Giáo án Sinh học 9 Bài 9: Nguyên phân

Hoạt động 1:

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin I và quan sát tranh H9.1 SGK

- HS thảo luận nhóm:

? Chu kì tế bào gồm những giai đoạn nào?

? Kì trung gian tế bào và NST có hiện tượng gì?

- Tế bào ,lớn lên & NST nhân đôi

? Nguyên phân là gì?

GV yêu cầu HS quan sát H9.2 SGK và thảo luận nhóm để hoàn thiện bảng 9.1

- Đại diện HS trình bày, HS khác bổ xung

- GV kết luận.

- GV nhấn mạnh:

 + Sự đóng duỗi xoắn thành chu kì.

 + Dạng sợi( Duỗi xoắn ) ở kì trung gian

 + Dạng đặc trưng( Đóng xoắn cực đại) ở kì giữa.

? Tại sao NST đóng duỗi xoắn có tính chất chu kì?

( GV giảng theo bảng 9.1)

? Ý nghĩa của sự đóng duỗi xoắn này?

- Sự duỗi xoắn cực đại giúp NST tự nhân đôi

- Sự đóng xoắn cực đại giúp NST phân li → Quá trình nguyên phân mới xảy ra.

I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào.

- Chu kì tế bào gồm:

 + Kì trung gian: Tế bào lớn lên và có sự nhân đôi NST

 + Nguyên phân: Có sự phân chia NST và chất tế bào tạo ra 2 tế bào mới.

- Mức độ đóng, duỗi xoắn của NSt diễn ra các kì của chu kì tế bào :

- Sau mỗi chu kì tế bào hoạt động đóng duỗi xoắn lại lặp lại giúp NST tự nhân đôi và phân li

Hoạt động 2:

- GV yêu cầu HS quan sát tranh “ NST ở kì giữa và chu kì tế bào” Hoặc HS quan sát tranh H 9.2 & H 9.3.

- HS thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi:

? Nêu diễn biến cơ bản của nguyên phân?

? Mô tả hình thái của NST ở các kì.... hoàn thành bảng 9.2

- Đại diện nhóm trình bày

- Nhóm khác bổ xung

- GV nhận xét và chốt kiens thức

( GV đưa ra đáp án trên bảng phụ)

II. Những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân

1. Kì trung gian:

- NST dài mảnh, duỗi xoắn

- NST nhân đôi thành NST kép.

- Trung tử cũng nhân đôi thành 2 trung tử

2. Nguyên phân:

Kì đầu

- NST bắt đầu đóng xoắn và co ngắn nên có hình thái rõ rệt

- NST kép dính vào sợi tơ của thoi phân bào tại tâm động

Kì giữa

- NST đóng xoắn cực đại ( hình thái đặc trưng)

- Các NST kép xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo

Kì sau

- Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành NST đơn phân li về hai cực của tế bào

Kì cuối

- Các NST đơn dãn xoắn dài ra ở dạng sợi mảnh trở về dạng ban đầu ( Như kì trung gian )

GV nhấn mạnh:

- Trong qua trình phân bào nhâ phân chia trước.

- Màng nhân biến mất ở kì đầu và xuất hiện ở kì cuối.Thoi phân bòa xuất hiện ở kì đầu và tiêu biến ở kì cuối

- Sự co rút các sợi tơ → NST phân li về 2 cực

? Kết quả của quá trình nguyên phân là gì?

- GV cho HS quan sát Ảnh NST hành tây ở các kì chụp dưới kính hiển vi quang học.

* Kết quả: Nhờ sự tự nhân đôi của NST và phân li đồng đều về hai cực của tế bào mà từ một tế bào ban đầu tạo ra 2 tế bào con coa bộ NST giống nhau và giống mẹ

Hoạt động 3:

- HS tự nghiên cứu thông tin III SGK

- HS thảo luận nhóm để trả lời:

? Do đâu mà số lượng NST của tế bào con giống mẹ?

- NST nhân đôi thành NST kép sau đó NST phân li thành NST đơn ( NST nhân đôi một lần và chia đôi một lần)

? Trong nguyên phân số lượng tê bào tăng mà bộ NSt không thay đổi điều đó có ý nghĩa gì?

- Đại diện HS trình bày, HS khác bổ xung.

- GV chốt kiến thức:

 + NP có vai trò đối với quá trình sinh sản và sinh trưởng

 + Duy trì bộ NST ổn định của loài.

III.Ý nghĩa của nguyên phân:

- Nguyên phân là hình thức sinh sản của tế bào và sự lớn lên của cơ thể.

- Nguyên phân duy trì sự ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào.