Lý thuyết, các dạng bài tập Chuyển hoá vật chất và năng lượng ở thực vật có đáp án

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức phần Chuyển hoá vật chất và năng lượng ở thực vật, loạt bài này sẽ tổng hợp lý thuyết quan trọng và các dạng bài tập Chuyển hoá vật chất và năng lượng ở thực vật chọn lọc, có lời giải. Hi vọng bộ tài liệu các dạng bài tập Sinh học lớp 11 này sẽ giúp học sinh ôn luyện và đạt điểm cao trong bài thi môn Sinh học lớp 11.

Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ

* Cơ quan thực hiện :

- Ở thực vật, rễ là cơ quan chuyên hoá với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng. Nước và muối khoáng xâm nhập vào rễ cây trên cạn chủ yếu qua miền lông hút của rễ.

* Cơ chế hấp thụ :

- Nước xâm nhập vào cơ thể theo cơ chế thụ động, nghĩa là di chuyển từ nơi có thế nước cao đến nơi có thế nước thấp hơn. Các ion khoáng xâm nhập vào rễ cây theo hai cơ chế : thụ động và chủ động. Trong đó, cơ chế chủ động thì cần đến sự có mặt của ATP.

* Con đường hấp thụ :

- Nước và các ion khoáng xâm nhập từ dung dịch đất vào mạch gỗ của rễ theo 2 con đường : con đường gian bào và con đường tế bào chất.

* Các nhân tố ảnh hưởng :

- Quá trình hấp thụ nước và ion khoáng của rễ chịu ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, pH và độ thoáng của đất.

Vận chuyển các chất trong cây

* Phân loại :

- Có hai dòng vận chuyển vật chất cơ bản trong cây, đó là dòng mạch gỗ và dòng mạch rây.

* Cấu tạo và chức năng :

- Mạch gỗ bao gồm những tế bào chết (quản bào và mạch ống) nối tiếp nhau tạo đường ống kéo dài từ rễ lên lá giúp vận chuyển nước, muối khoáng và một số chất hữu cơ từ rễ lên lá. Động lực của dòng mạch gỗ là sự phối hợp của 3 lực : áp suất rễ (lực đẩy), lực hút do thoát hơi nước ở lá và lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau cũng như với thành mạch gỗ.

- Mạch rây bao gồm những tế bào sống (tế bào kèm và ống rây) nối với nhau thành ống giúp vận chuyển các chất hữu cơ (axit amin, vitamin, saccarôzơ …) và một số ion khoáng từ lá xuống rễ. Động lực của dòng mạch rây chính là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và cơ quan chứa (rễ, thân…).

Vai trò của các nguyên tố khoáng

Có 17 nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu đối với sự sinh trưởng của mọi loài thực vật, đó là : C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg, Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni.

* Phân loại :

Dựa vào hàm lượng trong cơ thể thực vật (lớn hơn hoặc bé hơn 100mg/1kg chất khô của cây), người ta chia các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu thành 2 nhóm : nguyên tố đại lượng (bao gồm C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg) và nguyên tố vi lượng (Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni). Những nguyên tố đại lượng chủ yếu có vai trò cấu tạo nên chất sống còn những nguyên tố vi lượng chủ yếu có vai trò điều tiết các hoạt động sống của cơ thể thực vật.

* Nguồn cung cấp :

- Cây chỉ hấp thụ muối khoáng ở dạng hoà tan (trong dung dịch đất hoặc các dung dịch nuôi cấy).

- Đất là nguồn chủ yếu cung cấp các nguyên tố khoáng cho cây. Trong trường hợp đất thiếu dinh dưỡng hoặc muốn thúc đẩy tốc độ sinh trưởng của thực vật, chúng ta có thể bón phân cho cây. Để đảm bảo vừa có hiệu quả kinh tế cao, vừa an toàn cho sức khoẻ con người và môi trường xung quanh, khi bón phân chúng ta cần phải đảm bảo các nguyên tắc: đúng loại phân, đúng thời điểm, đúng loại cây và đúng liều lượng, thành phần.

Trắc nghiệm Chuyển hoá vật chất và năng lượng ở thực vật

Câu 1: Mạch rây được cấu tạo từ

A. tế bào kèm và quản bào.

B. quản bào và mạch ống.

C. mạch ống và ống rây.

D. ống rây và tế bào kèm.

Câu 2: Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ là gì ?

A. Axit béo và fructôzơ

B. Vitamin và axit amin

C. Nước và các ion khoáng

D. Nước và saccacrôzơ

Câu 3: Xilem là tên gọi khác của

A. tầng sinh bần.

B. tầng sinh mạch.

C. mạch rây.

D. mạch gỗ.

Câu 4: Chất nào dưới đây không phải là thành phần chủ yếu của mạch rây ?

A. Vitamin

B. Hoocmôn

C. Nước

D. Axit amin

Câu 5: Động lực của dòng mạch rây là gì ?

A. Áp suất rễ

B. Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa

C. Lực hút do thoát hơi nước của lá

D. Lực liên kết giữa các chất trong dòng mạch rây

Câu 6: Động lực của dòng mạch gỗ là sự phối hợp của mấy loại lực ?

A. 4

B. 1

C. 3

D. 2

Câu 7: Mạch gỗ được cấu tạo từ

A. tế bào kèm và quản bào.

B. quản bào và mạch ống.

C. mạch ống và ống rây.

D. ống rây và tế bào kèm.

Câu 8: Ở thực vật có mạch, thành của mạch gỗ được … hoá tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu được nước. Từ thích hợp để điền vào dấu ba chấm trong câu trên là

A. canxi.

B. kitin.

C. linhin.

D. cutin.

Câu 9: Chất nào dưới đây có thể được vận chuyển theo cả dòng mạch gỗ và dòng mạch rây ?

A. Hoocmôn

B. Vitamin

C. Muối khoáng

D. Tất cả các phương án còn lại

Câu 10: Khi cắt ngang thân cây non, ta nhận thấy nhựa rỉ ra từ phần thân liền gốc. Hiện tượng trên phản ánh rõ nét nhất vai trò của loại lực nào ở thực vật ?

A. Tất cả các phương án còn lại

B. Lực liên kết giữa các phân tử nước với thành mạch gỗ

C. Lực hút do thoát hơi nước ở lá

D. Lực đẩy (áp suất rễ)

Đáp án và hướng dẫn giải

Câu	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Đáp án	D	C	D	C	B	C	B	C	D	D

Xem thêm lý thuyết trọng tâm Sinh học 11 và các dạng bài tập có đáp án hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

Tài liệu cho giáo viên: Giáo án, powerpoint, đề thi giữa kì cuối kì, đánh giá năng lực, thi thử THPT, HSG, chuyên đề, bài tập cuối tuần..... độc quyền VietJack, giá hợp lí

Tủ sách VIETJACK shopee lớp 10-11 cho học sinh và giáo viên (cả 3 bộ sách):

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, SÁCH LUYỆN THI DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 11

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi, sách dành cho giáo viên và gia sư dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

Đề thi, chuyên đề Cánh diều, Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo...

4.5 (243)

799,000đ

99,000 VNĐ

Sách luyện 30 đề thi thử THPT năm 2025 mới

4.5 (243)

199,000đ

99.000 - 149.000 VNĐ

xem tất cả

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.