10+ Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 (điểm cao)

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 (điểm cao)

Dàn ý Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3

1. Mở bài:

Về Trương Hán Siêu: là người tính cách cương trực, thẳng thắn, học rộng hiểu sâu, được vua và thần dân nhà Trần tin cậy

Nêu khái quát về thể phú: Hình thức đối đáp chủ – khách được sử dụng để thể hiện nội dung, có vần hoặc xen lẫn văn vần và văn xuôi.

Giới thiệu khái quát về bài thơ Bạch Đằng Giang phú: hoàn cảnh ra đời, nội dung.

2. Thân bài:

Phân tích:

Lời suy ngẫm, bình luận của các bô lão về những chiến công trên sông Bạch Đằng:

‐ Nguyên nhân thắng lợi: Bởi vì đất trời ban cho địa hình hiểm trở, nhân tài giữ được cuộc điện an, đại vương coi thế giặc nhàn. 

‐ Nhấn mạnh ba yếu tố tạo nên thắng lợi là thiên thời – địa lợi – nhân hòa, trong đó quan trọng bậc nhất là yếu tố của con người được đề cao. 

‐ Gợi liên tưởng đến Trần Quốc Tuấn và so sánh với cổ nhân 

‐ Đề cao sức mạnh và khả năng của con người, đặc biệt là các nhà lãnh đạo. Thể hiện giá trị nhân văn của tác phẩm.

Giá trị nội dung: 

‐ Nội dung bài thơ thể hiện Lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc về truyền thống anh hùng bất khuất và đạo lý nhân văn.

‐ Tư tưởng nhân văn cao cả, đẹp đẽ.

‐ Đề cao và phát huy vai trò của con người, đạo lý chính nghĩa

‐ Cảm xúc trước dòng sông Bạch Đằng ở thời điểm hiện tại. 

Giá trị nghệ thuật:

‐ Cấu tứ của bài thơ tuy đơn giản nhưng lại hấp dẫn người đọc

‐ Bố cục của bài thơ chặt chẽ

‐ Hình tượng nghệ thuật: Sinh động, vừa liên hệ trực tiếp về hình thức, vừa có ý nghĩa khái quát, triết lí. 

– Ngôn ngữ thể hiện sự trang trọng, hào sảng, trầm lắng, gợi cảm. 

→ Bài phú là đỉnh cao về nghệ thuật thể phú của văn học trung đại Việt Nam

3. Kết bài:

Nêu khái quát nội dung và nghệ thuật của đoạn trích

Nêu cảm nhận của bản thân về đoạn trích; Cũng như giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của nhà thơ gửi gắm vào bài thơ.

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 1

Trương Hán Siêu là người có học thức uyên bác, sâu rộng, giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều và có nhiều đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông. Các tác phẩm của ông thường thể hiện tình yêu quê hương đất nước và lòng tự hào dân tộc. “Phú sông Bạch Đằng” là một tác phẩm như thế. 

Phú là một thể loại văn cổ dùng để tả cảnh vật, phong tục. Phú thương đậm chất trữ tình. Bạch Đằng giang phú được viết bằng chữ Hán theo thể đối, gieo vần, song thất lục bát, tạo nên một quy phạm chuẩn mực rất rõ ràng trong thể phú. Bài thơ ca ngợi dòng sông lịch sử Bạch Đằng. 

Tong phần ba của tác phẩm, nhà thơ đã có những suy ngẫm và bài học quý giá. Những thắng lợi vẻ vang ấy một phần là nhờ địa thế tức là thiên, quan trọng nhất là nhờ những bậc hiền tài đã cống hiến, hy sinh để bảo vệ nền độc lập dân tộc.

“Quả là trời đất cho nơi hiểm trở

Cũng nhờ: Nhân tài giữ cuộc điện an”.

Không chỉ vậy, Trương Hán Siêu còn ca nhợi người anh hùng vĩ đại thuở “bình Nguyên” oanh liệt Hưng Đạo Vương:

“Kìa trận Bạch Đằng mà đại thắng

Bởi Đại Vương coi thế giặc nhàn”.

