Giáo án bài Thạch Sanh (Tiết 2) - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu văn bản (tiếp)

- Kể tóm tắt lại truyện?

- Trước khi kết hôn với công chúa TS phải trải qua những thử thách nào và chàng đã lập những chiến công nào?

- Sau khi kết hôn với công chúa TS phải trải qua những thử thách nào và chàng đãlập những chiến công nào?

- Em cú nhận xét gì về mức độ và tính chất các cuộc thử thách và những chiến công của Thạch Sanh đạt được?

- Trải qua những thử thách, em thấy Thạch Sanh bộc lộ những phẩm chất gì?

* GV : những phẩm chất của Thạch Sanh cũng là những phẩm chất tiêu biểu của nhân dân ta. Vì thế truyện cổ tích được nhân dân ta rất yêu thích.

- Trong truyện ,TS và LT luôn đối lập nhau về tính cách và hành động ,em hãy chỉ ra sự đối lập này?

* GV: Trong truyện cổ tích, nhân vật chính và phản diện luôn đối lập nhau về hành động và tính cách. đây là một đặc điểm XD nhân vật của thể loại.

- Vậy, trong số những vũ khí thần kì, em thấy vũ khí nào đặc biệt nhất? Tại sao?

- Nếu thay từ niêu cơm bằng nồi cơm thì ý nghĩa hình ảnh có thay đổi không? Vì sao?

* GV: Nếuthay nghĩa hình ảnh giảm đi: nồi đất nhỏ nhất gợi chất dân gian. Nồi có thể là nồi vừa, có thể là nồi to nhưng niêu thì nhất định là nồi rất nhỏ rồi. Do đó, tính chất thần kì vô tận về sức chứa của niêu cơm Thạch Sanh ngày càng được tăng lên

- Kết thúc truyện Thạch Sanh như thế nào?

Kết thúc ấy có hợp với nhân vật Thạch Sanh không? Vì sao?

GV : Kết hợp lí, xứng đáng với những thử thách mà Thạch Sanh đã vượt qua và công lao của chàng.

- Hậu quả mẹ con Lớ Thông phải chịu là gì? Qua đó nói lên điều gì?

GV : Trời khụng dung

- Hóa thành bọ hung → bẩn thỉu, bị khinh rẻ

→ Gieo gió gặt bão, ác giả ác báo.

- Nhận xét gì về cách kết thúc của truyện? Cách kết ấy thể hiện điều gì?

I Đọc và tìm hiểu chú thích.

II Đọc và tìm hiểu văn bản.

1 Kiểu văn bản :

2. Bố cục :

3 . Phân tích

a. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

b. Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh

→ Thử thách ngày một tăng, mức độ ngày càng nguy hiểm, chiến công ngày rực rỡ vẻ vang.

+ Phẩm chất:

- Sự thật thà chất phác.

- Sự dũng cảm và tài năng.

- Nhân hậu, cao thượng, yêu hoà bình.

( Nhân vật chức năng : hành động theo lẽ phải)

* Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lí Thông

+ Chi tiết tiếng đàn thần kì:

- Tiếng đàn giúp cho nhân vật được giải oan, giải thoát. Nhờ tiếng đàn mà công chúa khỏi câm, giải thoát cho Thạch Sanh, Lí Thông bị vạch mặt,đó là tiếng đàn của công lí. Tác giả dân gian đó sử dụng chi tiết thần kì để thể hiện quan niệm và ước mơ công lí của mình.

- Tiếng đàn làm cho quân 18 nước chư hầu phải cuốn giáp xin hàng. Nó là vũ khí đặc biệt để cảm hoá kẻ thù. Tiếng đàn là đại diện cho cái thiện và tinh thần yêu chuộng hoà bình của nhân dân ta.

* Chi tiết niêu cơm thần kì:

- Niêu cơm có sức mạnh phi thường cứ ăn hết lại đầy, làm cho quân 18 nước chư hầu phải từ chỗ coi thường, chế giễu, phải ngạc nhiên, khâm phục.

- Niêu cơm và lời thách đố đó chứng tỏ sự tài giỏi của thạch Sanh.

- Niêu cơm thần kì là tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân.

c. Kết thúc truyện

- Thạc Sanh lấy công chúa- được vua nhường ngôi.

- Hậu quả mẹ con Lí Thông : Sét đánh chết.

- Cách kết thúc có hậu thể hiện công lí xã hội (ở hiền gặp lành, cái thiện chiến thắng cái ác) và ước mơ của nhân dân ta về một sự đổi đời. Đây là cách kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích.

Hoạt động 2 Tổng kết

- Nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện?

- Nội dung của truyện? ( Truyện ca ngợi, phê phán điều gì?)

2 HS đọc ghi nhớ sgk

III- Tổng kết

1- Nghệ thuật

Kết cấu, bố cục mạch lạc, tình tiết rõ ràng, nhân vật đối lập, chi tiết thần kì.

2- Nội dung

Ca ngợi Thạch Sanh, thể hiện ước mơ, niềm tin, tư tưởng yêu hòa bình của nhân dân. Phê phán cái xấu, cái ác và hậu quả của nó.

* Ghi nhớ: ( sgk tr67 )

IV- Luyện tập

1. Bài tập 1

Theo em, bức tranh tr.65 minh hoạ cảnh gì? Dùng ngôn ngữ của mình để kể lại đoạn truyện đó?

2. Bài tập 2. Hãy dùng một hai câu văn của em nói lên tình cảm của mình đối với nhân vật Thạch Sanh?