10+ Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến (điểm cao)

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến (điểm cao)

Dàn ý Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Quang Dũng: Một nhà thơ gắn bó với hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Pháp, thơ ông mang phong cách lãng mạn, hào hùng.

- Giới thiệu bài thơ Tây Tiến: Được sáng tác năm 1948, bài thơ thể hiện vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của đoàn quân Tây Tiến.

- Khẳng định nghệ thuật đặc sắc của bài thơ: Sự kết hợp giữa bút pháp lãng mạn và cảm hứng bi tráng, cùng với những sáng tạo về hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu.

II. Thân bài

1. Bút pháp lãng mạn

- Quang Dũng sử dụng bút pháp lãng mạn để khắc họa hình ảnh đoàn quân Tây Tiến với những nét đẹp bay bổng, hào hùng nhưng cũng rất thơ mộng.

- Thiên nhiên miền Tây vừa hùng vĩ, dữ dội vừa thơ mộng, trữ tình:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”

• “Nhớ chơi vơi” diễn tả nỗi nhớ không giới hạn, không gian rộng lớn, thể hiện tâm hồn lãng mạn của người lính.

- Hình ảnh núi rừng hiểm trở: “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm / Heo hút cồn mây súng ngửi trời” → Nhấn mạnh sự hoang sơ, dữ dội nhưng vẫn mang vẻ đẹp hùng vĩ.

- Cảnh thiên nhiên thơ mộng: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” → Một nét vẽ nhẹ nhàng, gợi sự yên bình giữa thiên nhiên dữ dội.

- Hình ảnh người lính vừa kiêu hùng vừa hào hoa:

“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

 Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

- Họ ra trận với lý tưởng lớn, nhưng vẫn mang trong mình nỗi nhớ Hà Nội và hình bóng người yêu.

→ Tác dụng: Bút pháp lãng mạn giúp hình ảnh người lính Tây Tiến trở nên đẹp hơn, vừa hào hùng vừa mang nét bay bổng của những chàng trai trẻ yêu đời, yêu quê hương.

2. Cảm hứng bi tráng

- Quang Dũng không né tránh hiện thực gian khổ mà khắc họa cái chết bi tráng của người lính Tây Tiến bằng ngôn từ đầy chất thơ:

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”

- “Mồ viễn xứ” gợi lên sự hy sinh nơi đất khách nhưng không bi lụy, mà mang vẻ đẹp hào hùng của những người lính sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc.

- “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm, không sợ hy sinh.

- Hình ảnh người lính hy sinh mang vẻ đẹp thanh thản, nhẹ nhàng:

“Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

• “Áo bào thay chiếu” là một hình ảnh vừa bi thương, vừa hào hùng, gợi lên sự thiếu thốn nhưng cũng thể hiện sự ung dung, thanh thản khi đối mặt với cái chết.

- “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” không phải là tiếng khóc bi thương, mà là khúc ca tiễn đưa những người lính về với đất mẹ, thể hiện sự hùng tráng, bi thương nhưng không bi lụy.

→ Tác dụng: Cảm hứng bi tráng giúp bài thơ không chìm trong bi thương mà vẫn giữ được tinh thần lạc quan, thể hiện lý tưởng cao đẹp của người lính Tây Tiến.

3. Ngôn ngữ và hình ảnh giàu giá trị tạo hình

- Ngôn ngữ bài thơ vừa trang trọng, hào hùng, vừa mang nét lãng mạn, bay bổng.

- Sử dụng nhiều từ ngữ Hán Việt để tăng sự trang trọng, cổ kính: “mồ viễn xứ”, “áo bào”, “khúc độc hành”.

- Kết hợp giữa những hình ảnh gợi tả dữ dội (núi cao, sông sâu, dốc đứng) với những hình ảnh thơ mộng (trăng, mưa xa khơi, dáng kiều thơm)

4. Nhịp điệu linh hoạt, nhạc điệu phong phú

- Nhịp thơ thay đổi linh hoạt theo từng nội dung:

- Khi miêu tả cảnh thiên nhiên hùng vĩ, nhịp thơ dồn dập, gấp gáp:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

→ Nhấn mạnh sự gian khổ, hiểm trở.