Kết thúc bài phú, tác giả một lần nữa ca ngợi công lao giữ gìn và bảo vệ đất nước của hai vị vua Trần:

“Anh minh hai vị thánh quân

Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh”

Hai vị “thánh nhân” được nhắc đến ở đây là Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông, những người đã lãnh đạo cuộc Kháng chiến lần thứ 2 và  thứ 3 đánh bại quân Nguyên-Mông xâm lược. Họ là những vị vua sáng suốt, anh minh, giàu lòng yêu nước, khơi dậy sức mạnh đoàn kết dân tộc để dạy bảo cho thế hệ mai sau những bài học bảo vệ đất nước. 

Qua bài “Bạch Đằng giang phú”, Trương Hán Siêu đã mượn hình ảnh sông Bạch Đằng, nơi để lại bao dấu tích lịch sử hào hùng, để thể hiện tình yêu quê hương đất nước. Từ đó, ông thể hiện niềm tự hào dân tộc, đồng thời như một lời nhắc nhở các thế hệ mai sau cần tiếp nối truyền thống cha ông để lại.

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 2

Trương Hán Siêu quê ở Thái Bình, tự là Thăng Phủ. Ông là người  giữ  nhiều chức vụ quan trọng dưới thời nhà Trần, do học vấn uyên thâm nên được nhiều học trò và nhân dân kính trọng, đặc biệt là các vua quan nhà Trần. Khi đó ông được truy tặng tước Thái Bảo và sau khi mất  được thờ ở Văn Miếu. 

Ông làm thơ, văn nhưng để lại ít tác phẩm, nhưng trong số những tác phẩm ông sáng tác có bài “Phú sông Bạch Đằng”. Tác phẩm cũng được coi là tác phẩm hay nhất của văn học trung đại. 

Bài thơ được chia làm bốn phần: phần đầu là những cảm xúc rất trang trọng của nhà thơ đối với dòng sông Bạch Đằng; phần thứ hai là lời của các bô lão kể lại cho người viết về lịch sử của dòng sông; đoạn thứ ba là suy ngẫm của nhà thơ về những lời kể của các bô lão; đoạn thứ tư ca ngợi non sông và cả con người Việt Nam.

Trong đoạn thứ ba, hình ảnh các bô lão dường như là một bản sao của chính tác giả, chính bản sao này giúp chúng ta hiểu rõ thái độ của từng nhân vật. Các bô lão kể cho khách nghe về không khí tiến công trên chiến trường để củng cố lòng yêu nước, tự hào dân tộc. Các bô lão kể lại cho người khách nghe tất tật về trận chiến đấu như thể trận đấu đang hiện hữu ngay trước mắt nhân vật “khách” vậy. Các bậc bô lão hào hứng nhận xét và kể về những thành tích chói lọi của trận chiến cho vị “khách mời” đặc biệt.

Tuy nhiên:

“Từ có vũ trụ,

Đã có giang sơn

Quả là: trời đất cho nơi hiểm trở,

Cũng nhờ: nhân tài giữ cuộc điện an!

Hội nào bằng hội Mạnh Tân, có vương sư họ Lã,

Trận nào bằng trận Duy Thủy, có quốc sĩ họ Hàn.

Khi trận Bạch Đằng mà đại thắng,

Bởi đại vương coi thế giặc nhàn.

Tiếng thơm còn mãi,

Bia miệng không mòn.

Đến chơi sông chừ ử mặt,

Nhớ người xưa chừ lệ chan.”

Có thể nói rằng nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của những cuộc chiến trên sông Bạch Đằng qua lời kể của các bô lão chínhg là đất trời ban cho địa thế hiểm trở, nhân có tài mới giữ cuộc điện an và quan  trọng thể thiếu đó là đại vương. Mặc dù các bô lão cũng cho rằng thắng lợi là do nhân duyên trời định, nhưng họ vẫn nhấn mạnh yếu tố then chốt là con người. Hình ảnh của các bậc bô lão đối với nhân dân là yếu tố chính gợi nhớ đến người anh hùng Trần Quốc Tuấn trong số các anh hùng năm xưa. 

