10+ Bài văn nghị luận bài Đất nước (điểm cao)

Bài văn nghị luận bài Đất nước điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Bài văn nghị luận bài Đất nước (điểm cao)

Dàn ý Bài văn nghị luận bài Đất nước

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Khoa Điềm: Là nhà thơ tiêu biểu của nền văn học kháng chiến chống Mỹ, thơ ông giàu chất trữ tình – chính luận, thể hiện tư tưởng yêu nước sâu sắc.

- Giới thiệu bài thơ Đất nước: Trích từ chương V của trường ca Mặt đường khát vọng, thể hiện quan điểm về Đất nước theo cái nhìn gần gũi, gắn liền với đời sống nhân dân.

II. Thân bài

1. Cảm nhận về hình tượng Đất nước

a) Đất nước trong chiều dài lịch sử và văn hóa

- Tác giả nhìn Đất nước qua những điều bình dị, thân thuộc trong đời sống: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”.

- Đất nước hình thành từ những câu chuyện cổ tích, từ lời ru của mẹ, từ nền văn hóa lâu đời của cha ông.

- Những phong tục tập quán như búi tóc sau đầu, ăn trầu, yêu thương nhau, dạy con bằng ca dao tục ngữ đều góp phần làm nên Đất nước.

b) Đất nước trong không gian rộng lớn

- Đất nước không chỉ nằm trong câu chuyện, phong tục mà còn hiện diện trong từng miền đất, từng dòng sông, từng cánh đồng.

- Những địa danh như Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên... là minh chứng cho sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên.

c) Đất nước của nhân dân

- Đất nước không thuộc về riêng ai mà là của nhân dân, những con người vô danh nhưng đã góp công dựng nước và giữ nước.

- Hình ảnh người nông dân, những người mẹ, người cha tần tảo làm nên lịch sử dân tộc.

- Tư tưởng “Đất nước của nhân dân” thể hiện tinh thần dân chủ, đề cao vai trò của nhân dân trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.

2. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ

- Giọng điệu trữ tình kết hợp chính luận, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tư tưởng tác phẩm.

- Hình ảnh thơ bình dị, giàu tính dân gian, gần gũi với đời sống nhân dân.

- Sử dụng chất liệu văn hóa dân gian như ca dao, truyền thuyết, phong tục để xây dựng hình tượng Đất nước.

- Lời thơ mộc mạc nhưng sâu sắc, giàu triết lý.

III. Kết bài

- Khẳng định giá trị nội dung: Bài thơ thể hiện quan niệm mới về Đất nước, gắn bó với nhân dân, lịch sử và văn hóa dân tộc.

- Khẳng định giá trị nghệ thuật: Cách thể hiện độc đáo, sáng tạo, góp phần làm nên sức sống của tác phẩm.

- Bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm là một áng thơ giàu cảm xúc, thể hiện lòng yêu nước và trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 1

Bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Được trích trong trường ca “Mặt đường khát vọng”, bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu nước sâu sắc mà còn mang đến một cái nhìn toàn diện về Đất Nước qua nhiều phương diện khác nhau. Nguyễn Khoa Điềm đã mang đến một hình tượng Đất Nước gần gũi, thân thuộc, gắn liền với đời sống của nhân dân, qua đó khẳng định vai trò của nhân dân trong quá trình xây dựng và bảo vệ Đất Nước.

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Nguyễn Khoa Điềm đã đưa ra một cách định nghĩa mới về Đất Nước. Không còn là những khái niệm mang tính địa lý hay chính trị, Đất Nước hiện lên trong những điều bình dị nhất của cuộc sống hằng ngày: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi / Đất Nước có trong những cái ‘ngày xửa ngày xưa’ mẹ thường hay kể”. Đất Nước gắn liền với những câu chuyện cổ tích, với lời ru ngọt ngào của mẹ, với phong tục tập quán lâu đời của dân tộc. Chính cách nhìn nhận này đã khiến hình tượng Đất Nước trở nên gần gũi, thân thuộc, gắn bó mật thiết với mỗi con người Việt Nam ngay từ khi sinh ra và lớn lên.

Tác giả tiếp tục mở rộng hình ảnh Đất Nước qua những sinh hoạt hằng ngày, từ miếng trầu bà ăn, cái kèo cái cột trong nhà đến giọng nói ngọt ngào của cha mẹ. Những hình ảnh bình dị ấy không chỉ là biểu tượng của văn hóa truyền thống mà còn thể hiện sự gắn kết bền chặt giữa con người với Đất Nước. Đất Nước không chỉ là không gian địa lý, mà còn là không gian văn hóa, nơi lưu giữ những giá trị tinh thần lâu đời của dân tộc.

