Giáo án bài Tiếng Việt trang 115 - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

* NV2:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV): HĐ nhóm

- GV giao nhiệm vụ: Tìm hiểu phần II. Tiếng Việt (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):  

Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):  Cho đoạn trích sau:

Chồng đành rút xuống lần nữa

– Ừ thôi, tôi nói thật nhé! Quả tôi nom thấy con rắn đài đúng hai mươi thước không kém một tấc, một phân nào!

Lúc này vợ mới bò lăn ra cười

– Bề ngang hai mươi thước, bề dài hai mươi thước dùng. Thì ra là con rắn vuông bốn góc à?

(Truyện cười dân gian Việt Nam, Con rắn vương)

a. Theo em, câu “Thì ra là con rắn vuông bốn góc à?” có phải là câu hỏi tu từ không? Dựa vào đâu em nhận xét như vậy?

b. Cho biết sắc thái nghĩa của các từ “ừ”, “nhé” trong đoạn trích. Trong giao tiếp, em có thể sử dụng các từ này với những đối tượng nào, trong những tình huống nào?

Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):  Xác định biện pháp tu từ đảo ngữ trong đoạn thơ sau và nêu tác dụng của biện pháp này:

Đầu gió cồn thơm đất nhỏ mùi

Đâu ruồng tre mặt thở yên vui

Đậu từng ô mạ xanh mơn mởn

Đâu những nương khoai ngọt sẵn bùi?

(Tố Hữu, Nhớ đồng)

Câu 3 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):  Đọc câu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Nhưng có lẽ là tôi không thể nào bỏ đi cho dù là một hạt xôi nếp đẹp như một hạt ngọc và ngậy thơm làm vỏ định trên chiếc bánh được.

(Nguyễn Quang Thiều, Tôi khóc những cánh đồng rau khúc)

a. Câu trên thuộc kiểu câu kể, câu hỏi, câu khiến hay câu cảm? Dựa vào đâu em xác định như vậy?

b. Xác định thành phần biệt lập có trong câu trên.

- HS nhận nhiệm vụ.

B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS trao đổi thảo luận hoàn thiện bảng mẫu.

B3: Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm trình bày;

Các nhóm theo dõi, nhận xét, bổ sung

(Phần thuyết trình có thể thuyết trình kết hợp với các slile hoặc sapo)

B4: Kết luận, nhận định (GV):

- Đánh giá, nhận xét (hoạt động nhóm của HS và sản phẩm), chốt kiến thức.

Nhận xét phần trình bày của các nhóm.

Phần II. Tiếng Việt (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):  

Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo): 

a.  Có phải là câu hỏi tu từ vì có dấu hỏi chấm ở cuối câu. Nó luôn ngầm ẩn một nội dung phán đoán nào đó, có thể là khẳng định về con rắn vuông bốn góc. 

b. Sắc thái từ "ừ", "nhé" trong đoạn trích sử dụng những từ này đối với đối tượng bằng vai hoặc ít tuổi hơn, trong tình huống xã giao, nói chuyện.

Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo): 

- Cả 4 câu thơ đều sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ

- Tác dụng: Nhấn mạnh nỗi hiu quạnh, nhớ thương của tác giả với quê hương, làng xóm. sử dụng điệp từ: "Đâu" vừa liệt kê vừa như hỏi han mà lại vô cùng cảm thán.

Câu 3 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2 – Chân trời sáng tạo): 

a. Câu trong đề bài thuộc câu kể. Dấu hiệu nhận biết: kết thúc bằng dấu chấm, nội dung của câu là thông báo một sự việc. 

b. Thành phần biệt lập: Thành phần tình thái “có lẽ là” biểu thị ý khẳng định một cách dè dặt về điều người nói nghĩ rằng như thế.