Giáo án bài Phó từ - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới

* GV: Treo bảng phụ đã viết VD

* GV cho HS đọc VD

- Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào?

- Nếu quy ước những từ in đậm là X và những từ bổ sung là Y em hãy vẽ mô hình cụ thể từng trường hợp?

- Nếu gọi mô hình X + Y là một cụm từ, nhận xét về vị trí và vai trò của X?

- Phó từ là gì?

* Bài tập nhanh: (Bảng phụ)

xác định mô hình X + Y hoặc Y +X trong 2 ngữ cảnh sau:

a. Ai ơi chua ngọt đã từng

Non xanh nước bạc ta đừng quyên nhau

      (Ca dao)

b. Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình. Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì.

      (Tô Hoài)

Trả lời:

a. X + Y: đã từng, đừng quyên.

b. X + Y: không trêu

Y + X: thương lắm

I.Phó từ là gì?

1. Bài tập.Sgk Tr.12

2. Kết luận.

a. đã bổ sung ý nghĩa cho đi.

cũng → ra.

vẫn, chưa → thấy.

thật → lỗi lạc.

b. được → soi ( gương).

rất → ưa nhìn.

ra → bướng.

- Từ loại:

+ Động từ: đi, ra, thấy, soi...

+ Tính từ: lỗi lạc, ưa, to, bướng...

- Mô hình:

X + Y => đã đi, cũng ra, thật lỗi lạc.

Y + X => soi gương được, to ra

→ Những từ chuyên đi kèm theo động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ gọi là phó từ

*. Ghi nhớ: SGK - tr12

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các loại phó từ.

* GV treo bảng phụ

* GV cho HS đọc ví dụ

- Những phó từ nào đi kèm với các từ: Chóng, trêu, trông thấy, loay hoay?

- Mô hình hoá từng trường hợp cụ thể

- Điền các phó từ ở mục I và II vào bảng? (GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị trước)

II.Các loại phó từ:

1. Bài tập (SGK -Tr13)

2. Kết luận.

* Các phó từ: đừng , không, đã, đang, lắm.

* Mô hình:

- X + Y: đừng trêu, không trông thấy, đang loai hoay, đã trông thấy.

- Y + X : chóng lớn lắm

Hoạt động 3: luyện tập

* GV: cho HS đọc bài tập

- Em hãy tìm phó từ và nêu tác dụng của phó từ?

* GV: Hướng dẫn HS viết đoạn văn:

- Nội dung: Thuật lại việc DM trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.

- Độ dài: 3 đến 5 câu

- Kĩ năng : có ý thức dùng phó từ

III. Luyện tập:

1.Bài tập 1:

Các phó từ và ý nghĩa của chúng trong đoạn văn:

a. - Đã: phó từ chỉ quan hệ thời gian.

- Không: chỉ sự phủ định

- Còn: chỉ sự tiếp diền tương tự

- Đã: chỉ thời gian

- Đều: chỉ sự tiếp diễn

- Đương, sắp: chỉ thời gian

- Lại: chỉ sự tiếp diễn

- Ra: chỉ kết quả và hướng

- Cũng: chỉ sự tiếp diễn

- Sắp : chỉ thời gian

b. Đã: chỉ thời gian

- Được: chỉ kết quả

2. Bài 2:

Một hôm tôi nhìn thấy chị Cốc đang rỉa cánh gần hang mình. Tôi nói với Choắt trêu chọc chị cho vui. Choắt rất sợ chối đây đẩy. Tôi hát cạnh khoé khiến chị Cốc điên tiết và tìm ra Dế Choắt. Chị Cốc đã mổ cho Choắt những cú trời giáng khiến cậu ta ngắc ngoải vô phương cứu sống.

- Phó từ:

+ Đang, đã: thời gian hiện tại

+ Rất : mức độ

+ Ra: kết quả