Tiếng Việt lớp 5 trang 82, 83 Luyện tập về từ nhiều nghĩa | Luyện từ và câu lớp 5

---

---

Tiếng Việt lớp 5 trang 82, 83 Luyện tập về từ nhiều nghĩa

Lời giải bài tập Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa trang 82, 83 Tiếng Việt lớp 5 hay, chi tiết sẽ giúp học sinh trả lời các câu hỏi sgk Tiếng Việt lớp 5.

Bài giảng: Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa - Cô Phạm Thị Hoài Thu (Giáo viên VietJack)

Câu 1 (trang 82 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Trong các từ in đậm sau đây, những từ nào là từ đồng âm, những từ nào là từ nhiều nghĩa?

a) Chín

- Lúa ngoài đồng đã chín vàng.

- Tổ em có chín học sinh.

- Nghĩ cho chín rồi hãy nói.

b) Đường

- Bát chè này nhiều đường nên rất ngọt.

- Các chú công nhân đang chữa đường dây điện thoại.

- Ngoài đường, mọi người đã đi lại nhộn nhịp.

c) Vạt

- Những vạt nương màu mật.

  Lúa chín ngập lòng thung.

Nguyễn Đình Ánh

- Chú Tư lấy dao vạt nhọn đầu chiếc gậy tre.

- Những người Giáy, người Dao

  Đi tìm măng, hái nấm

Vạt áo chàm thấp thoáng

  Nhuộm xanh cả nắng chiều

Nguyễn Đình Ảnh

Trả lời:

- Từ đồng âm:

+ Lúa ngoài đồng đã chín vàng.

+ Tổ em có chín học sinh.

+ Bát chè này nhiều đường nên rất ngọt.

+ Các chú công nhân đang chữa đường dây điện thoại.

+ Bát chè này nhiều đường nên rất ngọt.

+ Ngoài đường, mọi người đã đi lại nhộn nhịp.

+ Những vạt nương màu mật

Lúa chín ngập lòng thung.

+ Chú Tư lấy dao vạt nhọn đầu chiếc gậy tre.

- Từ nhiều nghĩa:

+ Lúa ngoài đồng đã chín vàng.

+ Nghĩ cho chín rồi hãy nói.

+ Những vạt nương màu mật

Lúa chín ngập lòng thung.

+ Vạt áo chàm thấp thoáng

Nhuộm xanh cả nắng chiều.

Câu 2 (trang 82 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1):Trong mỗi câu thơ, câu văn sau của Bác Hồ, từ xuân được dùng với nghĩa như thế nào?

a)

Mùa xuân là tết trồng cây

Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.

b) Ông Đỗ Phủ là người làm thơ rất nổi tiếng ở Trung Quốc đời nhà Đường, có câu rằng “Nhân sinh thất thập cổ lai hi”, nghĩa là “Người thọ 70, xưa nay hiếm.” (…) Khi người ta đã ngoài 70 xuân, thì tuổi tác càng cao, sức khỏe càng thấp.

Trả lời:

a) Mùa xuân (1) là tết trồng cây

Làm cho đất nước càng ngày càng xuân (2).

- xuân (1) chỉ thời tiết. "Màu xuân" là mùa đầu tiên trong bốn mùa.

- xuân (2) có nghĩa là tươi đẹp.

b) Ông Đỗ Phủ là người làm thơ rất nổi tiếng ở Trung Quốc đời nhà Đường, có câu rằng : "Nhân sinh thất thập cổ lai hi", nghĩa là "Người thọ 70, xưa nay hiếm." (…) Khi người ta đã ngoài 70 xuân, thì tuổi tác càng cao, sức khỏe càng thấp.

- xuân chỉ tuổi tác của con người.

Câu 3 (trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Dưới đây là một số tính từ và những nghĩa phổ biến của chúng. Em hãy đặt câu để phân biệt các nghĩa của một trong các từ nói trên.

a) Cao

- Có chiều cao lớn hơn mức bình thường.

- Có số lượng hoặc chất lượng hơn hẳn mức bình thường.

b) Nặng

- Có trọng lượng lớn hơn mức bình thường.

- Ở mức độ cao hơn, trầm trọng hơn mức bình thường.

c) Ngọt

- Có vị như vị của đường, mật.

- (Lời nói) nhẹ nhàng, dễ nghe.

- (Âm thanh) nghe êm tai.

Trả lời:

a) Cao

- Cao chiều cao lớn hơn mức bình thường.

M : Hà An mới học lớp 4 mà em đã cao lắm rồi.

- Có số lượng hoặc chất lượng hơn hẳn mức bình thường.

M : Tỉ lệ học sinh khá giỏi ở trường em rất cao.

b) Nặng

- Có trọng lượng lớn hơn mức bình thường.

M : Bé mới bốn tuổi mà bế đã nặng trĩu tay.

- Ở mức độ cao hơn, trầm trọng hơn mức bình thường.

M : Không khí trong cuộc họp thật nặng nề, ai nấy đều căng thẳng.

c) Ngọt

- Có vị như vị của đường, mật.

M : Em thích ăn bánh ngọt.

- (Lời nói) nhẹ nhàng, dễ nghe.

M : Cô giáo em có giọng nói thật ngọt ngào.

- (Âm thanh) nghe êm tai.

M: Tiếng đàn cất lên nghe thật ngọt.