Không dừng lại ở đó, Nguyễn Khoa Điềm còn cho thấy sự gắn bó của con người với Đất Nước qua những hành động cụ thể. Đất Nước là nơi người dân “gửi tình yêu vào đất”, là nơi “biết cúi đầu nhớ ngày giỗ tổ”, là nơi mỗi người Việt Nam đều có trách nhiệm gìn giữ và bảo vệ. Qua những câu thơ đầy cảm xúc, tác giả đã khẳng định rằng Đất Nước không chỉ thuộc về riêng ai mà thuộc về tất cả mọi người. Đất Nước là kết tinh của biết bao thế hệ cha ông đã đổ mồ hôi, xương máu để dựng xây và gìn giữ.

Một trong những điểm đặc sắc của bài thơ là tác giả đã đặt nhân dân vào vị trí trung tâm của Đất Nước. Nguyễn Khoa Điềm không nhìn Đất Nước theo góc độ của những vương triều hay những nhân vật lịch sử vĩ đại mà nhìn từ góc độ của nhân dân bình thường. Đất Nước được tạo nên từ những con người vô danh, từ những người lao động, từ những người mẹ, người cha ngày ngày làm lụng, bảo vệ từng tấc đất quê hương. Chính nhân dân là những người đã làm nên Đất Nước, giữ gìn và truyền lại những giá trị văn hóa, lịch sử cho thế hệ sau.

Nguyễn Khoa Điềm cũng nhấn mạnh rằng Đất Nước không chỉ là quá khứ mà còn là hiện tại và tương lai. Đất Nước nằm trong tay thế hệ trẻ, những người có trách nhiệm tiếp nối truyền thống cha ông, bảo vệ và xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Câu thơ “Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình / Phải biết gắn bó và san sẻ” không chỉ là một lời nhắc nhở mà còn là một lời kêu gọi đầy xúc động về trách nhiệm của mỗi con người đối với Tổ quốc.

Bên cạnh nội dung sâu sắc, bài thơ còn mang nhiều nét đặc sắc về nghệ thuật. Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng thể thơ tự do với giọng điệu tâm tình, giàu chất suy tưởng. Hình ảnh thơ gần gũi, bình dị nhưng lại mang ý nghĩa sâu xa. Đặc biệt, tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp ngữ, ẩn dụ, so sánh để làm nổi bật hình ảnh Đất Nước vừa thân quen, vừa thiêng liêng.

Như vậy, “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm là một bài thơ giàu cảm xúc và ý nghĩa. Tác giả đã đưa ra một cách nhìn mới về Đất Nước, không chỉ là một không gian địa lý mà còn là không gian văn hóa, lịch sử và tinh thần của dân tộc. Qua bài thơ, mỗi người đọc đều cảm nhận được tình yêu và trách nhiệm đối với quê hương, để từ đó biết trân trọng, gìn giữ và xây dựng Đất Nước ngày càng tốt đẹp hơn.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 2

Bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm tiêu biểu trong nền thơ ca kháng chiến chống Mỹ, thể hiện cái nhìn sâu sắc về Đất nước và nhân dân. Tác phẩm trích từ chương V của trường ca Mặt đường khát vọng, được sáng tác vào năm 1971, khi phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên miền Nam đang diễn ra mạnh mẽ. Trong bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm không chỉ tái hiện hình ảnh Đất nước qua chiều dài lịch sử mà còn khẳng định tư tưởng “Đất nước của nhân dân”. Bằng giọng thơ trữ tình – chính luận kết hợp với chất liệu văn hóa dân gian, bài thơ đã mang đến một góc nhìn mới mẻ, vừa sâu sắc, vừa gần gũi về Đất nước.

Ngay từ những câu thơ đầu, Nguyễn Khoa Điềm đã khẳng định rằng Đất nước không phải là một khái niệm trừu tượng mà là một thực thể gắn bó với đời sống con người: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”. Câu thơ mở đầu giản dị nhưng hàm chứa ý nghĩa sâu sắc. Đất nước không phải mới hình thành mà đã tồn tại từ bao đời nay, từ những điều quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày. Nhà thơ đã gợi lên hình ảnh Đất nước qua những phong tục, tập quán, truyền thuyết dân gian: “Đất Nước có từ ngày đó / Miếng trầu bà ăn / Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”. Đất nước gắn liền với tục ăn trầu, với câu chuyện cổ tích về mẹ Âu Cơ, với hình ảnh cây tre kiên cường chống giặc ngoại xâm. Những hình ảnh ấy không chỉ mang tính biểu tượng mà còn thể hiện truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc.

