Trạng nguyên nhỏ tuổi lớp 5 (trang 46, 47) - Chân trời sáng tạo

Lời giải Tiếng Việt lớp 5 Trạng nguyên nhỏ tuổi trang 46, 47 sách Chân trời sáng tạo giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Tiếng Việt lớp 5.

Trạng nguyên nhỏ tuổi lớp 5 (trang 46, 47) - Chân trời sáng tạo

Nội dung chính Trạng nguyên nhỏ:

Văn bản đề cập đến câu chuyện của Trạng Hiền – trạng nguyên nhỏ tuổi. Khi bị sứ thần thách đố vua quan nhà Trần xâu sợi chỉ qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu, các quan đều không tìm được câu trả lời. Vua bèn sai một viên quan đi tìm Trạng Hiền. Nhờ trí thông minh, trạng Hiền nhanh chóng trả lời bằng một vế đối. Ít lâu sau, Vua cho người mang mũ áo trạng nguyên vời Nguyễn Hiền về triều giúp nước.

* Khởi động

Câu hỏi (trang 46 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Nói 1 – 2 câu giới thiệu một vị trạng nguyên của nước ta mà em biết.

Trả lời:

Mạc Đĩnh Chi – người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày nay. Nhà nghèo, cha mất sớm, ông sống bằng nghề kiếm củi nuôi thân. Vốn là người có tư chất thông minh, linh lợi, ông sớm nhận ra rằng chỉ có con đường học tập thành tài mới thoát khỏi cảnh nghèo khó đó. Chính vì thế mà ông ra sức học tập. Đến năm Giáp Thìn 1304, ông đỗ Trạng Nguyên.

* Khám phá và luyện tập

Đọc

Văn bản: Trạng nguyên nhỏ

Nguyễn Hiền quê ở làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường. Từ bé, cậu đã thể hiện tư chất vượt trội, học đâu hiểu đó, nên được mệnh danh là thần đồng.

Nhờ trí tuệ tinh thông, Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên khi mới mười hai tuổi. Nhà vua thấy Trạng còn nhỏ nên cho về nhà ba năm để học lễ. Một lần, triều đình tiếp sứ thần nhà Nguyên. Nghĩ rằng nước Đại Việt không có người tài, sứ thần bèn thách đố vua quan nhà Trần xâu sợi chỉ qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu.

Vua Trần Thái Tông truyền cho các quan tìm cách xâu chỉ qua vỏ ốc. Họ loay hoay tìm mọi cách nhưng không ai xâu được. Chợt nghĩ đến vị trạng nguyên nhỏ tuổi, Vua sai một viên quan về làng Dương A gặp Nguyễn Hiền để hỏi ý kiến.

Vừa đến đầu làng, viên quan gặp ngay một đám trẻ chăn trâu. Trong đó, có một cậu bé mặt mũi khôi ngô đang chỉ cho các bạn nặn voi bằng đất.

Viên quan đoán cậu bé ấy là trạng Hiền nhưng vẫn ra một vế đối để thử tài. Trạng nhanh chóng đáp lại bằng một về đối cứng cỏi. Viên quan phục lắm.

Biết chắc đây là người cần tìm, viên quan truyền lại ý Vua. Không cần nghĩ lâu, Nguyễn Hiền bày cho các bạn cùng hát:

Tích tịch tình tang

Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng

Bên thì lấy giấy mà bưng

Bên thì bội mở kiến mừng kiến sang.

Quan nghe xong, biết đây chính là câu trả lời triều đình cần, bèn cáo từ trạng Hiền rồi vội vã về kinh.

Nhận được vỏ con ốc xoắn có sợi chỉ mảnh xâu qua, sử thần nhà Nguyễn phải bội phục tài trí của người dân Đại Việt.

Ít lâu sau, Vua cho người mang mũ áo trạng nguyên vời Nguyễn Hiền về triều giúp nước.

Theo Truyện danh nhân Việt Nam

- Làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trưởng: nay là thôn Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.

- Tinh thông: hiểu biết tường tận, thấu đáo và có khả năng vận dụng thành thạo.

- Bội phục: cảm phục sâu sắc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Hai đoạn đầu giới thiệu những thông tin gì về Nguyễn Hiền?

Trả lời:

Hai đoạn đầu giới thiệu quê quán và sự thông minh của Nguyễn Hiền.

Câu 2 (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Sứ giả thách đố vua quan nhà Trần làm gì? Vì sao?

Trả lời:

Sứ giả thách đố vua quan nhà Trần xâu sợi chỉ qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu vì nghĩ rằng nước Đại Việt không có người tài.

Câu 3 (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Nhờ đâu viên quan nhận ra trạng Hiền?

Trả lời:

Viên quan nhận ra trạng Hiền nhờ thấy có một cậu bé mặt mũi khôi ngô đang chỉ cho các bạn nặn voi bằng đất.

Câu 4 (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Cách xâu chỉ qua vỏ ốc mà Nguyễn Hiền chỉ cho viên quan nói lên điều gì về vị trạng nguyên nhỏ tuổi?

Trả lời:

Cách xâu chỉ qua vỏ ốc mà Nguyễn Hiền chỉ cho viên quan nói lên trạng Hiền là người rất thông minh.

Câu 5 (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Theo em, ý nghĩa của câu chuyện là gì?

Trả lời:

Ý nghĩa câu chuyện: Người có ý thức tự học, tự mài dũa bản thân mỗi ngày nhất định sẽ gặt hái nhiều thành quả lớn trong tương lai. Muốn tự học, trước hết phải bắt đầu bằng tinh thần ham học hỏi, chủ động tìm thầy hiền trí, sách hay và bạn tốt cùng trau dồi.

Cùng sáng tạo

Câu hỏi (trang 47 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Kể lại cuộc gặp gỡ với Nguyễn Hiền bằng lời của viên quan.

Trả lời:

Khi đến đầu làng, tôi thấy một đám trẻ con chăn trâu trong đó có một cậu bé mặt mũi khôi ngô đang chỉ các bạn nặn voi bằng đất. Thấy vậy, tôt đoán ngay đó là trạng Hiền. Tuy nhiên thấy cậu còn nhỏ quá, tôi bèn nghĩ ra cách thử tài cậu một vế đối. Ai ngờ cậu đối lại được ngay. Tôi phục cậu lắm bèn truyền lại ý Vua. Không cần nghĩ lâu, cậu bày cho các bạn cùng hát câu trả lời. Nghe xong tôi vội về triều đình báo cáo.

Xem thêm lời giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

• Tiếng Việt lớp 5 Bài 2: Thư gửi các học sinh
• Tiếng Việt lớp 5 Bài 3: Nay em mười tuổi
• Tiếng Việt lớp 5 Bài 4: Cậu bé say mê toán học
• Tiếng Việt lớp 5 Bài 5: Lớp học trên đường
• Tiếng Việt lớp 5 Bài 6: Luật Trẻ em

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 5 hay khác:

• Giải sgk Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
• Giải Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo
• Giải lớp 5 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 5 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 5 Cánh diều (các môn học)

---