(Siêu ngắn) Soạn bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến trang 6, 7, 8, 9, 10 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 7 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 7 dễ dàng soạn văn 7.

(Siêu ngắn) Soạn bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 6 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Kể một câu chuyện em được đọc (nghe) hoặc một sự việc em chứng kiến (tham gia) đã để lại cho em bài học sâu sắc. Bài học em rút ra được từ câu chuyện hoặc sự việc đó là gì?

Trả lời:

Một câu chuyện em tự mình trải qua đã để lại cho em bài học sâu sắc: Một bạn trong lớp đã ghen tị với em vì em học tốt hơn bạn ấy. Em đã vì thế mà cũng có thái độ không tốt với bạn. Sau đó em nhận ra, em cần có cái nhìn bao dung hơn với bạn.

Câu 2 (trang 6 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Hãy chia sẻ cách hiểu của em về câu nói: “Anh ta nhận ra mình chỉ là ếch ngồi đáy giếng mà thôi”.

Trả lời:

Câu nói: "Anh ta nhận ra mình chỉ là ếch ngồi đáy giếng mà thôi" là câu nói có nội dung chỉ một đối tượng vốn tưởng mình là người hiểu biết, thông minh nhưng người đó đã tự nhận thức được bản thân vẫn còn những hạn chế, hiểu biết và suy nghĩ còn hạn hẹp.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

Văn bản 1: Đẽo cày giữa đường

Câu 1 (trang 6 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Số tiền người thợ mộc bỏ ra mua gỗ.

Trả lời:

- Số tiền người thợ mộc bỏ ra 300 quan tiền.

Câu 2 (trang 6 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Hành động của người thợ mộc mỗi khi nhận được lời khuyên của người qua đường.

Trả lời:

- Ai nói gì người thợ mộc cũng cho là đúng và đẽo cày theo ý của những người qua đường đó.

Câu 3 (trang 6 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Vì sao người thợ mộc không bán được cày?

Trả lời:

Người thợ mộc không bán được cày vì anh ta đẽo cày to gấp năm, gấp bảy thứ thường bày ra bán cho người đi cày bằng voi nhưng trước nay chưa có ai cho voi đi cày bao giờ cả.

Văn bản 2: Ếch ngồi đáy giếng

Câu 1 (trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Sự khác nhau về môi trường sống của ếch và rùa.

Trả lời:

	Môi trường sống	Sự khác biệt
Ếch	Sống trong giếng	Nhỏ bé, hạn hẹp
Rùa	Sống ở biển Đông	Rộng lớn, mênh mông

Câu 2 (trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Những điều khiến ếch cảm thấy sung sướng.

Trả lời:

- Những điều khiến Ếch cảm thấy sung sướng: - Ếch có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi lại vô giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng. Bơi trong nước thì nước đỡ nách và cằm, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân tới mắt cá. Ngó lại phía sau, thấy những con lăng quăng, con cua, con nòng nọc, không con nào sướng bằng. Vả lại một mình chiếm một chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong một cái giếng sụp, còn vui gì hơn nữa?

Câu 3 (trang 8 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Biểu hiện của ếch khi được nghe về biển.

Trả lời:

- Biểu hiện của ếch: Ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.

Văn bản 3: Con mối và con kiến

Câu 1 (trang 8 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mối có thái độ như thế nào khi thấy kiến làm việc vất vả?

Trả lời:

- Khi thấy kiến làm việc vất vả, mối có thái độ khoe khoang về bản thân mình không phải làm gì mà vẫn có cái ăn.

Câu 2 (trang 9 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Kiến tỏ thái độ ra sao về lối sống của mối?

Trả lời:

- Kiến chê và cho biết hậu quả về lối sống của mối.

Câu 3 (trang 9 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Lối sống của mối gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào?

Trả lời:

- Lối sống của mối gây ra hậu quả nghiêm trọng: mọi nơi bị đục rỗng mà bản thân mối cũng sẽ chết.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Người thợ mộc trong truyện Đẽo cày giữa đường đã xử sự thế nào trước mỗi lời khuyên, khiến công sức và xủa cải “đi đời nhà ma”?

Trả lời:

- Người thợ mộc trong truyện Đẽo cày giữa đường đã luôn nghe theo lời khuyên của bất cứ ai đi ngang qua góp ý, khiến công sức và của cải "đi đời nhà ma".

Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Nếu là người thợ mộc trong câu chuyện này, em sẽ làm gì trước những lời khuyên như vậy?

Trả lời:

- Nếu là người thợ mộc trong câu chuyện này, đầu tiên em cảm ơn những người đã cho lời khuyên như vậy. Sau đó tự mình suy xét về loại cày mà mọi người hay sử dụng và loại cày nào sẽ dễ dàng để bán.

Câu 3 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Những điều gì làm cho con ếch trong truyện Ếch ngồi đáy giếng cảm thấy sung sướng?