Không dừng lại ở đó, Nguyễn Khoa Điềm tiếp tục mở rộng không gian của Đất nước qua những địa danh cụ thể: “Những ai đã khuất / Những ai bây giờ / Yêu nhau và sinh con đẻ cái / Gánh vác phần người đi trước để lại”. Đất nước không chỉ là không gian địa lý mà còn là không gian lịch sử, nơi cha ông ta đã sống, chiến đấu và dựng xây. Hình ảnh “Núi Vọng Phu”, “hòn Trống Mái”, “núi Bút”, “non Nghiên” đều gắn liền với truyền thuyết dân gian, cho thấy sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Đất nước không chỉ tồn tại trong bản đồ mà còn trong từng câu chuyện, từng nếp sống, từng hơi thở của người dân.

Một trong những tư tưởng quan trọng của bài thơ là quan niệm “Đất nước của nhân dân”. Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh rằng Đất nước không thuộc về một cá nhân hay giai cấp nào mà là của tất cả mọi người. “Đất nước này là Đất Nước của nhân dân / Đất nước của ca dao thần thoại”. Nhà thơ đã sử dụng hình ảnh những con người bình dị, vô danh nhưng góp phần tạo nên Đất nước: “Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng”, “Họ truyền giọng nói cho con”, “Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân”. Những câu thơ này ca ngợi công lao của nhân dân – những người nông dân cày ruộng, những người mẹ tảo tần, những người lính hy sinh để bảo vệ quê hương. Nhân dân chính là những người đã gìn giữ đất nước qua bao thế hệ, họ là những người làm nên lịch sử.

Bài thơ không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc về nội dung mà còn có giá trị nghệ thuật độc đáo. Nguyễn Khoa Điềm đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất chính luận và chất trữ tình, tạo nên một giọng thơ vừa sâu lắng, vừa giàu cảm xúc. Những hình ảnh thơ gần gũi, giản dị nhưng giàu ý nghĩa biểu tượng giúp người đọc cảm nhận được sự thân thuộc của Đất nước. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng nhiều chất liệu dân gian như ca dao, tục ngữ, truyền thuyết để thể hiện quan niệm về Đất nước. Điều này không chỉ làm tăng tính thuyết phục cho bài thơ mà còn gợi lên niềm tự hào về văn hóa dân tộc.

Như vậy, Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện tình yêu nước sâu sắc và tư tưởng nhân dân tiến bộ. Bài thơ không chỉ giúp ta hiểu hơn về lịch sử và văn hóa dân tộc mà còn khơi dậy trong lòng mỗi người niềm tự hào, trách nhiệm với quê hương. Qua từng câu chữ, Nguyễn Khoa Điềm đã khẳng định rằng Đất nước không chỉ là một khái niệm địa lý mà là sự kết tinh của văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 3

Bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm tiêu biểu trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam, thể hiện một cách nhìn sâu sắc và mới mẻ về Đất Nước. Không chỉ đơn thuần ca ngợi quê hương, bài thơ còn khẳng định vai trò của nhân dân trong việc xây dựng và bảo vệ Đất Nước. Thông qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, tác giả đã mang đến cho người đọc một cảm nhận sâu sắc về Đất Nước – không chỉ là một không gian địa lý mà còn là không gian văn hóa, lịch sử và tinh thần của dân tộc.

Nguyễn Khoa Điềm mở đầu bài thơ bằng cách lý giải sự tồn tại lâu đời của Đất Nước: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi / Đất Nước có trong những cái ‘ngày xửa ngày xưa’ mẹ thường hay kể”. Đất Nước không chỉ có từ khi ta nhận thức được nó mà đã tồn tại từ bao đời nay, được lưu giữ qua những câu chuyện cổ tích, những lời ru của mẹ. Đất Nước không phải là một khái niệm xa vời mà rất gần gũi, hiện diện trong từng khoảnh khắc đời sống, trong từng nét văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tác giả tiếp tục mở rộng ý niệm về Đất Nước bằng những hình ảnh gắn bó với sinh hoạt hằng ngày: “Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn / Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”. Hình ảnh miếng trầu nhắc đến tục ăn trầu lâu đời của người Việt, còn cây tre gợi lên sự kiên cường bất khuất của dân tộc trong công cuộc chống giặc ngoại xâm. Đất Nước không chỉ tồn tại trong không gian mà còn trong thời gian, trải qua bao thế hệ, từ những ngày cha ông khai hoang lập nước đến khi nhân dân cùng nhau đứng lên bảo vệ quê hương.