- Khi miêu tả khung cảnh lãng mạn, nhịp thơ chậm rãi, nhẹ nhàng:

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

→ Gợi cảm giác bình yên, mơ mộng.

- Khi nói về sự hy sinh, nhịp thơ trang trọng, bi tráng:

“Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

→ Tạo âm hưởng hùng tráng, như một bản anh hùng ca tiễn đưa người lính Tây Tiến.

III. Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị nghệ thuật của bài thơ Tây Tiến:

+ Sử dụng bút pháp lãng mạn kết hợp cảm hứng bi tráng.

+ Ngôn ngữ sáng tạo, hình ảnh giàu giá trị tạo hình.

+ Nhịp điệu thơ linh hoạt, mang tính nhạc cao.

+ Chính những yếu tố nghệ thuật này đã làm nên một bài thơ Tây Tiến hào hùng, bi tráng, sống mãi trong lòng người đọc.

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến - mẫu 1

Có những bài thơ không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng nó. Tây Tiến của Quang Dũng là một bài thơ như thế. Không chỉ vẽ nên bức tranh hào hùng về người lính Tây Tiến, bài thơ còn chinh phục người đọc bằng nghệ thuật độc đáo, giàu sức gợi. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và cảm hứng bi tráng, giữa ngôn ngữ tinh tế và nhạc điệu đầy sức cuốn hút.

Quang Dũng là một người nghệ sĩ đa tài. Trước khi là một người lính, ông đã là một thi sĩ, một họa sĩ. Có lẽ vì thế, Tây Tiến không chỉ là một bài thơ, mà còn là một bức tranh được vẽ bằng ngôn từ – bức tranh vừa hùng vĩ, dữ dội, vừa thơ mộng, trữ tình.

Những câu thơ đầu tiên đã mở ra một miền Tây xa xôi nhưng đầy sức cuốn hút:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”

Từ “nhớ chơi vơi” không chỉ đơn thuần diễn tả nỗi nhớ, mà là một nỗi nhớ mênh mang, vô định, như tràn ngập cả không gian. Nỗi nhớ ấy bao trùm cả thiên nhiên Tây Bắc, nơi những người lính Tây Tiến đã từng đi qua.

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

Những câu thơ như bậc thang dốc đứng, khiến người đọc cũng phải nín thở trước độ cheo leo, gập ghềnh của địa hình. Nhưng dù hiểm trở, thiên nhiên ấy vẫn mang vẻ đẹp thơ mộng:

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Chỉ với một câu thơ, Quang Dũng đã biến không gian chiến trận thành một bức tranh thủy mặc, nơi có những mái nhà ẩn hiện trong làn mưa xa. Nhưng Tây Tiến không chỉ có thiên nhiên mà còn có con người. Những người lính Tây Tiến hiện lên vừa dũng cảm, kiên cường, vừa hào hoa, lãng mạn:

“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

Họ là những chàng trai trẻ, mang trong mình những giấc mơ chinh chiến nhưng cũng không quên những bóng dáng yêu thương nơi hậu phương. Đây chính là vẻ đẹp hào hoa của những người lính Tây Tiến – những người đã ra đi với trái tim đầy lý tưởng và tình yêu. Bút pháp lãng mạn của Quang Dũng giúp thiên nhiên Tây Bắc trở nên kỳ vĩ mà thơ mộng, giúp hình tượng người lính trở nên hào hùng mà trữ tình. Chính bút pháp này đã làm cho bài thơ không chỉ là một bản hùng ca mà còn là một bản tình ca tha thiết về những người lính trẻ.

Nếu như bút pháp lãng mạn giúp Tây Tiến bay bổng, thì cảm hứng bi tráng chính là linh hồn tạo nên chất thép của bài thơ. Quang Dũng không né tránh sự thật gian khổ, mất mát của người lính Tây Tiến. Nhưng ông không miêu tả họ bằng nỗi đau, mà bằng sự kiêu hãnh:

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”

Không có tiếng khóc than, không có bi lụy. Những người lính ngã xuống nơi biên cương xa lạ, nhưng họ đi mà “chẳng tiếc đời xanh” – họ chấp nhận hy sinh vì một lý tưởng cao đẹp.

Câu thơ khắc họa cái chết một cách bi thương nhưng đầy kiêu hùng:

“Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Hình ảnh “áo bào” – một cách nói trang trọng về cái chết, khiến sự hy sinh trở nên cao quý hơn bao giờ hết. Và tiếng gầm của sông Mã chính là tiếng khóc của thiên nhiên, nhưng không bi lụy mà mang âm hưởng hùng tráng, như một bản nhạc tiễn đưa những người lính về với đất mẹ. Cảm hứng bi tráng giúp bài thơ vừa thể hiện được sự mất mát, hy sinh, vừa làm nổi bật tinh thần bất khuất của người lính Tây Tiến.

Một trong những yếu tố làm nên sức hấp dẫn của Tây Tiến chính là ngôn ngữ tinh tế, giàu sức gợi. Quang Dũng sử dụng nhiều từ Hán Việt: “biên cương”, “mồ viễn xứ”, “áo bào”, “khúc độc hành”,… Những từ này mang đến sắc thái cổ kính, trang trọng, làm cho hình tượng người lính trở nên cao cả hơn.

Những câu thơ dồn dập, mạnh mẽ khi tả cảnh núi non hiểm trở:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

 Nhịp thơ nhanh, gấp gáp như những bước chân trèo đèo lội suối của người lính.  Những câu thơ mềm mại, bay bổng khi tả thiên nhiên thơ mộng:

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Nhịp thơ chậm rãi, nhẹ nhàng như một nét vẽ đầy chất thơ. Những câu thơ trang trọng, hùng tráng khi tả sự hy sinh:

“Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

 Câu thơ như một tiếng kèn bi tráng, tiễn đưa những người lính về với đất mẹ. Ngôn ngữ, hình ảnh và nhạc điệu trong Tây Tiến không chỉ làm bài thơ đẹp hơn, mà còn làm tăng sức truyền cảm, đưa người đọc đi từ cảm xúc này đến cảm xúc khác.

Không chỉ là một bài thơ về người lính, Tây Tiến còn là một bài thơ của nghệ thuật. Quang Dũng đã khéo léo kết hợp bút pháp lãng mạn với cảm hứng bi tráng, sử dụng ngôn ngữ tinh tế cùng nhạc điệu linh hoạt để tạo nên một bài thơ giàu chất họa, chất nhạc và chất thép. Bởi vậy, hơn 70 năm trôi qua, Tây Tiến vẫn còn đó, không chỉ như một bản hùng ca về những người lính một thời, mà còn như một tuyệt tác nghệ thuật của nền thơ ca Việt Nam.

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến - mẫu 2

Nền thơ ca kháng chiến Việt Nam có không ít những tác phẩm viết về người lính, nhưng không phải bài thơ nào cũng để lại dấu ấn sâu đậm như Tây Tiến của Quang Dũng. Đây không chỉ là một bài thơ ngợi ca những chiến sĩ Tây Tiến dũng cảm mà còn là một tuyệt tác nghệ thuật, kết tinh những gì đẹp nhất của thơ ca cách mạng: sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và cảm hứng bi tráng, giữa hình ảnh thơ giàu tính tạo hình và nhạc điệu đầy sức cuốn hút. Chính nhờ những giá trị nghệ thuật đặc sắc ấy mà Tây Tiến đã vượt qua giới hạn của một bài thơ thời chiến để trở thành một áng thơ bất hủ trong nền văn học dân tộc.

Bút pháp lãng mạn là một trong những yếu tố nghệ thuật nổi bật nhất của Tây Tiến, góp phần làm cho bài thơ không chỉ tái hiện chân thực đời sống chiến đấu của người lính mà còn khắc họa vẻ đẹp hào hùng, tráng lệ của thiên nhiên và con người Tây Bắc.

Ngay từ những câu thơ mở đầu, nỗi nhớ về đoàn quân Tây Tiến và vùng đất Tây Bắc hiện lên không phải bằng sự hoài niệm thông thường, mà là một nỗi nhớ mênh mang, da diết:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”

Từ “nhớ chơi vơi” là một sáng tạo độc đáo của Quang Dũng, diễn tả nỗi nhớ không chỉ có chiều sâu mà còn có sự lan tỏa, như ngập tràn không gian và thời gian. Nỗi nhớ ấy gắn liền với những miền đất mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua, nơi thiên nhiên vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

Những câu thơ này như những nét vẽ đầy táo bạo, giúp người đọc hình dung rõ rệt sự hiểm trở của địa hình Tây Bắc. Các từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút” gợi lên những con dốc cao chót vót, hun hút, đầy thách thức. Nhưng điều đặc biệt là dù địa hình có khắc nghiệt, thơ của Quang Dũng vẫn không mất đi vẻ đẹp lãng mạn. Hình ảnh “súng ngửi trời” mang đến một cách diễn đạt vô cùng độc đáo, vừa có chút ngộ nghĩnh, vừa gợi lên khí thế oai hùng của người lính.

Bên cạnh sự dữ dội, thiên nhiên Tây Bắc còn có những khoảnh khắc yên bình, thơ mộng:

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Câu thơ nhẹ nhàng như một nét vẽ thủy mặc, tạo nên sự đối lập với sự dữ dội của những câu thơ trước. Từ “xa khơi” vốn gợi liên tưởng đến không gian biển cả, nhưng khi đặt vào trong bối cảnh núi rừng, nó lại tạo ra một hình ảnh đầy thơ mộng, khiến cho thiên nhiên miền Tây trở nên huyền ảo và lãng mạn hơn.

Không chỉ thiên nhiên, hình tượng người lính Tây Tiến cũng hiện lên đầy chất lãng mạn:

“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

Người lính ra đi với một lý tưởng cao đẹp, mang trong mình hoài bão chiến đấu vì Tổ quốc. Nhưng ẩn sâu trong đó vẫn là một tâm hồn đầy mộng mơ, vẫn nhớ về Hà Nội, nhớ về những bóng hình yêu thương. Chính sự đan xen giữa lý tưởng và cảm xúc ấy đã làm cho hình ảnh người lính Tây Tiến trở nên chân thực và giàu chất thơ hơn bao giờ hết. Bút pháp lãng mạn không chỉ giúp làm đẹp hình ảnh người lính Tây Tiến mà còn nâng tầm bài thơ, biến những gian khổ, hy sinh trở thành một hành trình đẹp đẽ, kiêu hãnh.

Nếu bút pháp lãng mạn giúp bài thơ bay bổng thì cảm hứng bi tráng chính là sợi dây níu kéo nó về với hiện thực chiến tranh đầy khốc liệt. Quang Dũng không né tránh sự hy sinh, mất mát, nhưng ông diễn tả chúng bằng một thái độ đầy kiêu hãnh:

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”

Cái chết hiện lên đầy trang trọng, không có sự bi lụy, đau thương. Những từ Hán Việt như “biên cương”, “mồ viễn xứ” làm tăng thêm sự trang nghiêm, thiêng liêng. Đặc biệt, câu thơ “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” khẳng định tinh thần quên mình vì Tổ quốc, thể hiện sự chủ động Hình ảnh “áo bào” là trang phục của tướng sĩ thời xưa, thường gắn với sự oai hùng của những chiến binh ra trận. Quang Dũng sử dụng hình ảnh này để tôn vinh những người lính Tây Tiến. Dù thực tế họ chỉ có những bộ quân phục đơn sơ, nhưng trong thơ, họ hiện lên như những tráng sĩ kiêu hùng. Đây là một cách nói trang trọng, thể hiện sự kính trọng của tác giả đối với những chiến sĩ đã ngã xuống.  Cụm từ “thay chiếu” chỉ người lính ngã xuống nơi chiến trường không có manh chiếu đắp thân, họ được bọc trong chính chiếc áo quân phục của mình. Chi tiết này vừa gợi sự xót xa cho hoàn cảnh chiến tranh khắc nghiệt, vừa thể hiện tinh thần sẵn sàng hy sinh của người lính.  “Anh về đất” là sự trở về thiêng liêng”. “Về đất” là cách diễn đạt nhẹ nhàng về cái chết, thể hiện quan niệm của người phương Đông: con người sinh ra từ đất và khi mất đi lại trở về với đất mẹ. Ở đây, cái chết không phải là sự mất mát bi thương mà là sự trở về yên bình, vĩnh cửu.

 “Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Con sông Mã từng xuất hiện ở đầu bài thơ, nay lại vang lên một cách đầy dữ dội. Tiếng “gầm lên” không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là tiếng lòng, sự tiếc thương, sự tráng ca tiễn đưa những người lính đã khuất. Con sông dường như cũng mang linh hồn của núi rừng, của đồng đội, tiễn đưa người lính Tây Tiến về với đất mẹ. “Độc hành” có nghĩa là đi một mình. Người lính Tây Tiến nằm xuống nơi rừng sâu biên giới, cuộc đời họ kết thúc trong sự cô đơn. Nhưng Quang Dũng đã không để họ ra đi lặng lẽ – tiếng gầm của sông Mã chính là khúc ca hùng tráng tiễn biệt. Nếu như trong văn học trung đại, cái chết của người anh hùng thường gắn với hình ảnh “hồn tử sĩ gió ù ù thổi” (Chinh phụ ngâm), thì ở đây, cái chết được gắn với thiên nhiên dữ dội, hào hùng, biến sự hy sinh thành một phần của đất trời.

Bài thơ Tây Tiến không chỉ là một bức tranh hùng vĩ về thiên nhiên Tây Bắc mà còn là một bản hùng ca bi tráng về những người lính Tây Tiến – những chàng trai mang trong mình vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Dưới ngòi bút tài hoa của Quang Dũng, hình ảnh người lính không chỉ hiện lên với những gian khổ, mất mát mà còn rực sáng bởi tinh thần kiêu hãnh, bất khuất. Với bút pháp lãng mạn, cảm hứng bi tráng và ngôn ngữ giàu tính nhạc, Tây Tiến đã trở thành một trong những bài thơ xuất sắc nhất của nền thơ ca kháng chiến, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả bao thế hệ. Thời gian trôi qua, nhưng những vần thơ ấy vẫn vang vọng như một khúc quân hành bất tử, tạc vào lịch sử hình ảnh người lính Tây Tiến oai hùng và lãng mạn.

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến - mẫu 3

Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của thơ ca kháng chiến chống Pháp. Được sáng tác năm 1948 tại Phù Lưu Chanh, bài thơ là nỗi nhớ sâu sắc của nhà thơ về đoàn quân Tây Tiến – đơn vị mà ông từng gắn bó. Với bút pháp lãng mạn và cảm hứng bi tráng, Tây Tiến không chỉ khắc họa vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của người lính mà còn tái hiện thiên nhiên Tây Bắc vừa hùng vĩ, hiểm trở, vừa thơ mộng, trữ tình.

Ngay từ những câu mở đầu, nỗi nhớ Tây Tiến trào dâng mãnh liệt:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Câu cảm thán với nhịp thơ dồn dập thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả dành cho Tây Tiến.  Hình ảnh “Sông Mã” như một chứng nhân lịch sử, gợi nhắc về những tháng ngày gắn bó của tác giả với đoàn quân Tây Tiến.  “Nhớ chơi vơi” là cách diễn đạt độc đáo, diễn tả nỗi nhớ không thể nắm bắt, mênh mang, vô định.

Thiên nhiên Tây Bắc được miêu tả vừa hùng vĩ, hiểm trở:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Các từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút” nhấn mạnh sự hiểm trở, dữ dội của núi rừng Tây Bắc.  Hình ảnh “súng ngửi trời” là một sáng tạo độc đáo, diễn tả độ cao chót vót của đỉnh núi và tư thế hiên ngang của người lính. Tuy nhiên, thiên nhiên không chỉ khắc nghiệt mà còn đầy chất thơ, như trong câu: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”, gợi lên khung cảnh mờ ảo, lãng mạn.

Thiên nhiên còn ẩn chứa những thử thách khắc nghiệt đối với người lính:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Hình ảnh “gục lên súng mũ” diễn tả sự hy sinh thầm lặng của người lính giữa chốn rừng thiêng nước độc.

Nhưng bên cạnh đó, thiên nhiên cũng hiện lên với vẻ đẹp huyền ảo, trữ tình:

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viêng Chăn xây hồn thơ

 Không gian doanh trại lung linh với “hội đuốc hoa” gợi lên những đêm lửa trại rộn ràng, ấm áp.  Những cô gái Tây Bắc trong “xiêm áo”, những điệu khèn man mác gợi lên chất thơ mộng giữa chiến tranh khốc liệt. Thiên nhiên Tây Bắc vừa dữ dội, thử thách lòng can trường của người lính, nhưng cũng thơ mộng, làm nổi bật chất lãng mạn của đoàn quân Tây Tiến.

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

 Người lính xuất hiện với vẻ ngoài tiều tụy: “không mọc tóc”, “quân xanh màu lá” – những dấu hiệu của bệnh sốt rét rừng. Nhưng họ vẫn giữ khí phách kiêu hùng: “dữ oai hùm” – hình ảnh ví von thể hiện tinh thần bất khuất của người lính.

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

 “Mắt trừng” thể hiện ý chí chiến đấu kiên cường, nhưng bên trong, họ vẫn mang những giấc mơ về Hà Nội, về bóng dáng người thương. Chiến tranh khốc liệt nhưng không làm mất đi nét hào hoa, lãng mạn của những chàng trai đất Hà thành.

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Hình ảnh “mồ viễn xứ” gợi lên sự hy sinh nơi đất khách, xa quê hương. Nhưng họ không nuối tiếc tuổi trẻ, bởi họ đã hi sinh cho đất nước

Bài thơ Tây Tiến không chỉ là một bức tranh chân thực về cuộc sống gian khổ, khắc nghiệt của người lính trong những năm kháng chiến mà còn là bản anh hùng ca bất tử về tinh thần lạc quan, hào hùng, lãng mạn của họ. Với bút pháp lãng mạn kết hợp cảm hứng bi tráng, Quang Dũng đã khắc họa thành công vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc vừa dữ dội vừa thơ mộng, đồng thời tạc nên hình tượng người lính Tây Tiến hiên ngang, kiêu hùng nhưng cũng đầy chất thơ. Dù thời gian có trôi qua, Tây Tiến vẫn sống mãi như một tượng đài bất tử trong lòng người yêu thơ, nhắc nhở chúng ta về những con người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến - mẫu 4

Tây Tiến là một trong những bài thơ xuất sắc nhất của Quang Dũng và cũng là tác phẩm tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Pháp. Được sáng tác vào năm 1948 tại Phù Lưu Chanh, khi tác giả đã rời xa đơn vị Tây Tiến, bài thơ là khúc tráng ca bi hùng về những người lính Tây Tiến – những chàng trai ra đi với tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc. Với bút pháp lãng mạn kết hợp cảm hứng bi tráng, Quang Dũng đã dựng lên một bức tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến, đồng thời tái hiện vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên Tây Bắc.

Bài thơ mở đầu bằng một nỗi nhớ khắc khoải:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

 Câu cảm thán cùng cách xưng hô “Tây Tiến ơi!” thể hiện tình cảm tha thiết, lưu luyến của nhà thơ dành cho đồng đội cũ. “Nhớ chơi vơi” là cách diễn đạt sáng tạo, diễn tả nỗi nhớ mênh mông, vô định, trào dâng trong lòng tác giả.

Ngay sau đó, nhà thơ tái hiện lại thiên nhiên Tây Bắc đầy thử thách:

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

 “Sài Khao”, “Mường Lát” là những địa danh xa xôi, gợi lên sự hiểm trở của địa hình Tây Bắc.  Hình ảnh “sương lấp” gợi lên sự khắc nghiệt, vất vả của người lính khi hành quân.  Tuy nhiên, câu thơ thứ hai lại có nét lãng mạn: “hoa về trong đêm hơi” tạo cảm giác nhẹ nhàng, thơ mộng, làm dịu đi sự khốc liệt của chiến tranh.

Thiên nhiên Tây Bắc tiếp tục hiện lên đầy hiểm trở:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút” diễn tả sự cheo leo, hiểm trở của địa hình. “Súng ngửi trời” là một hình ảnh nhân hóa độc đáo, thể hiện độ cao chót vót của núi rừng Tây Bắc và cũng gợi lên tư thế hiên ngang của người lính.  “Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống” diễn tả con đường hành quân đầy thử thách, gian nan. Nhưng giữa những khó khăn, thiên nhiên vẫn có nét thơ mộng: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” gợi lên khung cảnh mờ ảo, lãng mạn.

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

 “Không mọc tóc” là hậu quả của bệnh sốt rét rừng, nhưng cách nói này lại khiến họ trở nên kiêu hãnh, mạnh mẽ hơn.  “Quân xanh màu lá” thể hiện sự tiều tụy vì gian khổ nhưng vẫn toát lên vẻ uy nghiêm, dữ dội như “oai hùm”.

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

 “Mắt trừng” diễn tả ánh mắt đầy quyết tâm, sẵn sàng chiến đấu.  Nhưng sâu trong tâm hồn, họ vẫn mang nỗi nhớ về Hà Nội và những bóng hồng nơi quê nhà. Điều này cho thấy dù trong gian khổ, họ vẫn giữ được nét hào hoa, lãng mạn của người trai đất Hà thành.

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viêng Chăn xây hồn thơ

 Dù chiến tranh gian khổ, người lính vẫn có những khoảnh khắc vui tươi, lãng mạn trong những đêm hội vùng cao. Hình ảnh “xiêm áo”, “nàng e ấp” diễn tả vẻ đẹp duyên dáng của những cô gái Tây Bắc. “Nhạc về Viêng Chăn xây hồn thơ” thể hiện tâm hồn nhạy cảm, yêu cái đẹp của người lính Tây Tiến.

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

“Mồ viễn xứ” gợi lên sự hy sinh xa quê hương, không người thân bên cạnh. Nhưng họ ra đi với tinh thần hiên ngang.

Bài thơ Tây Tiến là một khúc tráng ca bi hùng về người lính trong kháng chiến chống Pháp, vừa dữ dội, khắc nghiệt, vừa lãng mạn, hào hoa. Với bút pháp lãng mạn và cảm hứng bi tráng, Quang Dũng đã khắc họa thành công thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ cùng hình tượng người lính Tây Tiến kiêu hùng, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

Dù thời gian trôi qua, Tây Tiến vẫn sống mãi trong lòng người đọc, như một bản anh hùng ca bất tử về tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và vẻ đẹp tâm hồn của những người lính trẻ. Đây không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mà còn là biểu tượng của một thế hệ anh hùng, khiến mỗi chúng ta thêm trân trọng những hy sinh to lớn vì nền độc lập dân tộc.

Bài văn phân tích nghệ thuật bài thơ Tây Tiến - mẫu 5

Nhắc đến thơ ca kháng chiến chống Pháp, Tây Tiến của Quang Dũng là một tác phẩm tiêu biểu, khắc họa hình tượng người lính với vẻ đẹp bi tráng và hào hoa. Bài thơ không chỉ ca ngợi tinh thần chiến đấu kiên cường mà còn mang đậm chất lãng mạn, giàu cảm xúc và đầy chất thơ. Được sáng tác vào năm 1948, khi Quang Dũng đã rời xa đơn vị Tây Tiến, bài thơ như một lời tri ân, một nỗi nhớ sâu sắc về những tháng ngày gắn bó với đồng đội và vùng đất Tây Bắc đầy thử thách nhưng cũng rất thơ mộng.

Bài thơ mở đầu bằng một tiếng gọi tha thiết, vang lên từ đáy lòng người lính xa đơn vị:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

 “Sông Mã” và “Tây Tiến” là hai hình ảnh biểu tượng, gợi nhắc về những kỷ niệm không thể quên. “Nhớ chơi vơi” – nỗi nhớ ấy không chỉ da diết mà còn mênh mông, tràn ngập không gian.

Ngay sau đó, nhà thơ đưa người đọc vào một bức tranh thiên nhiên Tây Bắc đầy khắc nghiệt:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút” như vẽ lên trước mắt người đọc một Tây Bắc hiểm trở, hoang sơ. “Súng ngửi trời” – một hình ảnh đầy sáng tạo, không chỉ miêu tả độ cao mà còn gợi lên khí thế hiên ngang của người lính.  Sau những hiểm nguy là một nét thơ mộng: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” – một cảnh làng bản yên bình, nhẹ nhàng như một bức tranh thủy mặc, làm dịu đi sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Như vậy, thiên nhiên Tây Bắc trong Tây Tiến không chỉ hiểm trở, hoang sơ mà còn mang vẻ đẹp trữ tình, lãng mạn.

