Giáo án bài Ếch ngồi đáy giếng - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chú thích

- GV đọc mẫu

- Gọi HS đọc

- Đọc chú thích*

- Em hiểu thế nào truyện ngụ ngôn?

- So sánh truyện cổ tích với truyện ngụ ngôn?

- Giải nghĩa từ: chúa tể, nhâng nháo?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Đọc: Đọc rõ ràng, chú ý lời kể.

2. Chú thích

a. Truyện ngụ ngôn:

- Là truyện kể bằng văn vần hoặc văn xuôi.

- Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo truyện con người.

- Khuyên nhủ, răn dạy người ta một bài học nào đó trong cuộc sống.

b. Từ khó : - Giải nghĩa từ (SGK)

Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản.

- Truyên thuộc kiểu văn bản nào?

- Truyên có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?

- Câu văn nào vừa giới thiệu nhân vật, vừa giới thiệu không gian ếch sống?

- Giếng là một không gian như thế nào?

- Khi ở trong giếng, cuộc sống của ếch như thế nào?

- Em có nhận xét gì về cuộc sống đó?

- Trong cuộc sống ấy, ếch ta tự cảm thấy mình như thế nào?

- Điều đó cho em thấy đặc điểm gì trong tính cách của ếch?

- Kể về ếch với những nét tính cách như vậy, tác giả đã sử dụng NT gì?

- Em thấy cách kể về cuộc sống của ếch trong giếng gợi cho ta liên ttưởng tới một môi trường sống như thế nào?

- Với môi trường hạn hẹp dễ khiến người ta có thái độ như thế nào?

- Nêu sự việc tiếp theo của câu chuyện?

- Ếch ta ra khỏi giếng bằng cách nào?

( Tích hợp : Liên hệ về sự thay đổi môi trường)

- Cái cách ra ngoài ấy thuộc về ý muốn chủ quan hay khách quan?

- Không gian ngoài giếng có gì khác với không gian trong giếng?

- Ếch có thích nghi được với sự thay đổi đó không?

- Những cử chỉ nào của ếch chứng tỏ điều đó?

- Kết cục, chuyện gì đã xảy ra với ếch?

- Theo em, vì sao ếch lại bị giẫm bẹp?

* GV: Cứ tưởng mình oai như trong giếng, coi thường mọi thứ xung quanh; do sống lâu trong môi trường chật hẹp, không có kiến thức về thế giới rộng lớn.

- Mượn sự việc này, dân gian muốn khuyên con người điều gì?

- Theo em, truyện ếch ngồi đáy giếng ngụ ý phê phán điều gì?, khuyên răn điều gì?

II.Đọc hiểu văn bản :

1 .Kiểu văn bản: Tự sự:

2. Bố cục : 2 phần

- Phần 1 : Từ đầu → vị chú tể : Ếch khi ở trong giếng

- Phần 2 : Còn lại : Ếch khi ra khỏi giếng.

3- Phân tích

a. Cuộc sống của ếch khi ở trong giếng

- Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.

- Không gian: nhỏ bé, chật hẹp, không thay đổi.

- Cuộc sống: xung quanh chỉ có một vài con nhái, cua, ốc nhỏ... Hằng ngày...khiếp sợ.

→ Cuộc sống chật hẹp, trì trệ, đơn giản.

- Trong cuộc sống ấy, ếch ta oai như một vị chúa tể, coi bầu trời chỉ bằng cái vung.

→ Hiểu biết nông cạn lại huyênh hoang

→ Nghệ thuật nhân hoá

- Môi trường hạn hẹp dễ khiến người ta kiêu ngạo, không biết thực chất mình.

b. Ếch ra khỏi giếng

- Mưa to, nước tràn giếng đưa ếch ra ngoài.

- Không gian mở rộng với bầu trời khiến ếch ta có thể đi lại khắp nơi.

- Ếch nhâng nháo nhìn bầu trời, chả thèm để ý xung quanh.

- Kết cục: Bị một con trâu di qua giẫm bẹp.

→ Nhân dân ta muốn khuyên con người: không nhận thức rõ giới hạn của mình sẽ bị thất bại thảm hại.

* Ý nghĩa

- Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp nhưng huyênh hoang.

- Khuyên nhủ người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết, không được chủ quan, kiêu ngạo.

( Thùng rỗng kêu to, rốt hay khoe chữ).

Hoạt động 3: Tổng kết

- Nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện?

- Nội dung truyện?

HS đọc ghi nhớ sgk

III- Tổng kết

1. Nghệ thuật

Ngắn gọn, mượn chuyện loài vật để nói điều khuyên răn bổ ích đối với con người.

2. Nội dung

- “Ếch ngồi đáy giếng”, “coi trời bằng vung”.

* Ghi nhớ (sgk)

Hoạt động 4: Luyện tập

- Tìm hai câu trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất trong việc thể hiện nội dung, ý nghĩa?

IV. Luyện tập

- Ếch cứ tưởng ... chúa tể.

- Chả thèm ... bẹp dí.

( GV liên hệ hành vi ứng xử trong cuộc sống)