Giáo án Sinh học 9 Bài 30: Di truyền học với con người

Hoạt động 1

- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và làm BT ( T86)

- HS:

 + Đây là bệnh di truyền

 + Bệnh do gen lặn qui định và có người trong gia đình đã mắc bệnh.

 + Không nên sinh con vì ở họ có gen gây bệnh( vì cả 2 người đều có gen lặn gây bệnh câm điếc bẩm sinh ở trạng thái dị hợp)

- GV y/c đại diện nhóm trình bày.

- GV hoàn chỉnh đáp án, tổ chức thảo luận toàn lớp.

? Di truyền học tư vấn là gì?

? Theo em DT y học tư vấn khác DT y học ở điểm nào?( DT y học chuẩn đoán phát hiện bệnh DT, tìm ra nguyên nhân gây bệnh, cách phòng và phần nào chữa một số bệnh DT; DT y học tư vấn: Chẩn đoán, phát hiện bệnh và cho lời khuyên đối với người nghi ngờ bị bệnh D. Y học tư vấn ra đời dựa trên cơ sở phát triển cao của DT y học)

? DT tư vấn gồm những nội dung nào?

I. Di truyền học tư vấn.

- Di truyền y học tư vấn là 1 lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp phương pháp nghiên cứu phả hệ.

- Nội dung:

 + Chuẩn đoán

 + Cung cấp thông tin

 + Cho lời khuyên liên quan đến bệnh, tật di truyền.

Hoạt động 2 : (16’)

- GV y/c hs đọc thông tin sgk → thảo luận vấn đề 1 theo lệnh sgk ( T86)

? Kết hôn gần là gì?( Kết hôn với những người có quan hệ huyết thống trong vòng 5 đời trở lại)

? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống? Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ 5 đời trở lên thì được phép kết hôn?

+ Kết hôn gần làm suy thoái nòi giống vì làm đột biến gen lặn , có hại biểu hiện → dị tật bẩm sinh tăng.

+ Từ đời thứ 5 → có sự sai khác về mặt di truyền.

- GV y/c đại diện phát biểu.

- GV y/c hs phân tích bảng 30.1 và thảo luận vấn đề 2 BT SGK phần 1 ( T87)

+ Luật hôn nhân và gia đình qui định: Hôn nhân 1 vợ 1 chồng vì tỉ lệ nam: nữ tuổi trưởng thành là 1: 1.

+ Cấm chẩn đoán giới tính thai nhi để hạn chế việc sinh con trai theo tư tưởng “ trọng nam kinh nữ”làm mất cân bằng tỉ lệ nam:nữ ở tuổi trưởng thành.

- GV chốt lại kiến thức.

- GV HD hs ng/cứu thông tin sgk và bảng 30.2 và trả lời câu hỏi:

? Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi quá áơm và ngoài tuổi 35.

- Phụ nữ sinh con quá sớm--> chưa đủ điều kiện vật chất cũng như tâm sinh lí để nuôi con khoẻ dạy con ngoan.

- Phụ nữ sinh sau tuổi 35-> TB đã bắt đầu lão hoá, quá trình sinh lí sinh hoá bị rối loạn → con dễ mắc bệnh Đao

GV mở rộng: Ngoài ra khi PN sinh con quá muôn có thể gây thể 3 nhiễm ở cặp NST 13 → Gây chết sơ sinh, gây teo não, mất trí và nhiều dị hình khác....

? Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác.(hs: từ 25-34)

- GV y/c các nhóm báo cáo kết quả .

- GV chốt lại đáp án.

II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình.

a. Di truyền học với hôn nhân.

- Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui đinh:

 + Hôn nhân: 1 vợ 1 chồng

 + Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn.

 + Cấm chẩn đoán giới tính thai nhi sớm.

b. Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình.

- Phụ nữ sinh con trong độ tuổi 25 đến 34 là hợp lí.

- Khoảng cách giữa các lần sinh không quá gần nhau.

- Chỉ sinh từ 1 – 2 con.

- Từ độ tuổi trên 35 tỉ lệ trẻ sơ sinh bị bệnh Đao tăng rõ.

Hoạt động 3:

- GV y/c hs ng/cứu thông tin sgk và thông tin mục: “ Em có biết” sgk( T85)

? Các tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường? Nêu tác hại của ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất di truyền

- Chất đồng vị phóng xạ do các vụ nổ vũ khí hạt nhân hoặc do có trong tự nhiên → qua thức ăn nước uống vào cơ thể người-> gây ung thư hoắc các bệnh tật di truyền.

- Các tác nhân vật lí, hoá học đặc là chất phóng xạ, chất độc hoá học rải trong chiến tranh, thuốc trừ sâu, thuộc diệt cỏ sử dụng quá mức → gây đột biến gen, đột biến NST.

? Cần làm gì để bảo vệ môi trường?

- GV tổng kết kiến thức.

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường

- Các tác nhân vật lí, hoá học đặc biệt là chất phóng xạ, thuốc trừ sâu thuốc diệt cỏ... sử dụng quá mức → gây ô nhiễm môi trường → làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.

- Cần đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học, chống gây ô nhiễm môi trường.