Giáo án bài Em bé thông minh - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1 : hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích.

GV nêu yêu cầu đọc- đọc mẫu

HS đọc- Lớp nhận xét, GV sửa

- Kể tóm tắt lại truyện?

- GV hỏi một số chú thích 3,4,6,13,16?

- Thế nào là “lỗi lạc”? “ Hoàng cung”?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích :

1. Đọc và kể

* Đọc : Đọc chú ý phân biệt giọng các nhân vật, viên quan đọc với giọng hách dịch, vua giọng ngạc nhiên, hóm hỉnh. Chú bé đọc cao giọng, thể hiện vẻ hồn nhiên, vui tươi của trẻ nhỏ.

* Kể tóm tắt truyện nêu đủ các sự việc chính :

- Vua sai cận thần đi tìm người tài giỏi giúp nước.

- Cận thần gặp hai cha con đang cày ruộng, hỏi câu hỏi oái oăm.

- cậu bé đã trả lời bằng một câu đố lại.

- Quan về tâu vua, vua tiếp tục ra câu đố dưới hình thức lệnh vua ban.

- Em bé đã tìm cách đối diện vua và giải được câu đố.

- Vua quyết định thử tài em bé lần 3 bằng cách đưa một con chim sẻ bắt dọn thành 3 cỗ thức ăn.

- Em bé giải đố bằng cách đố lại.

- Nước láng giềng muốn xâm chiếm bờ cõi, bèn rò la tìm người tài bằng một câu đố.

- Vua quan đều không giải được phải nhờ đến em bé mới giải được.

- Em bé được phong là trạng nguyên.

2. Chú thích:

- Lỗi lạc : Tài giỏi khác thường.

- Hoàng cung : Nhà ở của gia đình vua.

Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản

Truyện thuộc kiểu văn bản nào ?

- Truyện chia làm mấy đoạn? Nội dung từng đoạn?

- HS đọc phần mở truyện

- Vua được giới thiệu qua chi tiết nào?

- Để tìm người tài giỏi, viên quan đã làm cách nào?

- Viên quan và vua là người thế nào?

- Hình thức dùng câu đố để thử tài có phổ biến trong truyện cổ tích không? tác dụng

- Sự mưu trí thông minh của em bé được thử thách qua mấy lần?

- Viên quan ra câu đố trong hoàn cảnh nào?

- Đọc lại câu đố của viên quan? Câu đố oái oăm ở chỗ nào?

- Em bé giải đố như thế nào? Nhận xét về cách giải đố của em bé?

- Qua đó em hiểu em bé là người như thế nào?

- Thái độ của viên quan?

II. Đọc hiểu văn bản :

1. Kiểu văn bản : Tự sự.

2. Bố cục : 4 đoạn

- Đoạn 1 : Từ đầu → tâu vua : Vua tìm người hiền tài và em bé giải câu đố của quan

- Đoạn 2 : → với nhau rồi : Em bé giải câu đố của vua lần 1.

- Đoạn 3 : → rất hậu : Em bé giải câu đố của vua lần 2.

- Đoạn 4 : Còn lại : Em bé giải câu đố của sứ giả nước ngoài.

3. Phân tích

a. Giới thiệu truyện:

- Vua tìm người tài giỏi giúp nước.

- Quan:

+ Đi khắp nơi để tìm.

+ ra câu đố oái oăm.

→ Viên quan tận tuỵ, vua anh minh.

b. Diễn biến của truyện:

b1. Lần thử thách thứ nhất:

- Hoàn cảnh: hai cha con đang cày ruộng

- Viên quan hỏi: Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?

→ Không thể trả lời ngay một điều vớ vẩn, không ai để ý bằng một kết quả chính xác được.

- Em bé: Hỏi vặn lại viên quan.

→ Cách giải bất ngờ, lí thú.

Em bé không lúng túng mà đẩy thế bị động sang phía người ra câu đố.

→ Nhanh trí, thông minh (ăn miếng trả miếng, tương kế tựu kế, gậy ông đập lưng ông)

- Viên quan: bất ngờ, sửng sốt, phát hiện ra người tài.