Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol

Với tóm tắt lý thuyết Hóa 11 Bài 16: Alcohol sách Chân trời sáng tạo hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh lớp 11 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol

Quảng cáo

I. Khái niệm và cấu trúc

- Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm chức hydroxy (- OH) liên kết với nguyên tử carbon no.

Ví dụ:

CH3CH2OH; CH2 = CH – CH2 – OH; C6H5 – CH2 – OH.

- Alcohol no, đơn chức, mạch hở có công thức chung là CnH2n+1OH (n ≥ 1)

- Alcohol có nhiều hơn 1 nhóm – OH gọi là polyalcohol

- Bậc của alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm – OH.

II. Đồng phân và danh pháp

- Các alcohol no, đơn chức, mạch hở trong phân tử có từ 3 nguyên tử carbon trở lên có đồng phân vị trí nhóm – OH, có từ 4 nguyên tử carbon trở lên có thêm đồng phân mạch carbon.

Ví dụ: C4H10O có các đồng phân ancol như sau:

Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol

Quảng cáo

- Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đơn chức

Tên hydrocarbon (bỏ kí tự e ở cuối) + Số chỉ vị trí nhóm –OH + ol

- Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đa chức:

Tên hydrocarbon + Các số chỉ vị trí nhóm –OH + Từ chỉ số lượng nhóm – OH (di, tri,…) + ol

Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol3 – metylbutan – 1 – ol

Chú ý: Mỗi nguyên tử carbon trong phân tử polyalcohol liên kết với không quá 1 nhóm –OH

III. Tính chất vật lí

- Ở điều kiện thường, các alcohol tồn tại ở thể lỏng hoặc rắn.

Quảng cáo

- Giữa các phân tử alcohol có liên kết hydrogen liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao hơn hydrocarbon hoặc ether có phân tử khối tương đương. Nhiệt độ sôi tăng khi phân tử khối tăng.

- Polyalcohol có nhiệt độ sôi cao hơn alcohol đơn chức có phân tử khối tương đương.

- Do tạo được liên kết hydrogen với nước nên các alcohol có phân tử khối nhỏ tan tốt trong nước, độ tan giảm khi số nguyên tử carbon tăng.

IV. Tính chất hoá học

1. Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm - OH

Alcohol có phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm – OH.

2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2

2. Phản ứng tạo thành ether

Phản ứng giữa hai phân tử alcohol tạo ether

ROH + HOR’ H+,t° ROR’+ H2O

3. Phản ứng tạo thành alkene

Quảng cáo

Phản ứng tách nước từ alkanol tạo thành alkene

CnH2n+1OH H+,t° CnH2n + H2O

Có thể dự đoán sản phẩm chính và phụ của phản ứng dựa vào quy tắc Zaitsev.

4. Phản ứng oxi hoá alcohol

a. Phản ứng oxi hoá hoàn toàn

Alcohol + oxygen → Carbon dioxide + nước

C2H5OH + 3O2 t° 2CO2 + 3H2O

b. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn

R – CH2OH O R – CH = O

CH3CH2OH + CuO t° CH3-CHO + Cu + H2O

Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol

5. Phản ứng riêng của polyalcohol

Các polyalcohol có các nhóm – OH liền kề như ethylene glycol, glycerol, … có thể tạo phức chất với Cu(OH)2, sản phẩm có màu xanh đặc trưng.

2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + 2H2O

V. Ứng dụng và điều chế

- Nhiều alchol được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực đồ uống, dược phẩm, mĩ phẩm, y tế, phẩm nhuộm hoặc làm nhiên liệu, …

- Lạm dụng đồ uống có cồn sẽ gây hại cho sức khoẻ, gây tai nạn khi tham gia giao thông, …

Chú ý:

- Ethanol được điều chế bằng phản ứng hợp nước của ethylene hoặc lên men tinh bột.

(C6H10O5)n + nH2O enzyme nC6H12O6

C6H12O6 enzyme 2C2H5OH + 2CO2

- Glycerol được điều chế từ propylene hoặc chất béo.

CH2 = CHCH3 Cl2,450°C CH2 = CH – CH2 – Cl Cl2+H2O

Cl - CH2 – CH (OH) – CH – Cl +NaOH HO – CH2 – CH(OH) – CH2 – OH

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Chân trời sáng tạo hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12

Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 11, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Giải bài tập lớp 11 Chân trời sáng tạo khác
Tài liệu giáo viên