Lấy con người làm trung tâm của vũ trụ là hình ảnh khẳng định sức mạnh to lớn của những người tài ba nhất đứng đầu toàn quân. Ở đó, các bô lão không chỉ nhấn mạnh vai trò của con người mà cả một giá trị nhân bản cao đẹp cũng được đưa vào toàn bộ tác phẩm. Âm thanh, màu sắc và trí tưởng tượng phong phú của người nghệ sĩ tạo cảm giác cộng hưởng.

Bài phú Bạch Đằng của Trương Hán Siêu là một kiệt tác của áng văn yêu nước và là niềm tự hào của một dân tộc tự hào về truyền thống đạo đức và nhân văn cao cả của dân tộc Việt Nam. Đồng thời thể hiện một tư duy nhân văn cao đẹp, đề cập đến vai trò, địa vị của con người. 

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 3

Trương Hán Siêu là người gốc Thái Bình, Tự là Thăng Phủ. Ông là người giữ nhiều chức vụ quan trọng dưới thời nhà Trần, do học vấn tiến bộ nên được nhiều học trò và nhân dân kính trọng, đặc biệt là các vua quan nhà Trần. Ông được phong Thái Bảo, Thái Phó, sau khi mất ông được thờ ở Văn Miếu.

Trên đường đi Bạch Đằng, một nhánh sông Kinh Thầy đổ ra biển giữa Quảng Ninh và Hải Phòng, địa danh lịch sử nổi tiếng, nơi quân ta hai lần đánh thắng quân xâm lược Mông – Nguyên. Tác giả trong không giận đó đã nhớ về những anh hùng xưa, vừa tự hào mà viết nên bài “Phú sông Bạch Đằng” bằng chữ Hán. Tác phẩm này được coi là hay nhất của văn học trung đại.

Nội dung bài “Phú sông Bạch Đằng” thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc của tác giả về những chiến công lẫy lừng, hùng tráng của quân và dân nhà Trần tại sông Bạch Đằng, đồng thời ca ngợi truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc Việt Nam ta. Bài viết vừa tràn đầy niềm tự hào dân tộc, hoài niệm, vừa thể hiện triết lý về sự biến đổi, luân chuyển của Tạo hóa. 

Bài phú là thể loại phú cổ thể có đặc điểm đan xen với nhau như trường ca, văn xuôi và tác phẩm văn học. Nhân vật khách độc thoại và đối thoại với cụ già bên sông. Bài thơ kết thúc bằng hai khổ thơ lục bát.

Mở đầu bài, nhân vật khách cảm nhận trước cảnh hùng vĩ của dòng sông Bạch Đằng. Đó là cảm hứng lịch sử của một con người tự do và phóng khoáng. Vị khách chính là một nhà văn, khách quan là một nghệ sĩ thích du lịch, yêu cảnh sắc thiên nhiên và cũng say mê tìm hiểu lịch sử hào hùng của dân tộc. 

Sau lời kể về trận chiến thì các bô lão bình luận về nguyên nhân làm nên sự thắng lợi của trận chiến Bạch Đằng:

“Tuy nhiên:

Từ có vũ trụ, đã có giang san.

Quả là:

Trời đất cho nơi hiểm trở,

Cũng nhờ:

Nhân tài giữ cuộc điện an.”

Khổ thơ này gợi lại ý thức về chủ quyền, độc lập dân tộc được thể hiện và củng cố trong bài thơ Thần của Lý Thường Kiệt. Đất nam sông núi tồn tại độc lập cùng với đất bắc, được phân định rõ ràng trong Thiên thư. Quan niệm về mối quan hệ Trời – Đất – Người càng được khẳng định. Trời đất hiểm trở đóng vai trò quan trọng, nhưng chủ thể bảo vệ đất nước lại chính là con người. Những con người làm nên chiến thắng ở đây chính là những tấm gương trung nghĩa, những tài năng lỗi lạc:

“Hội nào bằng hội Mạnh Tân: như vương sư họ Lã,

Trận nào bằng trận Duy Thuỷ: như quốc sĩ họ Hàn.

Kìa trận Bạch Đằng mà đại thắng,

Bởi đại vương coi thế giặc nhàn.

Tiếng thơm còn mãi, bia miệng không mòn.”

Việc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn triệu tập chư tướng, thân vương ở bến Bình Than cũng giống như việc vương sư Lã Vọng giúp vua Vũ chiêu tập quân chư hầu ở Mạnh Tân và diệt được vua Trụ hung ác; tựa như bậc công thần Hàn Tín, nhà Hán, giúp Lưu Bang đánh tan quân Tề ở Duy Thủy. 

Bạch Đằng đại thắng là do trí tuệ của người lãnh đạo. Sự thật là sau hai lần thất bại năm 1287, quân Nguyên xâm lược nước ta lần nữa. Vua Trần Nhân Tông hỏi Trần Quốc Tuấn “Giặc đến đánh thế nào?”. Hưng Đạo Đại Vương nói: “Năm nay đánh giặc nhàn”. Ý kiến cho rằng địch dễ đánh không phải là thái độ chủ quan mà căn cứ vào tài thao lược, niềm tin vào sức mạnh toàn dân tộc và kinh nghiệm của hai cuộc kháng chiến trước đây. Đây là một câu nói, một chi tiết  hiện thực, mãi mãi đi vào văn học và thể hiện chí khí của nhân dân Đông A anh hùng. 

Tính chất hoành tráng của bài phú thể hiện ở nguồn cảm hứng lịch sử dồi dào âm vang chiến công vang dội, tích tích gắn liền với non sông nổi tiếng. Phú sông Bạch Đằng có thể coi là một tác phẩm văn học tiêu biểu của  thời Lý – Trần. Bài phú thể hiện lòng yêu nước, tự hào về truyền thống anh hùng bất khuất và truyền thống đạo lý, đạo lý vẻ vang của dân tộc Việt Nam.  

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 4

Nếu ai đó từng hỏi về dấu ấn hùng vĩ của dân tộc Việt Nam trong lịch sử, chắc chắn không thể bỏ qua những chiến công huy hoàng trên sông Bạch Đằng. Từ những năm tháng khói lửa, nơi đây đã ghi dấu những chiến thắng lẫy lừng, đi vào huyền thoại, trở thành niềm tự hào của bao thế hệ. Trong kho tàng văn học trung đại Việt Nam, “Bạch Đằng giang phú” của Trương Hán Siêu là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất, không chỉ ghi lại những chiến công lẫy lừng mà còn khắc họa những tư tưởng nhân văn sâu sắc. Trương Hán Siêu, một danh sĩ cương trực, thẳng thắn, với học vấn uyên thâm, đã khéo léo sử dụng thể phú – thể loại văn học đặc trưng của thời kỳ này – để thể hiện tình cảm yêu nước, lòng tự hào dân tộc và những suy ngẫm triết lý về con người, lịch sử. Tác phẩm này, qua hình thức đối đáp giữa chủ và khách, hòa quyện giữa văn xuôi và văn vần, mang đến một tác phẩm hào hùng, sâu sắc và đẹp đẽ về cả nội dung lẫn nghệ thuật.

"Bạch Đằng giang phú" ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt: sau chiến thắng lịch sử của quân dân nhà Trần trước quân Nguyên Mông vào năm 1288. Đây không chỉ là bài phú ca ngợi chiến công của dân tộc mà còn là lời tri ân đối với những bậc anh hùng dân tộc, đồng thời là sự suy ngẫm sâu sắc về vai trò của con người trong lịch sử. Đặc biệt, trong phần suy ngẫm của các bô lão về chiến thắng sông Bạch Đằng, Trương Hán Siêu đã thể hiện một cách rõ nét ba yếu tố quan trọng giúp đất nước đạt được thắng lợi: thiên thời, địa lợi, và nhân hòa. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất, được các bô lão nhấn mạnh, chính là vai trò của con người, đặc biệt là những lãnh tụ kiệt xuất như Trần Quốc Tuấn.

