Kiến thức trọng tâm Địa Lí 12 Bài 12: Thiên nhiên phân hóa đa dạng (tiếp theo)

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Địa Lí lớp 12 để chuẩn bị cho kì thi THPT Quốc gia năm 2021, VietJack biên soạn Địa Lí 12 Bài 12: Thiên nhiên phân hóa đa dạng (tiếp theo) theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Địa Lí 12.

A. Lý thuyết bài học

3. Thiên nhiên phân hoá theo độ cao.

Thiên nhiên nước ta có 3 đai cao:

a. Đai nhiệt đới gió mùa :

- Độ cao:

+ Miền Bắc dưới 600-700m

+ Miền Nam 900-1000m.

- Khí hậu : Mùa hạ nóng, độ ẩm thay đổi từ khô đến ẩm ướt.

- Thổ nhưỡng:

+ Nhóm đất phù sa chiếm 24%diện tích.

+ Nhóm đất feralit vùng đồi núi thấp > 60% diện tích : feralit đỏ vàng,nâu đỏ.

- Sinh vật :

+ Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh với 3 tầng cây gỗ, động vật đa dạng.

+ Hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa: rừng thường xanh, rừng nửa rụng lá và rừng thưa nhiệt đới khô.

b. Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi.

- Độ cao :

+ Miền Bắc 600-700m lên đến 2600m.

+ Miền Nam 900-100m lên 2600m.

- Khí hậu : mát mẻ , mưa nhiều , độ ẩm tăng.

+ Độ cao 600-700m đến 1600-1700m hình thành rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim trên đất fealit có mùn.

+ Trên 1600 -1700m hình thành đất mùn rừng phát triển kém đã xuất hiện các loài cây ôn đới .

c. Đai ôn đới gió mùa trên núi.

- Độ cao từ 2600m trở lên .

- Khí hậu ; có tính chất khí hậu ôn đới ( t⁰ < 5⁰C - < 15⁰C)

- Thổ nhưỡng : chủ yếu đất mùn thô.

- Sinh vật : các loài thực vật ôn đới : đỗ quyên ,lãnh sam ,thiết sam.

