Giáo án bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích

- Giáo viên đọc mẫu

- Hướng dẫn đọc.

- Mời học sinh đọc văn bản

H: Trình bày vài nét về tác giả Phạm Đình Hổ?

I. Đọc tìm hiểu chú thích

1. Hướng dẫn đọc:

2. Chú thích

a. Tác giả: Phạm Đình Hổ (1768 - 1839), tên chữ là Tùng Niên hoặc Bỉnh Trực hiệu là Đông Dã Tiều tục gọi là Chiêu Hổ.

- Người làng Đan Loan- huyện Đường An- Hải Dương nay là xã nhân Quyền - huyện Bình Giang - Hải Dương

- Là nho sĩ, ông sống vào thời buổi loạn lạc nên có tư tưởng ẩn cư và sáng tác văn chương → Ông để lại nhiều công trình khảo cứu thuộc các lĩnh vực xã hội có giá trị .

H: Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm: Vũ Trung…và đoạn trích?

- Yêu cầu hs lưu ý các chú thích 7, 8, 13, 14

b. Tác phẩm: - “Vũ trung tuỳ bút” ra đời đầu thế kỷ XI X gồm 88 mẩu truyện nhỏ viết theo thể tuỳ bút .Ông bàn về các thứ lễ nghi, phong tục, tập quán...Ghi chép những việc xẩy ra trong xh lúc đó.T/p vừa có g/tr văn chương vừa có g/tr địa lí, l/s, xhội học.

- “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”là một trong 88 mẩu chuyện của “Tuỳ bút Vũ Trung” ghi lại chân thực những việc sảy ra trong phủ chúa của tác giả.

c. Giải nghĩa từ khó:

HĐ2. HDHS đọc- hiểu văn bản:

H: Xác định thể loại?

H: Nêu bố cục và nội dung chính của văn bản?

II. Đọc- hiểu văn bản:

1. Thể loại : Tuỳ bút trung đại

2. Bố cục:

Gồm 2 phần:

   + Phần 1 Từ đầu ⇒ triệu bất tường → Cuộc sống xa hoa hưởng lạc của Thịnh Vương (Trịnh Sâm)

   + phần 2(còn lại ):Lũ hoạn quan thừa gió bẻ măng.

H: Nêu các chi tiết nói về sở thích của chúa? Các chi tiết nói về c/sg của chúa trịnh và vua quan?

H: Thực chất của các cuộc đi chơi đó là gì ?

3. Phân tích:

a. Cuộc sống xa hoa của chúa Trịnh và bọn quan lại:

- Xây dựng nhiều cung điện, đền đài lãng phí hao tốn tiền của.

- Thích chơi đèn đuốc, ngắm cảnh đẹp.

- Tổ chức những cuộc dạo chơi bày trò giải trí lố lăng, tốn kém.

(Mỗi tháng vài ba lần Vương ra cung Thuỵ Liên)

- Thu tìm cây cảnh, chim thú quý hiếm

(thực chất là cướp đoạt của quý hiếm trong thiên hạ)

H: Tác giả đã miêu tả cảnh vật và âm thanh trong phủ chúa như thế nào ?

H: Theo t/g cảnh vật và âm thanh ấy khiến cho những ng có học cảm nhận ntn?

H: Em nx ntn về thái độ kể chuyện của t/g?

H: T/g đã sử dụng những b/p n/t nào để kể chuyện?

H: Từ đó em tưởng tượng ntn về vương triều nhà chúa Trịnh?

- Giáo viên giảng bình, chốt kiến thức.

* Phủ chúa:

- Cảnh vật cây cối um tùm.

- Đêm về âm thanh gợi cảm giác ghê rợn, lạnh lẽo,tan tác, đau thương.

- Một cảm giác về sự báo trước sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ biết ăn chơi hưởng lạc “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường” .

- Thái độ t/g: chân thực khách quan, mtả sinh động. phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến Trịnh-Lê.

- NT: So sánh, liệt kê, m/t.

* Tác giả đã khắc hoạ rõ nét cuộc sống ăn chơi xa đoạ vô độ của vua chúa, quan lại thời Lê- Trịnh.

H: Nêu những thủ đoạn mà bọn hầu cận dùng để sách nhiễu dân chúng?

H: Em nx ntn về hành động trên của bọn chúng?

H: Người dân phải đối phó với chúng bằng cách nào?

H: Nêu các biện pháp nt đã được sử dụng ?tác dụng của các biện pháp đó ?

H: Cách kết thúc có gì đặc biệt ?

H: Ý nghĩa của đoạn văn dẫn truyện ở cuối vb?

H: Bộ mặy xh p/k đương thời hiện lên ntn?

b. Sự sách nhiễu dân chúng của bọn quan lại hầu cận:

- Ngang nhiên hoành hành ăn cướp bằng cách: viết chữ: “phụng thủ”vào chậu hoa cây cảnh -> vu oan cho các nhà giàu là giấu của cung phụng. