Giáo án bài Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự - Giáo án Ngữ văn lớp 6

Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.

- Gọi HS đọc

- Câu chuyện kể về ai? : Tuệ Tĩnh

- Trong phần thân bài có mấy sự việc chính?

có 2 sự việc chính:

+ Từ chối việc chữa bệnh cho nhà giàu trước.

+ Chữa bệnh cho con trai nhà nông dân.

- Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa bệnh trước cho chú bé nhà nông bị gãy đùi đó nói lên phẩm chất gì của người thấy thuốc?

- Chủ đề của câu chyện trên có phải là ca ngợi lòng thương của Tuệ Tĩnh không?

- Theo em những câu văn nào thể hiện tấm lòng của Tuệ Tĩnh với người bệnh?

* GV: Những việc làm và lời nói của Tuệ Tĩnh đã cho thấy tấm lòng y đức cao đẹp của ông. đó cũng là nội dung tư tưởng của truyện -> được gọi là chủ đề.

- Cho các nhan đề trong SGK, em hãy chọn nhan đề và nêu lí do?

GV : 3 nhan đề trong SGK đều thích hợp nhưng sắc thái khác nhau. Hai nhan đề sau trực tiếp chỉ ra chủ đề khá sát. Nhan đề thứ nhất không trực tiếp nói về chủ đề mà nói lên tình huống buộc thầy Tuệ Tĩnh tỏ rõ y đức của ông. Nhan đề này hay hơn, kín hơn, nhan đề bộc lộ rõ quá thì không hay.

- Em có thể đặt tên khác cho bài văn được không?

- Vậy em hiểu chủ đề của bài văn tự sự là gì?

- Bài văn tự sự trên gồm mấy phần và nhiệm vụ của từng phần?

- Theo em, bài văn tự sự gồm có mấy phần? Nội dung của từng phần?

I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

1. Chủ đề của bài văn tự sự

a Bài tập (SGK-Tr44,45) .

* Nhận xét :

- Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa bệnh trước cho chú bé nhà nông dân đó chính là y đức của người thầy thuốc ,không phân biệt giàu nghèo , sang hèn trong xã hội ->Hết lòng cứu chữa vì người bệnh.

- Chủ đề : Ca ngợi y đức của Tuệ Tĩnh.

- Câu văn thể hiện :

+ Ông chẳng những …giúp người bệnh.

+ Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ân huệ.

- Nhan đề thứ nhất : Tuệ Tĩnh và hai người bệnh.

- Các nhan đề khác:

+ Một lòng vì người bệnh

+ Ai có bệnh nguy hiểm hơn thì chữa trước cho người đó.

* Kết luận: Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản.

* Ghi nhớ ý 1: SGK – 45

2. Dàn bài của bài văn tự sự

a Bài tập (SGK-Tr44,45) .

* Nhận xét :

- Mở bài: giới thiệu về nhân vật và sự việc .

- Thân bài: Diễn biến sự việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa trị trước cho chú bé con nhà nông dân bị gãy đùi rồi mới chữa cho con nhà quí tộc.

- Kết bài: Kết cục của sự việc

* Kết luận: có 3 phần

* Ghi nhớ ý 2: SGK – 45

Hoạt động 2 Luyện tập

Giáo viên hướng dẫn HS làm bài tập.

N1: ý a , N2 : b , N3 :ý c ,N4: ý d

Các nhóm cử đại diện lên làm , các nhóm nx

Gv nx chung ,chốt cho điểm từng nhóm.

- Em hãy nêu chủ đề của truyện Phần thưởng?

- Sự việc nào thể hiện tập trung cho chủ đề? nêu câu văn thể hiện sự việc đó?

- Hãy chỉ ra 3 phần trong bố cục của câu chuyện?

- Truyện này so với truyện tuệ Tĩnh có gì giống nhau về bố cục và khác nhau về chủ đề?

- Câu chuyện thú vị ở chỗ nào?

II- Luyện tập

1.Bài 1:SGK – 45

* Gợi ý:

a. Chủ đề:

- Tố cáo tên cận thần tham lam.

- Ca ngợi trí thông minh của người nông dân.

- Sự việc thể hiện tập trung chủ đề: Lời cầu xin phần thưởng lạ lùng và kết thúc bất ngờ ngoài dự kiến của tên quan và người đọc.

b. Bố cục:

- Mở bài: câu 1

- Thân bài: các câu tiếp theo.

- Kết bài : câu cuối.

c. So sánh với truyện Tuệ Tĩnh:

* Giống nhau:

- Kể theo trình tự thời gian

- Có bố cục 3 phần rõ rệt

- Ít hành động, nhiều đối thoại.

* Khác nhau:

- Chủ đề trong "Tuệ Tĩnh..." nằm ngay ở phần mở bài.

- Chủ đề trong “phần thưởng” không nằm trong câu nào mà phải từ truyện mới rút ra được.

d. Câu chuyện thú vị ở chỗ: Lời cầu xin phần thưởng lạ lùng và kết thúc bất ngờ... nhưng nói lên được sự thông minh, tự tin, hóm hỉnh của người nông dân.