Trong phần bình luận của các bô lão, họ không chỉ ca ngợi sự hiểm trở của địa hình và sự thiên phú của đất trời mà còn đề cao sự lãnh đạo tài ba của Trần Quốc Tuấn – người đã dùng trí tuệ và mưu lược để giành chiến thắng. Câu nói “đại vương coi thế giặc nhàn” không chỉ là lời khen ngợi mà còn thể hiện sự sáng suốt và tài ba của vị tướng tài, người đã làm chủ cuộc chiến với chiến lược khôn ngoan, mang tính quyết định trong thắng lợi. Chính con người, với tài năng và chí khí kiên cường, mới là yếu tố quyết định giúp đất nước vượt qua thử thách, đánh bại quân xâm lược mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, tư tưởng nhân văn trong tác phẩm của Trương Hán Siêu cũng được thể hiện rõ nét. Mặc dù ca ngợi chiến thắng, tác phẩm vẫn không quên nhắc nhở về đạo lý chính nghĩa, về sự trung thành và lòng yêu nước của con người. Bài phú khẳng định rằng chiến thắng không chỉ là kết quả của sức mạnh quân sự mà còn là kết quả của lòng nhân nghĩa, sự đoàn kết và trí tuệ con người. Điều này thể hiện lòng yêu nước sâu sắc, niềm tự hào dân tộc và một tư tưởng nhân văn đẹp đẽ, đề cao vai trò của con người trong việc làm chủ vận mệnh dân tộc.

Về mặt nghệ thuật, bài phú “Bạch Đằng giang phú” là đỉnh cao của thể loại phú trong văn học trung đại Việt Nam. Cấu tứ của bài phú tuy đơn giản nhưng lại hấp dẫn người đọc bởi sự kết hợp tinh tế giữa văn xuôi và văn vần, giữa lối kể chuyện lịch sử và những suy ngẫm triết lý sâu sắc. Bố cục chặt chẽ, ngôn ngữ sử dụng vừa trang trọng, vừa hào sảng lại có lúc trầm lắng, gợi cảm, khiến người đọc không chỉ cảm nhận được không khí lịch sử mà còn thấm đẫm những giá trị văn hóa, tư tưởng mà tác giả muốn truyền tải. Hình tượng nghệ thuật trong bài vừa sinh động, vừa mang tính khái quát triết lý, làm nổi bật sự hòa quyện giữa thực và lý, giữa chiến công và những suy ngẫm về thời cuộc.

Tóm lại, "Bạch Đằng giang phú" không chỉ là một tác phẩm mang giá trị sử thi về chiến thắng Bạch Đằng mà còn là một bài học về lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và sự tôn vinh những giá trị nhân văn. Tác phẩm không chỉ giúp người đọc nhìn lại lịch sử vẻ vang của dân tộc mà còn truyền tải những thông điệp sâu sắc về vai trò của con người trong việc làm chủ vận mệnh quốc gia. Đọc tác phẩm này, tôi không chỉ thấy lòng yêu nước cháy bỏng mà còn cảm nhận được sự tự hào về trí tuệ, tài năng và đạo lý của dân tộc Việt Nam. Trương Hán Siêu, qua bài phú, đã để lại một dấu ấn vĩnh cửu trong lòng mỗi người Việt Nam, khẳng định giá trị trường tồn của tình yêu tổ quốc, lòng kiên cường và trí tuệ trong lịch sử dân tộc.

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 5

Nếu sông Hồng mang dáng vẻ dịu dàng của người mẹ, sông Mã trào dâng như một bản anh hùng ca, thì sông Bạch Đằng lại mang vẻ đẹp trầm hùng, lắng sâu – nơi từng chứng kiến bao chiến công oanh liệt của dân tộc. Nhắc đến dòng sông ấy trong văn học trung đại, không thể không nhắc đến “Bạch Đằng giang phú” của Trương Hán Siêu – một tác phẩm tiêu biểu, không chỉ lưu giữ khí phách của dân tộc mà còn thể hiện tư tưởng sâu sắc về con người, lịch sử và thời đại. Tác giả Trương Hán Siêu là bậc danh sĩ nổi bật thời Trần, tính cách cương trực, học vấn uyên thâm, được cả vua Trần lẫn triều thần kính trọng. Ông đã vận dụng tài tình thể phú – thể loại văn học mang hình thức đối đáp giữa chủ và khách, kết hợp giữa văn xuôi và văn vần – để dựng nên một áng văn bất hủ, vừa mang tính tự sự, vừa đậm chất trữ tình và triết lý.