Những người lính Tây Tiến hiện lên với ngoại hình tiều tụy nhưng tinh thần lại vô cùng mạnh mẽ:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

“Không mọc tóc” – đây là hậu quả của bệnh sốt rét, nhưng cách diễn đạt của Quang Dũng lại biến nó thành một nét độc đáo, khiến họ trở nên mạnh mẽ, kiêu hùng.  “Quân xanh màu lá” vừa gợi lên màu áo lính ngụy trang, vừa cho thấy sự hao mòn vì gian khổ. Nhưng dù tiều tụy, họ vẫn mang phong thái của những “oai hùm” – dữ dội, oai phong.

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

 

  “Mắt trừng” là ánh mắt cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu. Nhưng “mộng” lại cho thấy họ vẫn mang trong mình những khát khao, hoài bão. Trong đêm tối nơi rừng sâu, họ vẫn “mơ Hà Nội” – nơi có những bóng hồng dịu dàng, yêu kiều. Người lính Tây Tiến không chỉ kiên cường mà còn rất lãng mạn, hào hoa – một vẻ đẹp rất riêng của họ.

Trong gian khổ, những người lính vẫn có những phút giây hòa mình vào nét văn hóa độc đáo của vùng Tây Bắc:

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viêng Chăn xây hồn thơ

“Hội đuốc hoa” gợi lên những đêm lửa trại rộn ràng. “Xiêm áo”, “nàng e ấp” cho thấy vẻ đẹp duyên dáng của những cô gái miền sơn cước. Người lính không chỉ hòa mình vào niềm vui ấy mà còn nâng nó lên thành “hồn thơ” – một cách nhìn đầy chất lãng mạn. Dù sống giữa chiến tranh, những người lính Tây Tiến vẫn yêu đời, yêu cái đẹp và tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc sống.

Những người lính Tây Tiến không chỉ chịu gian khổ mà còn sẵn sàng đối mặt với cái chết:

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

 “Mồ viễn xứ” gợi lên sự cô đơn, lạnh lẽo của những nấm mồ nơi chiến trường xa xôi. Nhưng dù biết trước cái chết, họ vẫn đi, vẫn chiến đấu, bởi với họ, tuổi trẻ không chỉ dành cho riêng mình mà còn dành cho Tổ quốc.

Hình ảnh bi tráng ấy tiếp tục được khắc họa trong hai câu thơ đầy ám ảnh:

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

“Áo bào thay chiếu” – câu thơ vừa bi thương vừa hào hùng. Người lính ngã xuống không có manh chiếu đắp, nhưng cách nói “áo bào” lại khiến sự hy sinh của họ trở nên trang trọng, cao quý hơn.  “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” – hình ảnh nhân hóa con sông như tiếng khóc tiễn đưa những người lính đã hy sinh. Không ai khóc họ, nhưng thiên nhiên đã thay lời vĩnh biệt. Dù cái chết của họ có bi thương, nhưng nó không gợi lên sự bi lụy mà ngược lại, càng làm nổi bật tinh thần quật cường và lòng yêu nước mãnh liệt.

Tây Tiến không chỉ là một bài thơ về chiến tranh mà còn là một tượng đài bất tử về những người lính vừa hào hùng vừa lãng mạn. Quang Dũng, bằng bút pháp lãng mạn kết hợp cảm hứng bi tráng, đã khắc họa thành công hình tượng người lính Tây Tiến giữa thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ. Dù thời gian có trôi qua, Tây Tiến vẫn mãi là một bản hùng ca bất tử, nhắc nhở thế hệ sau về một thời kỳ hào hùng của dân tộc và những con người đã sẵn sàng hy sinh cả tuổi trẻ vì độc lập, tự do.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Bài văn phân tích nghệ thuật bài Chữ người tử tù
• Bài văn phân tích nghệ thuật của bài Những ngôi sao xa xôi
• Bài văn phân tích nghệ thuật đoạn 3 Tây Tiến
• Bài văn phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật lão Hạc
• Bài văn nghị luận bài Đại cáo bình Ngô

---