Giáo án bài Cụm danh từ - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1 Cụm danh từ là gì:

- GV treo bảng phụ đó viết VD

- Các từ in đậm bổ nghĩa cho những từ ngữ nào?

Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào ?

Những từ bổ sung nghĩa cho DT phụ thuộc DT hay DT từ phụ thuộc nó ?

So sánh 2 cách nói sau đây rồi rút ra nhận xét về ý nghĩa của cụm DT so với nghĩa của một DT ?

Tìm 1 cụm DT, đặt câu với nó ?

- Nhận xét về vai trò ngữ pháp của cụm DT?

Từ việc phân tích bài tập trên ,em hãy cho biết cụm DT là gì ?

Hs đọc ghi nhớ.

I. Cụm danh từ là gì:

1. Bài tập : (SGK- 116)

2. Nhận xét :

a- Các từ in đậm bổ nghĩa cho các từ:

- Từ “ xưa” → ngày, “hai “→ có, vợ chồng, “ông lão đánh cá”→ Vợ chồng ,

“một” → túp lều , “nát trên bờ biển” →túp lều

→Đều là DT.

- Những từ bổ sung nghĩa cho DT đều phụ thuộc DT.

b. So sánh 2 cách nói :

- Túp lều / một túp lều .

- Một túp lều / một túp lều nát .

- Một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển .

→Nghĩa của cụm DT phức tạp hơn ,cụ thể hơn nghĩa của DT,

- DT càng nhiều từ bổ sung thì sựvật càng rõ nghĩa hơn ,cụ thể hơn .

c. Tìm 1 cụm DT : Dòng sông Hồng

- Đặt câu :Dòng sông Hồng đỏ ngàu vì mang nặng phù xa .

→ Cụm DT có ý nghĩa dầy đủ hơn , cấu tạo phức tạp hơn DT,hoạt động trong câu giống như DT.

3. Kết luận:

- Cụm DT là tổ hợp từ do DT với một số từ ngữ phụ thuộc tạo thành.

* Đặc điểm:

- Cụm DT có ý nghĩa đầy đủ, cấu tạo phức tạp hơn DT.

- Hoạt động trong câu giống như DT.

* Ghi nhớ: SGK- tr 117

Hoạt động 2 Cấu tạo của cụm danh từ

- GV treo bảng phụ đã viết VD

- Em hãy tìm các cụm DT trong câu trên?

- Chỉ rõ các từ ngữ đứng trước và sau DT?

* GV: Phần trung tâm của cụm DT là một từ ghép sẽ tạo thành trung tâm 1 và TT2. TT1 chỉ đơn vị tính toán, chỉ chủng loại khái quát, TT2 chỉ đối tượng cụ thể.

- Đọc to những phụ ngữ đứng trước và xếp chúng thành từng loại?

- Đọc những phụ ngữ đứng sau và cho biết chúng mang ý nghĩa gì?

- Hãy điền các cụm DT trên vào mô hình?

- Vậy cụm DT thường có cấu tạo như thế nào?

- Trong cụm DT phần nào không thể vắng mặt?

- Đọc ghi nhớ 2

II. Cấu tạo của cụm danh từ

1. Bài tập :(SGK - Tr117)

2. Nhận xét:

- Các cụm DT:

+ làng ấy

+ ba thúng gạo nếp

+ ba con trâu đực

+ ba con trâu ấy

+ chín con

+ năm sau

+ cả làng

- Phụ ngữ đứng trước có hai loại:

+ cả: chỉ số lượng ước chừng

+ ba: chỉ số lượng chính xác

- Phụ ngữ đứng sau có hai loại:

+ ấy chỉ vị trí để phân biệt.

+ đực. nếp: chỉ đặc điểm.

3. Kết luận:

- Cụm DT gồm ba phần:

+ Phần TT: DT đảm nhiệm

+ Phần phụ trước: phụ ngữ bổ nghĩa cho DT về số lượng

+ Phụ sau: nêu đặc điểm của DT hoặc xác định vị trí của DT ấy trong không gian và thời gian.

*. Ghi nhớSGK - Tr 117

Hoạt động 3 Luyện tập

- Đọc và tìm các cụm DT.

- Cho HS lên bảng làm bài tập.

- Điền vào mô hình.(Gọi HS lờn bảng điền).

- Đọc yêu cầu bài 3.(gọi HS đọc – HS nhận xét).

- Cho DT “nhân dân” triển khai thành câu.(HS lên bảng viết câu – gọi HS nhận xét)

III- Luyện tập

Bài 1: Tìm các cụm danh từ:

a. Vua cha, một người chồng thật xứng đáng

b. một lưỡi búa của cha

c. Một con yêu tinh ở trên núi

Bài 2:

Điền vào mô hình

Bài 3:

Lần lượt thêm: rỉ, ấy, đó

hoặc: ấy, lúc nãy, ấy.

Bài 4: Triển khai thành cụm DT và đặt câu:

- Toàn thể nhân dân Việt Nam phấn khởi đi bầu cử Quốc hội khoá XI.