Nguyễn Khoa Điềm không chỉ nhìn Đất Nước qua góc độ văn hóa mà còn qua phương diện lịch sử. Ông nhắc đến những con người vô danh, những người nông dân bình dị đã góp phần tạo nên Đất Nước: “Có biết bao người con gái, con trai / Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi / Họ đã sống và chết / Giản dị và bình tâm / Không ai nhớ mặt đặt tên / Nhưng họ đã làm nên Đất Nước”. Hình ảnh những con người vô danh nhưng đầy ý nghĩa này thể hiện quan niệm về Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm: Đất Nước không thuộc về một cá nhân hay một triều đại nào mà thuộc về nhân dân – những con người bình dị đã hy sinh thầm lặng để bảo vệ và gìn giữ quê hương.

Điểm nổi bật trong bài thơ là cách tác giả khẳng định vai trò của nhân dân trong việc dựng nước và giữ nước. Không giống như những quan niệm truyền thống thường tôn vinh các vị vua hay anh hùng lịch sử, Nguyễn Khoa Điềm đề cao những con người bình thường, những người đã góp phần gìn giữ đất đai, văn hóa và tinh thần dân tộc. Chính nhân dân là những người tạo nên Đất Nước, họ là những người “gửi tình yêu vào đất”, những người “biết cúi đầu nhớ ngày giỗ tổ”. Đất Nước không chỉ là một khái niệm chung chung mà là sự gắn bó giữa con người với quê hương qua từng thế hệ.

Bên cạnh đó, bài thơ còn thể hiện quan niệm về trách nhiệm của mỗi người đối với Đất Nước. Nếu thế hệ cha ông đã đổ bao xương máu để bảo vệ quê hương, thì thế hệ hôm nay phải tiếp tục gìn giữ và phát triển Đất Nước: “Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình / Phải biết gắn bó và san sẻ”. Đất Nước không chỉ thuộc về quá khứ mà còn nằm trong tay thế hệ trẻ, những người có nhiệm vụ tiếp tục bảo vệ và phát triển quê hương ngày càng giàu mạnh.

Về mặt nghệ thuật, bài thơ sử dụng thể thơ tự do, kết hợp giữa chất chính luận và trữ tình, tạo nên một giọng điệu vừa suy tư, vừa tha thiết. Hình ảnh thơ giản dị nhưng giàu sức gợi, giúp người đọc cảm nhận được sự gần gũi của Đất Nước. Nguyễn Khoa Điềm cũng sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp ngữ, ẩn dụ, so sánh để nhấn mạnh vai trò của nhân dân và khẳng định sự trường tồn của Đất Nước.

Như vậy, “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm là một bài thơ giàu ý nghĩa, giúp người đọc có một cái nhìn toàn diện về Đất Nước qua nhiều góc độ khác nhau. Đất Nước không chỉ là không gian địa lý mà còn là không gian văn hóa, lịch sử và tinh thần, được xây dựng từ biết bao thế hệ con người. Qua bài thơ, tác giả đã khơi dậy tình yêu và ý thức trách nhiệm đối với quê hương, giúp mỗi người trân trọng hơn những giá trị mà cha ông đã để lại và có ý thức xây dựng Đất Nước ngày càng tươi đẹp.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 4

Bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm mang đến một cái nhìn sâu sắc, mới mẻ về hình ảnh quê hương. Đất Nước không chỉ là nơi chốn, không gian địa lý mà còn là không gian văn hóa, lịch sử, nơi ghi dấu bao thế hệ con người Việt Nam. Qua những câu thơ giàu cảm xúc và suy tư, tác giả khẳng định vai trò của nhân dân trong quá trình dựng nước và giữ nước, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với Đất Nước.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm dẫn dắt người đọc đến với một cách hiểu rất gần gũi về Đất Nước. Ông không định nghĩa Đất Nước bằng những khái niệm to lớn mà bằng những điều bình dị trong cuộc sống hằng ngày. Đất Nước có từ khi “mẹ thường hay kể” những câu chuyện cổ tích, từ “miếng trầu” bà ăn, từ những câu ca dao, phong tục tập quán đã gắn bó với mỗi người từ thuở ấu thơ. Qua cách diễn đạt này, tác giả giúp người đọc cảm nhận rằng Đất Nước không phải là một điều gì xa vời mà hiện diện ngay trong đời sống thường nhật.

Tác giả tiếp tục mở rộng ý niệm về Đất Nước bằng việc gắn nó với những phong tục tập quán, những giá trị truyền thống lâu đời của dân tộc. Đất Nước không chỉ được hình thành từ lịch sử mà còn từ những thói quen sinh hoạt, từ lời ăn tiếng nói của cha ông. “Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”, câu thơ gợi lên hình ảnh cây tre – biểu tượng của tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Đất Nước không chỉ gắn liền với những câu chuyện cổ tích mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, của truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

Bằng một giọng thơ suy tư, Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh rằng Đất Nước không chỉ thuộc về một cá nhân hay một triều đại mà thuộc về nhân dân. Trong suốt chiều dài lịch sử, có biết bao con người vô danh đã cống hiến, đã hi sinh để bảo vệ quê hương. “Có biết bao người con gái, con trai / Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi / Họ đã sống và chết / Giản dị và bình tâm”. Những con người ấy không cần ai nhớ mặt đặt tên, họ âm thầm cống hiến cho Đất Nước. Chính họ là những người làm nên lịch sử, góp phần gìn giữ quê hương qua bao thăng trầm.

Quan niệm về Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm không giống như những quan niệm truyền thống thường đề cao các bậc anh hùng, danh nhân. Ông không ca ngợi những nhân vật kiệt xuất mà khẳng định chính nhân dân mới là những người dựng nước và giữ nước. Nhân dân là những người “gửi tình yêu vào đất”, là những người “biết trồng tre mà đánh giặc”, là những người “có công giữ nước”. Chính nhân dân đã gìn giữ từng tấc đất, từng dòng sông, từng dãy núi, đã truyền lại những phong tục, tập quán tốt đẹp cho thế hệ sau.

Điều quan trọng hơn, Nguyễn Khoa Điềm muốn nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm đối với Đất Nước. Nếu thế hệ cha ông đã đổ bao xương máu để bảo vệ quê hương, thì thế hệ hôm nay phải biết “gắn bó và san sẻ” để tiếp tục gìn giữ Đất Nước. Tác giả khẳng định: “Đất Nước là của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại”. Hình ảnh ca dao, thần thoại gợi lên một Đất Nước giàu truyền thống văn hóa, nơi lưu giữ biết bao giá trị tinh thần của dân tộc.

Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, kết hợp giữa chất chính luận và trữ tình, tạo nên một giọng điệu vừa sâu lắng, vừa mạnh mẽ. Hình ảnh thơ giản dị nhưng giàu sức gợi, giúp người đọc cảm nhận Đất Nước qua những điều bình dị nhất. Nguyễn Khoa Điềm cũng sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như điệp ngữ, ẩn dụ, so sánh để làm nổi bật quan niệm của mình về Đất Nước.

Như vậy, “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm là một bài thơ sâu sắc, giúp người đọc hiểu rằng Đất Nước không chỉ là không gian địa lý mà còn là không gian văn hóa, lịch sử, nơi hội tụ biết bao thế hệ con người Việt Nam. Qua bài thơ, tác giả khẳng định vai trò to lớn của nhân dân trong việc dựng nước và giữ nước, đồng thời nhắn nhủ mỗi người phải có ý thức trách nhiệm đối với quê hương. Bài thơ không chỉ khơi gợi lòng yêu nước mà còn truyền đi một thông điệp mạnh mẽ về tinh thần dân tộc, về sự trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống của Đất Nước.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 5

Bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm mang đến một góc nhìn mới về Đất nước, vừa gần gũi, giản dị, vừa sâu sắc, thấm đượm tư tưởng nhân dân. Trong bài thơ, tác giả đã tái hiện hình ảnh Đất nước không chỉ qua chiều dài lịch sử mà còn trong đời sống thường ngày, trong từng con người bình dị. Bằng giọng thơ trữ tình – chính luận kết hợp với chất liệu văn hóa dân gian, tác phẩm đã thể hiện một quan niệm mới mẻ và đầy ý nghĩa về Đất nước, giúp người đọc hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương.

Ngay từ những câu thơ đầu, Nguyễn Khoa Điềm đã khẳng định rằng Đất nước không phải một khái niệm xa vời mà luôn tồn tại trong từng khoảnh khắc cuộc sống: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”. Câu thơ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa lớn, nhấn mạnh rằng Đất nước đã có từ rất lâu đời, từ khi con người biết yêu thương, gắn bó với nhau. Đất nước không chỉ là một vùng đất có lãnh thổ, biên giới mà còn là không gian văn hóa, nơi gìn giữ phong tục tập quán của dân tộc. Hình ảnh “Miếng trầu bà ăn”, “Trồng tre mà đánh giặc” là những biểu tượng quen thuộc, thể hiện chiều sâu lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam.

Tác giả tiếp tục mở rộng ý niệm về Đất nước bằng cách gắn nó với cuộc sống thường ngày của nhân dân. Đất nước hiện lên trong từng câu chuyện cổ tích, trong những lời ru ngọt ngào của mẹ, trong các phong tục tập quán quen thuộc: “Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”. Câu thơ này gợi nhắc đến hình ảnh cây tre – biểu tượng của sự kiên cường, bất khuất của dân tộc. Đất nước không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn, mà còn là nơi cha ông ta đã hy sinh, chiến đấu để gìn giữ.

Không dừng lại ở đó, Nguyễn Khoa Điềm còn nhìn nhận Đất nước trong không gian rộng lớn của thiên nhiên, địa lý. Những địa danh quen thuộc như Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên đều gắn liền với truyền thuyết dân gian, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Mỗi ngọn núi, con sông, cánh đồng đều mang dấu ấn của cha ông, gợi lên niềm tự hào về một Đất nước có bề dày lịch sử, văn hóa.

Tư tưởng cốt lõi của bài thơ chính là quan niệm “Đất nước của nhân dân”. Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh rằng Đất nước không thuộc về một cá nhân hay tầng lớp nào mà là của tất cả mọi người. “Đất nước này là Đất Nước của nhân dân / Đất nước của ca dao thần thoại”. Nhân dân chính là những người đã dựng xây và bảo vệ Đất nước qua bao thế hệ. Họ là những người nông dân cày ruộng, những người mẹ tảo tần nuôi con, những chiến sĩ sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc. Đất nước không chỉ được tạo nên từ những trang sử hào hùng, mà còn từ những điều bình dị nhất trong cuộc sống.

Không chỉ có nội dung sâu sắc, bài thơ còn mang những nét nghệ thuật độc đáo. Nguyễn Khoa Điềm sử dụng giọng thơ trữ tình – chính luận, kết hợp giữa lý lẽ và cảm xúc, khiến bài thơ vừa giàu tính triết lý, vừa dễ đi vào lòng người. Chất liệu văn hóa dân gian như ca dao, tục ngữ, truyền thuyết được lồng ghép một cách khéo léo, giúp hình ảnh Đất nước trở nên gần gũi, quen thuộc. Những hình ảnh thơ giàu sức gợi, ngôn từ mộc mạc nhưng thấm đẫm tình cảm, tạo nên một bài thơ vừa có giá trị nghệ thuật cao, vừa truyền tải được tư tưởng lớn.

Như vậy, Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện cái nhìn toàn diện về Đất nước trong chiều dài lịch sử và văn hóa dân tộc. Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của quê hương mà còn nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm gìn giữ, bảo vệ Đất nước. Qua những câu thơ giàu cảm xúc, Nguyễn Khoa Điềm đã giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về ý nghĩa của hai tiếng “Đất nước” và khơi dậy trong lòng mỗi người niềm tự hào, tình yêu quê hương sâu sắc.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 6

Bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một tác phẩm trữ tình mà còn là một bản tuyên ngôn sâu sắc về nguồn cội và trách nhiệm của mỗi con người đối với quê hương. Bài thơ mang đậm màu sắc chính luận nhưng vẫn giàu cảm xúc, giúp người đọc hiểu rõ hơn về một Đất Nước không chỉ tồn tại trên bản đồ mà còn nằm trong đời sống, trong tâm hồn của mỗi con người Việt Nam.

Nguyễn Khoa Điềm đã mở đầu bài thơ bằng cách lý giải về sự ra đời của Đất Nước một cách đầy giản dị nhưng cũng thấm đượm chất thơ. Đất Nước không xuất hiện như một khái niệm mang tính chính trị hay địa lý khô khan mà được cảm nhận qua những điều bình dị nhất trong cuộc sống hằng ngày: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”. Tác giả nhấn mạnh rằng Đất Nước đã tồn tại từ rất lâu, từ khi mẹ ru con bằng những câu hát ngọt ngào, từ miếng trầu bà ăn, từ phong tục tập quán của người Việt. Những hình ảnh quen thuộc ấy khiến mỗi người nhận ra rằng Đất Nước gần gũi hơn ta tưởng, nó gắn liền với mỗi con người từ thuở ấu thơ.