Trả lời:

Những điều làm cho con ếch trong truyện Ếch ngồi đáy giếng cảm thấy sung sướng:

- Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi lại vô giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng;

- Bơi trong nước thì nước đỡ nách và cằm của ếch, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân ếch tới mắt cá;

- Những con lăng quăng, cua, nòng nọc không con nào sung sướng bằng ếch.

- Một mình ếch chiếm một chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong một cái giếng sụp.

Câu 4 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Hãy chỉ ra những điểm khác biệt về môi trường sống của ếch và rùa. Sự khác biệt đó ảnh hưởng như thế nào đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật?

Trả lời:

- Những điểm khác biệt về môi trường sống của ếch và rùa:

+ Ếch sống trong một cái giếng nhỏ.

+ Rùa sống ở biển đông mênh mông, ngàn dặm, sâu thẳm, ngàn nhẫn.

- Sự khác biệt đó ảnh hưởng đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật:

+ Ếch cho môi trường sống của mình đã là tốt nhất, đã đứng đầu, không thể hơn được nữa mà không biết thế giới ngoài kia rộng lớn bao la.

+ Rùa biết được môi trường sống của ếch nhỏ bé, tù túng, không phù hợp với mình.

+ Khi nghe rùa nói, ếch ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.

Câu 5 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Vì sao con ếch “ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối”?

Trả lời:

- Con ếch "ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối" vì nó được rùa nói cho biết về biển đông rộng lớn, thấy rùa hiểu biết, còn mình thì sống trong môi trường chật hẹp, không hiểu biết nhiều bằng rùa.

Câu 6 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong truyện Con mối và con kiến, quan niệm sống của mối và kiến bộc lộ như thế nào qua các lời thoại của chúng?

Trả lời:

Trong truyện Con mối và con kiến, quan niệm sống của mối và kiến bộc lộ qua các lời thoại của chúng:

- Mối: hưởng thụ, không cần làm cũng có ăn, đi đục khoét những thứ sẵn có.

- Kiến: có làm thì mới có ăn, nếu chỉ đục khoét thì rồi cũng hết của cải mà chết.

Câu 7 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Theo em, thiện cảm của người kể chuyện được dành cho mối hay cho kiến? Vì sao em khẳng định như vậy?

Trả lời:

Theo em, thiện cảm của người kể chuyện được dành cho kiến. Có thể khẳng định như vậy dựa vào việc tác giả để lượt lời của kiến ở phía sau, nhằm in đậm vào trí nhớ của người đọc, đồng thời dựa vào lời nói của mối và kiến:

+ Mối: xưng hô trịch thượng ("chúng ta")

+ Kiến: xưng hô chừng mực ("các anh")

Câu 8 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Nêu những điểm giống nhau về nội dung của ba truyện ngụ ngôn: Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến.

Trả lời:

	Ếch ngồi đáy giếng	Đẽo cày giữa đường	Con mối và con kiến
Giống nhau	Đều nhằm trình bày những bài học đạo lí và kinh nghiệm sống
Khác nhau	Phê phán thói huênh hoang, khuyên nhủ con người phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết, không được chủ quan, kiêu ngạo.	Khuyên nhủ con người cần phải có chính kiến.	Phê phán thói không làm mà hưởng, đục khoét tài sản, công lao của người khác.

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) có sử dụng thành ngữ đẽo cày giữa đường.

Trả lời:

Có một lần, em và mẹ đi chợ để chọn những chiếc váy xòe xếp li cho em. Những chiếc váy có rất nhiều màu sắc: nào là màu hồng, màu be, màu đỏ,... Em chỉ được chọn hai chiếc nên phân vân mãi. Cô bán hàng thì bảo em chọn một cái màu đỏ và một cái màu xanh. Một chị cũng đến chọn váy bảo, em nên chọn cái màu be và màu hồng. Mỗi người một ý, em không biết phải nghe theo ai. Mẹ đã bảo em đừng như đẽo cày giữa đường, phải có chính kiến của mình. Vậy là em đã chọn được hai chiếc váy mà mình thích, chúng có màu hồng và màu xanh.

B/ Học tốt bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến

1/ Nội dung chính

* Đẽo cày giữa đường:

- Bài văn kể về một anh thợ mộc luôn chỉ biết làm theo ý người khác.

* Ếch ngồi đáy giếng:

- Bài văn kể về con ếch kiêu ngạo tự phụ.

* Con mối và con kiến:

- Bài văn kể về cuộc sống giữa kiến và mối; mối thì lười nhác còn kiến thì chăm chỉ làm việc.

2/ Bố cục văn bản Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến

* Đẽo cày giữa đường:

Đẽo cày giữa đường có bố cục gồm 2 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “bày ra bán”: Người thợ mộc cùng những lời khuyên của người qua đường.

+ Phần 2: Còn lại: Hậu quả của việc “đẽo cày giữa đường” của anh thợ mộc.

