Lý thuyết Hóa học 12 Kết nối tri thức Bài 11: Ôn tập chương 3

AMINE

AMINO ACID

PEPTIDE

PROTEIN

Khái

niệm

Dẫn xuất của ammonia. Trong đó nguyên tử hydrogen trong phân tử ammonia được thay thế bằng gốc hydrocarbon.

Hợp chất tạp chức chứa nhóm amino và nhóm carboxyl.

Cấu tạo từ các đơn vị α-amino acid qua liên kết peptide.

Hợp chất cao phân tử, được cấu tạo từ một hay nhiều chuỗi polypeptide.

Phân

loại

-Theo bậc amine: Amine bậc 1, 2, 3;

- Theo gốc hydrocarbon: Alkylamine và arylamine.

Protein đơn giản và protein phức tạp.

Tính

chất

vật

lí

- Một số amine có nguyên tử carbon nhỏ ở thể khí, tan tốt trong nước.

- Aniline là chất lỏng, ít tan trong nước.

Chất rắn, nhiệt độ nóng chảy cao, thường tan tốt trong nước.

Protein dạng sợi không tan trong nước, protein dạng hình cầu tan được trong nước tạo dung dịch keo.

Tính

chất

hóa

học

- Amine có tính base yếu.

- Methylamine, ethylamine, ... có phản ứng tạo phức với Cu(OH)₂.

- Amine bậc một phản ứng với nitrous acid.

- Aniline tham gia phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzne dễ hơn benzene.

- Có phản ứng đặc trưng của nhóm amino và nhóm carboxyl.

- Có tính lưỡng tính.

- Các ε- và ω-amino acid tham gia phản ứng trùng ngưng tạo polyamide.

- Bị thủy phân một phần thành các peptide nhỏ hơn và bị thủy phân hoàn toàn tạo thành các α-amino acid.

- Tripeptide trở lên tham gia phản ứng màu biuret.

- Bị thủy phân hoàn toàn tạo thành các α-amino acid.

- Tạo sản phẩm rắn có màu vàng khi tác dụng với nitric acid đặc.

- Bị đông tụ dưới tác dụng của nhiệt, acid, base hoặc ion kim loại nặng.

- Tham gia phản ứng màu biuret.

Điều

chế

Amine được điều chế bằng cách alkyl hóa ammonia hoặc khử hợp chất nitro.

Ứng

dụng

- Aniline là nguyên liệu tổng hợp một số dược phẩm, phẩm nhuộm, polymer.

- Protein là một trong các nguồn thức ăn chính của con người, đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau trong cơ thể sống, có nhiều ứng dụng khác nhau trong ngành công nghệ sinh học.