Không chỉ có lịch sử lâu đời, Đất Nước còn lớn lên nhờ những phong tục, tập quán, những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Nguyễn Khoa Điềm khẳng định rằng chính nhân dân là những người đã làm nên Đất Nước bằng những hành động nhỏ bé nhưng ý nghĩa: “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”, câu thơ gợi lên hình ảnh lao động vất vả của người dân Việt Nam, nhắc nhở rằng Đất Nước được nuôi dưỡng từ những giọt mồ hôi, từ sự cần cù, chịu khó của bao thế hệ. Đất Nước cũng là nơi “dạy anh biết yêu em từ thuở trong nôi”, một câu thơ mang đậm chất trữ tình, thể hiện rằng tình yêu đôi lứa cũng là một phần của văn hóa dân tộc.

Trong tư tưởng của Nguyễn Khoa Điềm, Đất Nước không chỉ thuộc về các bậc vua chúa hay các anh hùng trong sử sách mà chính nhân dân mới là chủ nhân đích thực của Đất Nước. Họ là những con người vô danh, những người lao động bình dị, những người đã hi sinh thầm lặng để bảo vệ từng tấc đất quê hương. Nhà thơ nhấn mạnh: “Có biết bao người con gái, con trai / Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi / Họ đã sống và chết / Giản dị và bình tâm”. Những con người ấy không cần ai nhớ mặt đặt tên, nhưng chính họ đã làm nên lịch sử, đã gìn giữ và bảo vệ Đất Nước qua bao thế hệ.

Một trong những điểm đặc biệt của bài thơ là cách Nguyễn Khoa Điềm gắn kết Đất Nước với từng địa danh cụ thể. Những tên đất, tên sông như Trường Sơn, Cà Mau, Hồng Hà, Cửu Long không chỉ là những địa danh trên bản đồ mà còn là những nơi gắn liền với cuộc sống, với lịch sử của dân tộc. Mỗi dòng sông, mỗi ngọn núi đều mang trong mình những câu chuyện về sự hi sinh, về tình yêu quê hương đất nước. Nhờ vậy, tác giả giúp người đọc nhận ra rằng Đất Nước không phải là một khái niệm trừu tượng mà là một phần của cuộc sống, của ký ức dân tộc.

Điểm nổi bật trong bài thơ “Đất Nước” là giọng điệu chính luận kết hợp với chất trữ tình sâu lắng. Nguyễn Khoa Điềm không chỉ đưa ra những lập luận về vai trò của nhân dân đối với Đất Nước mà còn truyền tải cảm xúc bằng những hình ảnh thơ giàu sức gợi. Những câu thơ vừa mang tính triết lý sâu sắc vừa chan chứa tình cảm, giúp người đọc cảm nhận được niềm tự hào và trách nhiệm đối với quê hương.

Qua bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm muốn nhắn nhủ rằng Đất Nước không phải của riêng ai mà là của tất cả mọi người. “Đất Nước là của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại”, câu thơ khẳng định rằng chính nhân dân là những người đã gìn giữ và bảo vệ quê hương qua bao thế hệ. Đất Nước không chỉ là dải đất hình chữ S mà còn là nơi lưu giữ những giá trị tinh thần, những câu chuyện dân gian, những lời ca dao đã nuôi dưỡng tâm hồn dân tộc.

Bài thơ “Đất Nước” không chỉ giúp người đọc hiểu rõ hơn về quê hương mà còn khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với tương lai đất nước. Nguyễn Khoa Điềm đã thành công khi thể hiện một quan niệm mới mẻ nhưng đầy ý nghĩa về Đất Nước: Đó không phải là một khái niệm xa vời mà là những gì gần gũi nhất trong cuộc sống. Qua bài thơ, tác giả nhắc nhở mỗi người rằng, để giữ gìn Đất Nước, chúng ta cần trân trọng những giá trị truyền thống, tiếp tục đóng góp và gìn giữ quê hương bằng những hành động thiết thực.

Bài văn nghị luận bài Đất nước - mẫu 7

Bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một bản hùng ca về tinh thần yêu nước mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương. Với cách tiếp cận gần gũi, giản dị nhưng không kém phần sâu sắc, tác giả đã mang đến một góc nhìn mới về Đất nước – một Đất nước không chỉ tồn tại trong lịch sử, địa lý mà còn hiện hữu trong từng con người, từng phong tục, từng câu ca dao, truyền thuyết dân gian. Bài thơ thể hiện tư tưởng “Đất nước của nhân dân”, nhấn mạnh vai trò của nhân dân trong việc gìn giữ và bảo vệ quê hương qua bao thế hệ.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm khẳng định rằng Đất nước đã có từ rất lâu đời, từ khi con người biết yêu thương, gắn bó với nhau:

                                    “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

                                    Đất Nước có từ ngày đó...”