“Bạch Đằng giang phú” được sáng tác sau chiến thắng lẫy lừng của quân dân nhà Trần trước giặc Nguyên – Mông. Trong phần bình luận của các bô lão – đoạn nổi bật nhất của bài phú – tác giả đã tái hiện lại chiến thắng vang dội trên sông Bạch Đằng bằng cái nhìn sâu sắc và khách quan. Các bô lão đã lý giải nguyên nhân thắng lợi không chỉ vì địa thế hiểm trở do “đất trời ban cho”, mà còn bởi vì có những “nhân tài giữ được cuộc điện an” và “đại vương coi thế giặc nhàn”. Như vậy, ba yếu tố làm nên chiến thắng – thiên thời, địa lợi, nhân hòa – đều được nhấn mạnh, nhưng trên hết, vai trò của con người được đặt lên hàng đầu.

Những suy ngẫm ấy không chỉ ca ngợi chiến thắng mà còn tôn vinh tài năng và bản lĩnh của con người Đại Việt, đặc biệt là các bậc lãnh tụ như Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Hình ảnh ông được ngầm so sánh với những bậc anh hùng trong lịch sử Trung Hoa, cho thấy sự ngang hàng, thậm chí vượt trội. Qua đó, tác phẩm thể hiện rõ giá trị nhân văn sâu sắc, khi đề cao trí tuệ, vai trò của con người trong việc làm chủ vận mệnh dân tộc.

Về nội dung, “Bạch Đằng giang phú” là một khúc tráng ca yêu nước, chan chứa niềm tự hào về truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc. Đồng thời, tác phẩm còn khẳng định đạo lý chính nghĩa, sự phát huy vai trò con người và lòng nhân ái – những giá trị bền vững trong tư tưởng nhân văn Việt Nam. Trước dòng sông Bạch Đằng ở thời điểm hiện tại, tác giả không chỉ nhìn thấy một thắng tích oai hùng, mà còn cảm nhận được sự lặng lẽ, suy tư về thế sự, về sự thịnh – suy của lịch sử.

Về nghệ thuật, tác phẩm được đánh giá là đỉnh cao của thể phú trung đại với cấu tứ tuy giản dị nhưng cuốn hút. Bố cục chặt chẽ, lời văn trang trọng, hào sảng mà vẫn lắng đọng cảm xúc. Hình ảnh trong bài vừa sinh động cụ thể, vừa mang tính khái quát, giàu chất triết lý. Tất cả hòa quyện để tạo nên một tác phẩm giàu giá trị tư tưởng và nghệ thuật.

Tóm lại, đoạn trích trong “Bạch Đằng giang phú” là một tác phẩm lớn, kết tinh vẻ đẹp của lịch sử, con người và nghệ thuật. Bài phú không chỉ giúp ta thêm tự hào về quá khứ hào hùng, mà còn gợi lên niềm tin vào sức mạnh của con người trong bất kỳ thời đại nào. Với em, đây là một tác phẩm đặc biệt – nơi mà văn học không chỉ phản ánh lịch sử, mà còn nâng tầm lịch sử bằng chiều sâu suy tưởng và giá trị nhân văn bất tận.

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 6

Trên dải đất hình chữ S này, có những dòng sông không chỉ chảy bằng nước mà còn bằng máu và lịch sử, bằng hào khí và lòng tự hào dân tộc. Dòng Bạch Đằng là một trong số đó – nơi ba lần ghi dấu chiến công hiển hách của dân tộc Việt trước kẻ thù phương Bắc. Hơn cả một địa danh, Bạch Đằng còn trở thành biểu tượng bất diệt trong văn học, mà một minh chứng tiêu biểu là tác phẩm “Bạch Đằng giang phú” của Trương Hán Siêu – một vị quan cương trực, học rộng hiểu sâu, được cả vua Trần lẫn nhân dân tin yêu. Với hình thức thể phú, kết hợp giữa văn xuôi và văn vần qua đối thoại giữa chủ và khách, ông đã tái hiện lại chiến công vang dội và gửi gắm nhiều tư tưởng sâu sắc.

Trong phần bình luận của các bô lão – những nhân chứng sống của thời đại – Trương Hán Siêu đã để cho lịch sử tự lên tiếng qua lời người xưa. Chiến thắng oanh liệt trên sông Bạch Đằng không đơn thuần là kết quả của địa hình hiểm yếu hay may mắn trời cho, mà còn là kết tinh của trí tuệ, tài năng và lòng yêu nước của những con người vĩ đại. Câu nói “Tuy nhiên chỉ anh hùng hào kiệt mới có thể giữ được cuộc điện an” như một lời khẳng định: thiên thời, địa lợi là điều kiện, nhưng con người mới là yếu tố quyết định. Hình ảnh Trần Quốc Tuấn được gợi nhắc, như một vị tướng sánh ngang với những bậc cổ nhân bên Trung Hoa, càng làm nổi bật tư tưởng nhân văn sâu sắc của tác phẩm – đề cao trí tuệ, bản lĩnh và đạo lý chính nghĩa của con người Việt Nam.

Bài phú không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là bản hùng ca thấm đẫm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Dưới ngòi bút của Trương Hán Siêu, dòng sông Bạch Đằng không còn chỉ là một cảnh vật thiên nhiên mà trở thành chứng nhân lịch sử, gợi nên bao suy ngẫm về thế sự, về sự hưng vong của quốc gia. Đằng sau những lời ca ngợi là những suy tư đầy triết lý về vai trò của con người trong dòng chảy lịch sử, về tinh thần đoàn kết và chí khí anh hùng của dân tộc.

Về nghệ thuật, bài phú đạt đến đỉnh cao của thể loại này trong văn học trung đại. Cấu tứ chặt chẽ, lối dẫn dắt sinh động với hình tượng nghệ thuật vừa cụ thể vừa khái quát, kết hợp cùng ngôn ngữ trang trọng, hào sảng và đầy cảm xúc, tạo nên một tác phẩm mang giá trị thẩm mỹ và tư tưởng sâu sắc. Lời văn trầm lắng mà không bi lụy, hùng tráng mà không sáo rỗng, khiến người đọc như đang được hòa mình vào dòng chảy thiêng liêng của lịch sử dân tộc.

Tóm lại, “Bạch Đằng giang phú” không chỉ là áng văn hay về chiến trận, mà còn là một bản tuyên ngôn hùng hồn về vai trò của con người trong lịch sử. Tác phẩm khiến em cảm nhận sâu sắc hơn niềm tự hào dân tộc, và càng thêm kính trọng tài năng cũng như tư tưởng cao đẹp mà Trương Hán Siêu đã gửi gắm. Dòng sông Bạch Đằng vẫn trôi, nhưng hào khí và tinh thần trong bài phú thì còn mãi với non sông đất nước.

Phân tích Phú sông Bạch Đằng đoạn 3 - mẫu 7

Trương Hán Siêu là một danh sĩ thời Trần, nổi tiếng với tính cách cương trực, thẳng thắn, học vấn uyên thâm. Ông không chỉ được các bậc vua chúa tín nhiệm mà còn nhận được sự kính trọng sâu sắc từ quần thần và nhân dân. Trong nền văn học trung đại Việt Nam, ông để lại dấu ấn sâu đậm với tác phẩm “Bạch Đằng giang phú” – một đỉnh cao của thể phú mang đậm tư tưởng yêu nước và nhân văn.