Tham khảo giải vở bài tập Tiếng Việt lớp 5:

• Giải vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa Tuần 8 (trang 52-53-54)

Xem thêm các bài Soạn, Giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tuần 8 khác:

• Tập đọc: Kì diệu rừng xanh (trang 76 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Những cây nám rừng đã khiến tác giả...

• Chính tả (Nghe - viết): Kì diệu rừng xanh (trang 76 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Nghe – viết: Kì diệu rừng xanh...

• Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Thiên nhiên (trang 78 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Dòng nào dưới đây giải thích đúng nghĩa...

• Kể chuyện đã nghe, đã đọc (trang 79 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Kể một câu chuyện em đã nghe hay đã đọc...

• Tập đọc: Trước cổng trời (trang 81 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Vì sao địa điểm tả trong bài thơ được...

• Tập làm văn: Luyện tập tả cảnh (trang 81 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Lập dàn ý miêu tả một cảnh đẹp...

• Tập làm văn: Luyện tập tả cảnh (trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Dưới đây là hai cách mở bài của bài văn...

---

Trắc nghiệm Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa (có đáp án)

Câu 1: Tìm nghĩa ở cột phải thích hợp với mỗi từ ở cột trái:

Hiển thị đáp án

Lời giải: 

- Răng: Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.

- Mũi: Bộ phận nhô lên ở mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.

- Tai: Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, dùng để nghe.

Câu 2: Tìm ở cột bên phải lời giải nghĩa thích hợp cho từ chạy trong mỗi câu ở cột bên trái:

Hiển thị đáp án

Lời giải: 

- Bé chạy lon ton trên sân.

->  Sự di chuyển nhanh bằng chân.

- Tàu chạy băng băng trên đường ray.

-> Sự di chuyển nhanh của phương tiện giao thông

- Đồng hồ chạy đúng giờ.

-> Hoạt động của máy móc.

- Dân làng khẩn trương chạy lũ.

->  Khẩn trương tránh những điều không may sắp xảy đến.

Câu 3: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống để hoàn thành khái niệm sau:

Từ nhiều nghĩa là từ có mộtvà một hay một số . Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có một với nhau.

Hiển thị đáp án

Lời giải: 

Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có một mối liên hệ với nhau.

Các từ cần điền vào chỗ trống theo thứ tự: nghĩa gốc, nghĩa chuyển, mối liên hệ

Câu 4: Trong những câu sau, câu nào các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?

Nghĩa gốc	Nghĩa chuyển

Hiển thị đáp án

Lời giải: 

Từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc ở các câu:

 +Đôi mắt của bé mở to

 +Bé đau chân

 +Khi viết em đừng ngoẹo đầu

 Các từ mắt, chân, đầu trong các câu trên được dùng với nghĩa gốc bởi vì nghĩa của chúng trong câu là để chỉ các bộ phận mắt,

chân, đầu của con người.

 - Các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa chuyển ở các câu

 +Quả na mở mắt.
 +Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.

 +Nước suối đầu nguồn rất trong.

 Các từ mắt, chân, đầu trong các câu trên được dùng với nghĩa chuyển bởi chúng không được dùng để chỉ một bộ phận nào đó của

con người mà là vì chúng có một số nét tương đồng so với nghĩa gốc.

Nghĩa gốc	Nghĩa chuyển
- Đôi mắt của bé mở to - Bé đau chân  - Khi viết, em đừng ngoẹo đầu	- Quả na mở mắt - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân  - Nước suối đầu nguồn rất trong

Câu 5: Trong các từ in đậm sau đây, những từ nào là từ đồng âm, những từ nào là từ nhiều nghĩa?

1. Lúa ngoài đồng đã chín vàng

2. Nghĩ cho chín rồi hãy nói

3. Tổ em có chín học sinh.

☐ Từ chín trong câu 1 với từ chín trong câu 3 là từ nhiều nghĩa.

☐ Từ chín trong câu 1 với từ chín trong câu 2 là từ nhiều nghĩa.

☐ Từ chín trong câu 1 với từ chín trong câu 3 đồng âm với từ chín trong câu 2.

☐ Từ chín trong câu 1 với từ chín trong câu 2 đồng âm với từ chín trong câu 3.

Hiển thị đáp án

Lời giải: 

- Từ chín trong câu 1 có nghĩa chỉ hoa quả, hạt đã phát triển tới mức có thể thu hoạch được.

 - Từ chín trong câu 2 có nghĩa là suy nghĩ một cách kĩ càng.

 - Từ chín trong câu 3 là chỉ số liền sau của số 8 và liền trước số 10.

 - Từ chín trong câu 1 và từ chín trong câu 2 là từ nhiều nghĩa vì chúng có chung nét nghĩa tương đồng chỉ sự vật, sự việc gì đó trải

qua thời gian đã đạt được đến mức độ có thể phô ra, gặt hái được.

 - Từ chín trong câu 1 và từ chín trong câu 2 đồng âm với từ chín trong câu 3.

 Đáp án đúng: Em đánh dấu tích vào các ô trống số 2, 4.

Xem thêm các bài Để học tốt môn Tiếng Việt 5 hay khác:

• Soạn Tiếng Việt lớp 5 VNEN
• Giải Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5
• Giải Cùng em học Tiếng Việt lớp 5
• Top 20 Đề thi Tiếng Việt lớp 5 có đáp án

Các chủ đề khác nhiều người xem

• Giải Toán lớp 5
• Văn mẫu lớp 5

---

---

---