Giáo án Sinh học 6 Bài 12: Biến dạng của rễ

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu: Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Trong thực tế, rễ không chỉ có chức năng hút nước, muối khoáng mà ở 1 số cây rễ còn có những chức năng khác nữa, nên hình dạng và cấu tạo của rễ cũng thay đỗi. Vậy có những loại rễ biến dạng nào, chúng có chức năng gì?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: 4 loại rễ biến dạng: rễ móc, rễ củ, rễ thở, giác mút. Hiểu được đặc điểm của từng loại rễ biến dạng phù hợp với chức năng của chúng

- Nhận dạng được một số loại rễ biến dạng đơn giản thường gặp

- Giải thích được vì sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi ra hoa.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

- GV kiểm tra sự chuẩn bị của nhóm.

- GV yêu cầu nhóm HS phân chia rễ thành từng nhóm.

- GV gợi ý: Rễ dưới mặt đất: rễ củ, rễ thở; rễ trên thân cây, cành cây: rễ móc; rễ trên cây chủ: giác mút.

- GV gọi đại diện nhóm lên trình bày kết quả thảo luận.

- GV không nhận xét → HS sẽ tự sửa ở hoạt động 2.

- Các nhóm để mẫu vật lên bàn cho GV kiểm tra.

- Nhóm HS dựa vào hình thái màu sắc và cách mọc để phân chia rễ thành từng nhóm.

+ Rễ củ

+ Rễ móc

+ Rễ thở

+ Rễ giác mút

- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.

1: Một số loại rễ biến dạng

- rễ biến dạng được chia làm 4 loại:

+ Rễ củ: Cà rốt, sắn

+ Rễ móc: Trầu không.

+ Rễ thở: Bụt mọc, bần.

+ Rễ giác mút: Tầm gửi

- Yêu cầu HS hoàn thành bảng tr.40

- GV treo bảng phụ lên bảng → gọi HS lên hoàn thành bảng

- GV nhận xét.

- GV tiếp tục yêu cầu HS làm mục SGK tr.41, hỏi:

1. Có mấy loại rễ biến dạng?

2. Chức năng của từng loại rễ biến dạng đối với cây?

- GV có thể cho từng cặp HS đặt và trả lời câu hỏi để kiểm tra nhau.

- GV nhận xét, cho HS ghi bài.

- GV hỏi: Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa?

- GV: Kết Luận.

- HS hoàn thành bảng

- HS lên bảng → hoàn thành bảng, HS khác nhận xét.

- HS hoàn thành bài tập.

- HS căn cứ vào bảng SGK tr.40 trả lời câu hỏi.

+ 4 loại rễ biến dạng.

+ Chức năng: dự trữ, leo, lấy oxi, lấy thức ăn.

- HS ghi bài vào vở

- HS trả lời đạt: phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa vì chất dự trữ của các củ dùng để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây khi ra hoa, kết quả. Sau khi ra hoa, chất dinh dưỡng trong rễ củ bị giảm đi rất nhiều hoặc không còn nữa, làm cho rễ củ xốp, teo nhỏ lại, chất lượng và khối lượng củ đều giảm.

- HS: nghe và ghi bài

2: Đặc điểm cấu tạo và chức năng của rễ biến

Rễ củ

Cải củ, cà rốt…

Rễ phình to

Chứa chất dự trữ cho cây khi ra hoa, tạo quả

Rễ móc

Trầu không, hồ tiêu, vạn niên thanh

Rễ phụ mọc từ thân, cành trên mặt đất, móc vào trụ bám

Giúp cây leo lên

Rễ thở

Bụt mọc, mắm, bần, đước, sú, vẹt, …

Sống trong điều kiện thiếu không khí. Rễ mọc ngược lên trên mặt đất

Lấy oxi cung cấp cho các phần rễ dưới đất.

Giác mút

Tơ hồng, tầm gửi …

Rễ biến thành giác mút đâm vào thân hoặc cành của cây khác.

Lấy thức ăn từ cây chủ.

1. C

2. A

3. B

4. A

5. C

6. B

7. C

8. D

9. C

10. A

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

- Có mấy loại rễ biến dạng, chức năng của chúng là gì?

- Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa?

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Sưu tầm 4 loại biến dạng của rễ