Những câu thơ giản dị nhưng chứa đựng một ý nghĩa lớn lao. Đất nước không phải là một điều gì xa xôi mà đã hiện hữu trong từng khoảnh khắc của cuộc sống. Nguyễn Khoa Điềm không định nghĩa Đất nước bằng những từ ngữ hàn lâm, khoa học mà bằng những hình ảnh gần gũi trong đời sống hàng ngày. Từ “miếng trầu bà ăn”, “tóc mẹ thì bới sau đầu” cho đến “cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”, tất cả đều là những biểu tượng quen thuộc, thể hiện chiều sâu văn hóa dân tộc.

Tác giả còn mở rộng hình ảnh Đất nước qua chiều dài lịch sử, gắn liền với những phong tục tập quán và truyền thống kiên cường của dân tộc:

                    “Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”

Hình ảnh cây tre gợi lên truyền thống bất khuất, kiên trung của nhân dân Việt Nam. Tre không chỉ là một loài cây quen thuộc mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, ý chí chiến đấu vì độc lập tự do. Qua câu thơ này, Nguyễn Khoa Điềm muốn nhấn mạnh rằng Đất nước không chỉ được tạo dựng từ những giá trị văn hóa mà còn từ chính sự hy sinh, đấu tranh của nhân dân.

Không dừng lại ở việc nhìn nhận Đất nước trong không gian sinh hoạt đời thường, tác giả còn mở rộng ra không gian địa lý với những địa danh quen thuộc:

                                    “Những ai đã khuất

                                    Những ai bây giờ

                                    Yêu nhau và sinh con đẻ cái

                                    Gánh vác phần người đi trước để lại”

Đất nước không chỉ là những gì đã tồn tại trong quá khứ mà còn là trách nhiệm của thế hệ hôm nay. Mỗi con người, dù là người đi trước hay người đang sống, đều góp phần tạo nên Đất nước. Các địa danh như núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên không chỉ là những danh thắng thiên nhiên mà còn chứa đựng những câu chuyện, truyền thuyết dân gian, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên.

Một trong những điểm nổi bật của bài thơ là tư tưởng “Đất nước của nhân dân”. Nguyễn Khoa Điềm đã khẳng định rằng Đất nước không thuộc về một cá nhân, một triều đại hay một tầng lớp nào mà là của tất cả mọi người:

                                    “Đất nước này là Đất Nước của nhân dân

                                    Đất nước của ca dao thần thoại”

Nhân dân chính là những người đã dựng xây và bảo vệ Đất nước từ bao đời nay. Họ là những người nông dân cày ruộng, là những người mẹ tảo tần nuôi con, là những người lính sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do. Tác giả nhắc đến hình ảnh những con người bình dị nhưng góp phần làm nên lịch sử:

                                    “Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng

                                    Họ truyền giọng nói cho con”

Hình ảnh hạt lúa, giọng nói không chỉ mang ý nghĩa vật chất mà còn mang ý nghĩa tinh thần, thể hiện sự gìn giữ và tiếp nối truyền thống của nhân dân. Chính nhân dân là những người đã tạo nên bản sắc văn hóa, ngôn ngữ, phong tục tập quán và truyền lại cho thế hệ sau.

Về mặt nghệ thuật, bài thơ Đất nước mang phong cách trữ tình – chính luận đặc trưng, kết hợp giữa cảm xúc và lý lẽ. Nguyễn Khoa Điềm sử dụng những hình ảnh giàu tính biểu tượng, ngôn ngữ giản dị nhưng hàm súc, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được tình yêu Đất nước qua từng câu thơ. Bên cạnh đó, việc vận dụng chất liệu văn hóa dân gian như ca dao, tục ngữ, truyền thuyết khiến bài thơ trở nên gần gũi, thân thuộc, đồng thời làm nổi bật tư tưởng nhân dân xuyên suốt tác phẩm.

Như vậy, Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của quê hương mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về trách nhiệm của mỗi người đối với Đất nước. Qua những hình ảnh bình dị mà sâu sắc, tác giả giúp người đọc hiểu rằng Đất nước không chỉ là một khái niệm địa lý mà còn là sự kết tinh của văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam. Bài thơ đã khơi dậy trong lòng mỗi người niềm tự hào và tình yêu quê hương tha thiết, đồng thời nhắc nhở thế hệ trẻ về nghĩa vụ tiếp nối truyền thống, xây dựng và bảo vệ Đất nước trong tương lai.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Bài văn phân tích nghệ thuật đoạn 3 Tây Tiến
• Bài văn phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật lão Hạc
• Bài văn nghị luận bài Đại cáo bình Ngô
• Bài văn nghị luận bài Nói với con
• Bài văn nghị luận bài Tây tiến

---