Phú là thể loại văn học có hình thức độc đáo, thường sử dụng lối đối đáp giữa chủ và khách để trình bày tư tưởng, kết hợp giữa văn xuôi và văn vần, giàu hình tượng và cảm xúc. “Bạch Đằng giang phú” được Trương Hán Siêu sáng tác sau chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, khi nhân dân Đại Việt đánh tan quân xâm lược Nguyên – Mông. Bài phú không chỉ là khúc ca hùng tráng ngợi ca chiến công lịch sử mà còn là lời tri ân những bậc anh hùng dân tộc, thể hiện niềm tự hào sâu sắc và tư tưởng nhân văn cao đẹp.

Ở phần giữa bài phú, lời bình luận, suy ngẫm của các bô lão về chiến công trên dòng sông Bạch Đằng đã làm sáng rõ những nguyên nhân tạo nên thắng lợi lịch sử. Theo lời các bô lão, chiến thắng ấy không chỉ nhờ vào thiên thời, địa lợi mà trên hết là nhờ vào yếu tố nhân hòa – con người. Đất trời ban cho địa thế hiểm trở, nhưng chính sự mưu lược và tài thao lược của con người mới là yếu tố quyết định. Họ nhấn mạnh rằng “tuy nhiên, chỉ anh hùng hào kiệt mới giữ nổi cuộc điện an”. Điều đó khẳng định vai trò trung tâm của con người, đặc biệt là những nhà lãnh đạo kiệt xuất như Trần Hưng Đạo – vị đại tướng đã làm nên chiến thắng lẫy lừng.

Lời bình luận của các bô lão còn gợi liên tưởng đến sự so sánh với các anh hùng trong lịch sử Trung Hoa, từ đó nâng cao giá trị và tầm vóc của các bậc anh hùng Đại Việt. Trương Hán Siêu không chỉ ca ngợi chiến công mà còn thể hiện sâu sắc tư tưởng nhân văn, đề cao trí tuệ, đạo lý và lòng trung nghĩa của con người. Sức mạnh của con người trong tác phẩm không chỉ được thể hiện qua chiến trận mà còn qua sự đoàn kết, lòng yêu nước và khát vọng hòa bình.

Về giá trị nội dung, “Bạch Đằng giang phú” là một khúc tráng ca hùng tráng ca ngợi truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và đạo lý chính nghĩa. Bài phú còn thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc, đề cao phẩm chất con người, coi con người là trung tâm của mọi chiến công và lịch sử. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng gửi gắm những cảm xúc lắng đọng trước dòng sông Bạch Đằng – nơi từng chứng kiến bao trận đánh hào hùng, nay đã trở về vẻ yên bình, mang theo những suy ngẫm về lẽ hưng vong và đạo lý làm người.

Về nghệ thuật, “Bạch Đằng giang phú” được đánh giá là một trong những tác phẩm phú mẫu mực và đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam. Bài phú có cấu tứ tuy giản dị nhưng hấp dẫn, chặt chẽ. Hình tượng nghệ thuật sinh động, giàu tính triết lí, vừa cụ thể trong hình thức vừa sâu sắc trong ý nghĩa. Ngôn ngữ trang trọng, hào sảng mà vẫn trầm lắng, biểu cảm, góp phần làm nổi bật tính sử thi và cảm hứng trữ tình của tác phẩm.

Tóm lại, “Bạch Đằng giang phú” không chỉ là áng văn tuyệt tác ca ngợi chiến công oanh liệt của dân tộc mà còn là một tác phẩm thấm đẫm tư tưởng nhân văn và lòng yêu nước. Qua hình ảnh dòng sông Bạch Đằng, Trương Hán Siêu đã gửi gắm những suy tư về lịch sử, con người và vận mệnh dân tộc. Là một học trò khi đọc bài phú, em không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng của một thời đại mà còn thấy được chiều sâu tư tưởng, tài năng nghệ thuật và tình yêu quê hương sâu sắc của tác giả. Tác phẩm thực sự là một viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân tộc, xứng đáng được lưu truyền mãi mãi.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Phân tích Phương Định trong một lần phá bom
• Phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo
• Phân tích Sóng-dàn ý
• Phân tích Sông Đáy
• Phân tích sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

---