4. Các miền địa lí tư nhiên

Tên miền	Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ	Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ	Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ
Phạm vi	Tả ngạn sông Hồng, gồm vùng núi Đông Bắc và đồng bằng Bắc Bộ	Hữu ngạn sông Hồng đến dãy Bạch Mã.	Từ dãy Bạch Mã trở vào Nam.
Địa hình	- Hướng vòng cung của địa hình(4 cánh cung) - Đồng bằng Bắc Bộ mở rộng. Bờ biển phẳng, nhiều vịnh, đảo ,quần đảo.	-Địa hình núi trung bình và cao chiếm ưu thế, dốc mạnh. - Hướng TB- ĐN, nhiều bề mặt sơn, cao nguyên, đồng bằng giữa núi. - Đồng bằng thu nhỏ - Nhiều cồn cát, bãi tắm đẹp.	- Khối núi cổ Kontum. Các núi, sơn nguyên, cao nguyên ở cực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Hướng vòng cung,sườn đông dốc mạnh sườn tây thoải. - Đồng bằng ven biển thu hẹp, đồng bằng Nam Bộ thấp, mở rộng. - Đường bờ biển nhiều vịnh, đảo
Khí hậu	- Mùa hạ nóng, mưa nhiều, mùa đông lạnh ít mưa. Khí hậu, thời tiết có nhiều biến động.	- Gió mùa Đông Bắc suy yếu và biến tính - Bắc Trung Bộ có gió phơn TN, bão mạnh.	- Khí hậu cận xích đạo. - Hai mùa mưa, khô rõ rệt
Thổ nhưỡg Sinh vật	- Đai nhiệt đới chân núi hạ thấp. - Rừng có cây cận nhiệt và động vật Hoa Nam.	- Có đai nhiệt đới chân núi, đai cận nhiệt đới, đai ôn đới - Nhiều thành phần loài cây.	Đai nhiệt đới chân núi lên đến 1000m.Thực vật nhiệt đới, xích đạo chiếm ưu thế. Nhiều rừng.
Khoág sản	- Giàu khoáng sản: than, sắt, thiếc, vonfram,vật liệu xd…	- Khoáng sản: đất hiếm, thiếc, sắt, crom, titan…	- Dầu khí có trữ lượng lớn. Tây Nguyên giàu bô xit.
Thuận lợi	- Khí hậu có một mùa đông lạnh thuận lợi cho phát triển cây trồng cận nhiệt và ôn đới, tạo nên cơ cấu cây trồng, vật nuôi đa dạng. - Địa hình núi thấp thuận lợi phát triển chăn nuôi, cây ăn quả và cây công nghiệp. - Đồng bằng mở rộng thuận lợi phát triển cây hàng năm, đặc biệt là trồng cây lúa nước. - Vùng biển đáy nông, lặng gió thuận lợi phát triển tổng hợp kinh tế biển. - Giàu tài nguyên khoáng sản là cơ sở phát triển ngành công nghiệp.	- Đây là miền duy nhất ở Việt Nam có địa hình cao với đầy đủ ba đai cao. Vì thế, sinh vật ở đây có sự phong phú về thành phần loài, có cả các loài nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới. - Nhiều dạng địa hình khác nhau thuận lợi cho phát triển chăn nuôi đại gia súc, trồng cây công nghiệp, phát triển nông, lâm kết hợp. - Đoạn từ đèo Ngang → đèo Hải Vân, ven biển có nhiều cồn cát, nhiều bãi tắm đẹp, nhiều cửa sông thuận lợi cho phát triển các ngành kinh tế biển. - Rừng còn tương đối nhiều → phát triển lâm nghiệp. - Phát triển khai thấc và chế biến khoáng sản.	- Có đồng bằng Nam Bộ rộng lớn thuận lợi cho phát triển cây hàng năm, đặc biệt là cây lua nước. Các cao nguyên ba dan thích hợp cho phát triển cây công nghiệp và cây ăn quả. - Bờ biển Nam Trung Bộ khúc khuỷu, nhiều vịnh biển được che chắn bởi các đảo ven bờ thuận lợi cho việc xây dựng các cảng, phát triển kt biển. - Khí hậu → cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt. - Rừng giàu, độ che phủ rừng Tây Nguyên lớn, trong rừng thành phần loài động vật phong phú, ven biển có rừng ngập mặn với thành phần laoif đa dạng. - Vùng thềm lục địa tập trung nhiều mỏ dầu khí lớn → phát triển công nghiệp khai thác và chế biến dầu.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Đặc trưng cơ bản về khí hậu của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là:

A. gió phơn Tây Nam hoạt động mạnh.

B. tính chất nhiệt đới tăng dần theo hướng nam.

C. gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh tạo nên mùa đông lạnh.

D. có một mùa khô và mùa mưa rõ rệt.

Đáp án: Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có một mùa đông lạnh, ít mưa.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Miền nào sau đây đặc trưng bởi khí hậu có nền nhiệt cao, biên độ nhiệt năm nhỏ, có sự phân chia hai mùa mưa - khô rõ rệt?

A. Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ.

B. Miền Tây Bắc và Đông Bắc Trung Bộ.

C. Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ.

D. Cả 3 miền đều có đặc điểm khí hậu trên.

Đáp án: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ có đặc điểm tự nhiên đặc trưng là khí hậu có nền nhiệt cao, biên độ nhiệt trong năm nhỏ và có sự phân chia hai mùa mưa - khô rõ rệt.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 3: Các dãy núi trong miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ chạy theo hướng chính là

A. tây bắc - đông nam.

B. tây nam - đông bắc

C. đông - tây.

D. bắc - nam.

Đáp án: Các dãy núi thuộc miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ chạy hướng Tây Bắc – Đông Nam: dãy Hoàng Liên Sơn, các dãy núi chạy dọc biên giới Việt – Lào.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 4: Đặc điểm cơ bản về địa hình miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là

A. gồm các khối núi cổ, cao nguyên badan.

B. không có các sơn nguyên bóc mòn.

C. địa hình núi cao và đồ sộ nhất cả nước , hướng tây bắc – đông nam.

D. có dãy núi chạy theo hướng tây bắc – đông nam.

Đáp án: Địa hình miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ gồm các khối núi cổ, cao nguyên badan.