* Ếch ngồi đáy giếng:

Ếch ngồi đáy giếng có bố cục gồm 2 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “coi cho biết” : Cuộc sống của con ếch bên trong giếng sụp.

+ Phần 2: Còn lại: Con rùa cho ếch biết về cuộc sống của mình ngoài biển đông.

* Con mối và con kiến:

Con mối và con kiến có bố cục gồm hai phần:

+ 2 khổ thơ đầu: Lời của con mối

+ 3 khổ thơ sau: Lời của con kiến

3/ Tóm tắt văn bản Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến

* Đẽo cày giữa đường:

Truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường kể về một người thợ mộc đẽo cày bên đường, luôn nghe theo lời người qua đường mà đẽo cày theo ý người khác, mỗi người một ý nên anh ta vừa không bán được cày, vừa hỏng gỗ, mất cả cơ nghiệp.

* Ếch ngồi đáy giếng

Một con ếch cảm thấy cuộc sống của mình bên trong cái giếng nhỏ là sung sướng, tự do nhất đời, mời con rùa biển đông vào giếng chơi cho biết. Con rùa không thể chui vừa cái giếng nhỏ, bèn nói cho ếch nghe về sự rộng lớn của biển đông. Con ếch nghe về biển bèn mới thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.

* Con mối và con kiến

Văn bản thông qua cuộc hội thoại giữa hai con vật là kiến và mối để nói lên sự đối lập giữa lối sống của hai bộ phận con người trong xã hội hiện nay. Trong khi mối không muốn lao động, chỉ biết hưởng thụ trước mắt, nghĩ đến bản thân, thì kiến không ngại vất vả, chăm chỉ lao động, biết lo xa, sống có trách nhiệm với cộng đồng. Qua đó, câu chuyện khẳng định rằng chỉ có chăm chỉ cần cù làm lụng cuộc sống mới có thể ấm êm, bền vững.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến

* Đẽo cày giữa đường:

- Nội dung:

Câu chuyện kể về một chàng nông dân có được khúc gỗ to muốn làm một cái cày để bán thu lợi nhuận và tăng năng suất lao động. Không biết sự vô tình hay cố ý, anh ta ngồi đẽo cày giữa đường. Kết cục từ một khúc gỗ có ích trở thành một mẩu gỗ vô dụng bởi anh không bảo vệ được chính kiến của mình, nghe hết lời người này đến lời người khác. Giá mà anh ta nghiên cứu thật kỹ nhưng yêu cần cần đạt của sản phẩm mình đã chọn thì sẽ không đến nỗi làm người khác phì cười.

- Nghệ thuật

+ Xây dựng hình tượng gần gũi với đời sống.

+ Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên, độc đáo, đặc sắc.

+ Sử dụng ẩn dụ, so sánh.

+ Lời kể ngắn gọn nhưng thâm thúy.

* Ếch ngồi đáy giếng

- Nội dung:

Câu chuyện thông qua hiểu biết hạn hẹp của con ếch, chỉ sống trong giếng sụp, môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh. Sống lâu trong môi trường nhỏ hẹp sẽ dần hạn chế sự hiểu biết, dễ trở nên nông cạn, chủ quan. Biển đông đại diện cho kho tàng tri thức, những bí ẩn của không gian rộng lớn không dễ chinh phục nó, không dễ vì thời gian, hoàn cảnh mà bị thay đổi.

- Nghệ thuật:

+ Xây dựng hình tượng gần gũi với đời sống.

+ Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên, độc đáo, đặc sắc.

+ Sử dụng ẩn dụ, nhân hóa, so sánh.

+ Lời kể ngắn gọn nhưng thâm thúy.

* Con mối và con kiến:

- Nội dung:

Câu chuyện thông qua cuộc hội thoại giữa hai con vật là kiến và mối để nói lên sự đối lập giữa lối sống của hai bộ phận con người trong xã hội hiện nay. Từ đó khẳng định rằng chỉ có chăm chỉ cần cù làm lụng cuộc sống mới có thể ấm êm, bền vững.

- Nghệ thuật:

+ Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên, độc đáo, đặc sắc.

+ Sử dụng nhân hóa.

+ Lời thơ ngắn gọn nhưng thâm thúy.

+ Mượn chuyện loài vật để nói bóng gió, kín đáo chuyện loài người.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Đẽo cày giữa đường

• Ếch ngồi đáy giếng

• Con mối và con kiến

• Thực hành tiếng Việt trang 10

• Một số câu tục ngữ Việt Nam

• Thực hành tiếng Việt trang 13

• Con hổ có nghĩa

• Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống (trình bày ý kiến tán thành)

• Kể lại một truyện ngụ ngôn

• Củng cố, mở rộng trang 22

• Thực hành đọc: Thiên nga, cá măng và tôm hùm trang 23, 24

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 7 hay khác:

• Soạn văn 7 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn văn 7 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn văn 7 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải lớp 7 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 7 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 7 Cánh diều (các môn học)

---