Giáo án bài Ôn tập truyện dân gian (Tiết 2) - Giáo án Ngữ văn lớp 6

I- So sánh sự giống và khác nhau giữa các thể loại

1. Truyền thuyết và cổ tích:

a. Giống nhau:

- Đều có yếu tố tưởng tượng kì ảo.

- Có nhiều chi tiết giống nhau: Sự ra đời thần kì, nhân vật chính có những tài năng phi thường.

b. Khác nhau:

* GV: Truyện ngụ ngôn thường chế giễu, phê phán những hành động, cách ứng xử trái với tự nhiên, truyện muốn răn dạy người ta. Vì thế truyện ngụ ngôn “ thầy bói xem voi” thường gây cười.

HS trao đổi nhóm

- Nói như (a) đúng hay sai? Vì sao? Lấy dẫn chứng để chứng minh?

- Tìm các sự thực lịch sử có trong các truyền thuyết đã học? Xếp các chi tiết đó theo thứ tự trước, sau?

- Sức sống của 3 loại truyện?

- GV gợi ý- HS kể

Lớp nhận xét- GV sửa

2. Truyện ngụ ngôn và truyện cười:

a. Giống nhau: Đều có yếu tố gây cười.

b. Khác nhau:

- Truyện cười: gây cười để mua vui hoặc phê phán, châm biếm những sự việc, hiện tượng, tính cách đáng cười.

- Truyện ngụ ngôn: khuyên nhủ, răn dạy người ta một bài học cụ thể nào đó trong cuộc sống.

3. Trao đổi về một số vấn đề sau

a. Cố lõi của truyền thuyết là sự thực lịch sử

- Đúng.

- Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử thời quá khứ (được lí tưởng hoá)

Ví dụ :

+ Thánh Gióng :

- Giặc Ân xâm lược

- Vai trò của đoàn kết toàn dân- chuẩn bị vật chất, vũ khí cho chiến đấu chống xâm lược.

- Vai trò của người anh hùng trong chiến đấu.

- Sắc phong của vua ban : Phù Đổng Thiên Vương.

- Đền thờ- làng Gióng- hội Gióng

+ Sơn Tinh, Thuỷ Tinh :

- Công cuộc chinh phục thiên tai, bão lũ của nhân dân ta từ ngàn xưa.

- Sức mạnh của đoàn kết toàn dân chống thiên tai

- Sức mạnh tàn phá của bão lũ.

- Việc đắp đê ngăn lũ của nhân dân từ xưa.

b. Vì sao nhân dân thích nghe cổ tích, truyện cười, ngụ ngôn?

- Là tiếng nói của nhân dân, ước mơ, khát vọng muôn đời gửi gắm trong truyện.

- Nhiều chi tiết hấp dẫn, bất ngờ, lôi cuốn.

- Bài học giáo dục nhẹ nhàng, khéo léo, tiếng cười vui mà phê phán sâu sắc.

3. Kể ngược truyện “Treo biển” thành “ Lại treo biển”

Dựa vào nội dung truyện “Treo biển” kể ngược từ kết truyện → mở truyện thành “lại treo biển”.