VD. Khối núi Kon Tum, cao nguyên Di Linh, Mơ Nông, Lâm Viên.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 5: Khoáng sản nổi bật của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là

A. than đá, apatit.

B. đá vôi, quặng sắt.

C. dầu khí, bôxit.

D. thiếc, đá vôi.

Đáp án: Khoáng sản nổi bật của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là dầu khí ở thền lục địa, bôxit ở Tây Nguyên.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Khoáng sản nổi bật của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là:

A. than đá, đá vôi, thiếc, chì, kẽm.

B. đá vôi, quặng sắt, dầu mỏ, kẽm.

C. dầu khí, bôxit, titan, vật liệu xây dựng.

D. thiếc, đá vôi, apatit, sắt, crôm, dầu khí.

Đáp án: Khoáng sản nổi bật của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là than đá, đá vôi, thiếc, chì, kẽm, apatit,…

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Đặc trưng cơ bản về địa hình của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ không phải là

A. đồi núi thấp chiếm ưu thế.

B. các dãy núi có hướng vòng cung.

C. gồm các bề mặt cao nguyên badan.

D. đồng bằng mở rộng.

Đáp án: Địa hình miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có đặc điểm:

- Chủ yếu là đồi núi thấp, hướng vòng cung.

- Đồng bằng Bắc Bộ mở rộng về phía biển.

⇒ Nhận xét A, B, D đúng

⇒ Nhận xét không đúng về đặc trưng cơ bản của địa hình miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là: gồm các bề mặt cao nguyên badan.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Đặc điểm không đúng với thiên nhiên miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ?

A. Đai cao nhiệt đới hạ thấp

B. Có nhiều loại thực vật phương Bắc

C. Địa hình bờ biển ghồ ghề, đáy sâu

D. Khoáng sản chủ yếu là than đá, đá vôi, thiếc

Đáp án: Thiên nhiên miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ ở nước ta có đặc điểm là các dãy núi thấp chiếm ưu thế, chịu ảnh hưởng trực tiếp của gió mùa Đông Bắc nên đai cao nhiệt đới hạ thấp, địa hình bờ biển thấp phẳng, nơi có nhiều vịnh đảo, đáy biển nông. Các loại khoáng sản chủ yếu là than đá, đá vôi, thiếc, chì, kẽm,…

Đáp án cần chọn là: C

Câu 9: Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ là nơi có

A. đầy đủ ba đai khí hậu ở địa hình miền núi.

B. đồng bằng châu thổ mở rộng về phía biển.

C. địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế.

D. hướng núi và thung lũng nổi bật là vòng cung.

Đáp án: - Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ có địa hình cao nhất cả nước (dãy Hoàng Liên Sơn) ⇒ có đầy đủ cả 3 đai khí hậu: nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới núi cao.

⇒ Nhận xét A đúng

- Miền có dải đồng bằng ven biển miền Trung nhỏ hẹp, địa hình nhiều dãy núi cao trên 2000m, hướng Tây Bắc – Đông Nam (Pu Đen Đinh, Pu Sam Sao, Hoàng Liên Sơn…)

⇒ Nhận xét B, C, D không đúng

Đáp án cần chọn là: A

Câu 10: Đặc trưng cơ bản về địa hình của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ không phải là:

A. đồi núi thấp chiếm ưu thế

B. các dãy núi có hướng vòng cung

C. địa hình bờ biển đa dạng

D. chủ yếu là các đồng bằng nhỏ, hẹp

Đáp án: Đặc trưng cơ bản về địa hình của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ là địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế, các dãy núi chạy theo hướng vòng cung với 4 cánh cung lớn (Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn và Đông Triều) và địa hình bờ biển đa dạng, các đồng bằng rộng lớn đang mở rộng.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 11: Biểu hiện nào sau đây không đúng với khí hậu cận xích đạo của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ?

