Giáo án Sinh học 9 Bài 1: Menđen và Di truyền học

Hoạt động 1:

- GV Y/C học sinh tìm hiểu thông tin mục I và hoàn thiện bài tập lệnh SGK (T5):

? Liên hệ với bản thân mình có những đặc điểm giống và khác bố mẹ.(Hoàn thành PHT)

- GV gọi HS trình bày bài tập, bổ sung

- GV giải thích:

 + Đặc điểm giống bố mẹ: Hiện tượng di truyền

 + Đặc điểm khác bố mẹ: Hiện tượng biến dị.

? Thế nào là di truyền và biến dị.

- HS trả lời.

- HS khác bổ sung

- GV chốt lại kiến thức

- GV giải thích:

Biến dị và di truyền là 2 hiện tượng song song, gắn liền với quá trình sinh sản.

- GV Y/C Học sinh trình bày nội dung và ý nghĩa thực tiễn của di truyền học.

- HS trả lời, bổ sung

- GV chốt lại kiến thức

I. Di truyền học.

- Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.

- Biến dị là con sinh ra khác bố mẹ và khác về nhiều chi tiết.

- Di truyền học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luận của hiện tượng di truyền và biến dị.

Hoạt động 2

- GVY/c 1 hs đọc tiểu sử của MenĐen SGK (T7)

- GV giới thiệu tình hình nghiên cứu di truyền ở thế kỉ XIX và phương pháp nghiên cứu của MenĐen.

- GV Y/C học sinh quan sát hình 1.2 cho biết:

? Hãy nêu nhận xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem lai.

- GV Y/C học sinh nghiên cứu thông tin → Nêu phương pháp nghiên cứu của MenĐen

- GV gọi học sinh trả lời, nhận xét, bổ sung.

- GV chốt lại kiến thức

- GV nhấn mạnh:

Tính chất độc đáo trong phương pháp nghiên cứu di truyền của MenĐen và giải thích vì sao Menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu?

II. Men Đen -Người đặt nền móng cho di truyền học.

- Phương pháp phân tích các thế hệ lai

+ Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng thuần chủng tương phản.

+ Theo dõi sự biểu hiện các tính trạng ở đời con

+ Dùng toán thống kê để phân tích số liệu thu được

Hoạt động 3:

- GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu một số thuật ngữ (HS tự thu nhận thông tin SGK)

- GV Y/C HS nêu từng thuật ngữ và lấy ví dụ minh hoạ cho từng thuật ngữ.

- GV giới thiệu một số kí hiệu

VD: SGK

- GV mở rộng:

- Kí hiệu giao tử cái là chiếc gương soi của thần vệ nữ

- Kí hiệu giao tử đực là cái khiên và ngọn giáo của thần chiến tranh

- GV lưu ý: Khi viết công thức lai Mẹ viết bên trái dấu x còn Bố viết bên phải

* Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài

III. Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học.

1. Thuật ngữ:

+ Tính trạng: Đặc điểm hình thái cấu tạo sinh lí của một cơ thể

+ Cặp tính trạng tương phản: Là hai trạng thái trái ngược nhau của cùng một loại tính trạng.

+ Nhân tố di truyền: Qui định các tính trạng của sinh vật

+ Giống (dòng), thuần chủng: Có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống thế hệ trước.

2. Kí hiệu:

+ P: Cặp bố mẹ xuất phát

+ X: Kí hiệu phép lai

+ G: Giao tử

+ ♂: Giao tử đực ( Cơ thể đực)

+ ♀: Giao tử cái ( Cơ thể cái)

+ F: Thế hệ con