A. Nền nhiệt cao.

B. Biên độ nhiệt năm nhỏ.

C. Nhiệt độ trung bình năm dưới 25⁰C.

D. Hai mùa mưa – khô rõ rệt.

Đáp án: - Khí hậu cận xích đạo miền Nam Trung Bộ có đặc điểm: nền nhiệt cao, biên độ nhiệt năm nhỏ, hai mùa mưa – khô rõ rệt

⇒ Nhận xét A, B, D đúng

- Nhiệt độ TB năm của miền trên 25⁰C ⇒ nhận xét C: nhiệt độ trung bình năm dưới 25⁰C là Sai

Đáp án cần chọn là: C

Câu 12: Đặc điểm nổi bật của thiên nhiên miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ so với các miền khác là:

A. Có đầy đủ ba đai khí hậu ở địa hình miền núi.

B. đồng bằng châu thổ mở rộng về phía biển

C. địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế

D. hướng núi nổi bật là hướng vòng cung

Đáp án: Đặc điểm nổi bật về thiên nhiên miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ so với các miền khác là có đầy đủ ba đai khí hậu và chỉ duy nhất miền này có đầy đủ cả 3 đai khí hậu (đai nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt đới gió mùa trên núi và đai ôn đới gió mùa trên núi).

Đáp án cần chọn là: A

Câu 13: Nhận xét nào không đúng với thiên nhiên miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ?

A. Đai cao nhiệt đới hạ thấp.

B. Có nhiều loại thực vật phương Bắc.

C. Cảnh quan thiên nhiên thay đổi theo mùa.

D. Khí hậu cận nhiệt đới biểu hiện phổ biến.

Đáp án: - Miền Bắc và ĐBBB địa hình chủ yếu là đồi núi thấp nên đai nhiệt đới hạ thấp, có các loài thực vật phương Bắc (từ Trung Quốc xuống), cảnh quan thiên nhiên thay đổi theo mùa.

⇒ Nhận xét A, B, C đúng.

- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có khí hậu nhiệt đới gió mùa với một mùa đông lạnh, ít mưa; mùa hạ nóng, mưa nhiều.

⇒ Nhận xét: khí hậu cận nhiệt đới biểu hiện phổ biến là Sai

Đáp án cần chọn là: D

Câu 14: Biểu hiện đúng với khí hậu của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là:

A. Nền nhiệt thấp, mùa đông lạnh

B. Biên độ nhiệt trung bình năm lớn

C. Nhiệt độ trung bình năm dưới 25⁰C

D. Có hai mùa mưa – khô rõ rệt

Đáp án: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ có đặc điểm khí hậu là nền nhiệt độ cao với nhiệt độ trung bình năm trên 25⁰C, biên độ nhiệt trong năm nhỏ do không chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc và có sự phân hóa mùa khô – mưa rất rõ rệt. Đặc biệt ở vùng Tây Nguyên, Đông Nam Bộ thường thiếu nước vào mùa khô,…

Đáp án cần chọn là: D

Câu 15: So với miền Bắc và và Đông Bắc Bắc Bộ, miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ có

A. ảnh hưởng giảm sút hơn của gió mùa Đông Bắc.

B. tính chất nhiệt đới giảm dần.

C. nhiều loài thực vật cận xích đạo hơn.

D. đồng bằng mở rộng hơn.

Đáp án: Nhờ bức chắn địa hình của dãy Hoàng Liên Sơn cao đồ sộ

⇒ miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ có ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc giảm sút hơn so với miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ, làm cho tính chất nhiệt đới tăng dần

Đáp án cần chọn là: A

Câu 16: Nguyên nhân khiến cho khí hậu của miền Bắc và và Đông Bắc Bắc Bộ lạnh hơn miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ là do:

A. Ảnh hưởng giảm sút hơn của gió mùa Đông Bắc.

B. Nhờ bức chắn địa hình của dãy Hoàng Liên Sơn cao đồ sộ

C. Tác động của các cánh cung hút gió mùa đông Bắc.

D. Địa hình chủ yếu là núi cao, cao nguyên.

Đáp án: Nguyên nhân khiến cho khí hậu của miền Bắc và và Đông Bắc Bắc Bộ lạnh hơn miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ là do miền Bắc và và Đông Bắc Bắc Bộ có địa hình chạy theo hướng cánh cung đón gió (hút gió), đây cũng là miền đón những đợt gió mùa đầu tiên và những đợt gió mùa cuối cùng thổi vào nước ta. Còn miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ bớt lạnh hơn là do có dãy núi Hoàng Liên Sơn chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam chắn gió mùa Đông Bắc.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 17: Nhận xét nào sau đây không đúng với miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ?

A. Miền duy nhất có địa hình cao ở nước ta với đủ ba đai cao.

B. Địa hình núi chiếm ưu thế với các dãy núi hướng tây bắc – đông nam.

C. Địa hình núi chiếm ưu thế với các dãy núi hướng vòng cung.

D. Có nhiều bề mặt sơn nguyên, cao nguyên, lòng chảo...

Đáp án: - Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ - Có địa hình cao nhất cả nước, thiên nhiên phân hóa đầy đủ ba đai cao ⇒ A đúng

- Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ gồm các dãy núi chạy hướng TB – ĐN ⇒ B đúng

Nhận xét địa hình núi hướng vòng cung là sai ⇒ C sai

- Có nhiều bề mặt sơn nguyên, cao nguyên, nhiều lòng chảo ⇒ D đúng

⇒ Loại đáp án A, B, D

Đáp án cần chọn là: C

Câu 18: Đặc điểm đúng với thiên nhiên miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ là

A. Miền duy nhất có địa hình cao ở nước ta với đủ ba đai cao

B. Địa hình núi thấp chiếm ưu thế với các dãy núi vòng cung

C. Địa hình bờ biển đa dạng, nơi bằng phẳng, nơi nhiều vịnh, đảo

D. Có mùa đông lạnh, đai cao nhiệt đới hạ thấp

Đáp án: Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ - Có địa hình cao nhất cả nước, thiên nhiên phân hóa đầy đủ ba đai cao. Các dãy núi chạy hướng TB – ĐN và có nhiều bề mặt sơn nguyên đá badan xếp tầng. Như vậy, các ý B, C, D sai và chỉ có ý A đúng.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 19: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là nơi có sự tương phản rõ rệt giữa sườn Đông và Tây Trường Sơn về:

A. địa hình, khí hậu, thủy văn.

B. thủy văn, khí hậu, sinh vật

C. sinh vật, địa hình, đất đai.

D. đất đai, thủy văn, khí hậu.

Đáp án: - Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là nơi có sự tương phản rõ rệt giữa sườn Đông và Tây Trường Sơn về: địa hình, khí hậu, thủy văn.

+ Địa hình: Phía Đông là sườn dốc chênh vênh, kế bên có dải đồng bằng ven biển nhỏ hẹp; sườn Tây là bề mặt các cao nguyên xếp tầng cao, đồ sộ, sườn thoải.

+ Khí hậu có sự đối lập giữa hai mùa mưa – khô: khi vùng đb ven biển phía Đông đón gió biển gây mưa lớn thì Nam Bộ và Tây Nguyên bước vào mùa khô.

+ Thủy văn: phía Tây là thượng nguồn các con sông; phía Đông là vùng hạ lưu sông.

⇒ Nhận xét A đúng

- Đặc điểm sinh vật, đất đai cũng có sự khác nhau giữa hai miền nhưng không rõ rệt.

⇒ Loại đáp án B, C, D

Đáp án cần chọn là: A

Câu 20: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là nơi không có sự tương phản rõ rệt giữa sườn Đông và Tây Trường Sơn về:

A. sinh vật.

B. địa hình.

C. khí hậu.

D. thủy văn.

Đáp án: Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ là nơi có sự tương phản rõ rệt giữa sườn Đông và Tây Trường Sơn về: địa hình, khí hậu, thủy văn. ⇒ loại B, C, D

- Địa hình: Phía Đông là sườn dốc chênh vênh, kế bên có dải đồng bằng ven biển nhỏ hẹp; sườn Tây là bề mặt các cao nguyên xếp tầng cao, đồ sộ, sườn thoải.

- Khí hậu có sự đối lập giữa hai mùa mưa – khô: khi vùng đb ven biển phía Đông đón gió biển gây mưa lớn thì Nam Bộ và Tây Nguyên bước vào mùa khô.

- Thủy văn: phía Tây là thượng nguồn các con sông; phía Đông là vùng hạ lưu sông.

- Về sinh vật nhìn chung sinh vật của sườn Đông và sườn Tây đều gồm những thành phần loại nhiệt đới chiếm ưu thế, phù hợp với nền khí hậu nhiệt đới cận xích đạo nắng nóng quanh năm. ⇒ Chọn A

Đáp án cần chọn là: A

C. Giải bài tập sgk

Xem thêm các bài học Địa Lí lớp 12 đầy đủ, chi tiết khác:

Sách VietJack thi THPT quốc gia 2024 cho học sinh 2k6:

Săn shopee siêu SALE :

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12

Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 12, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official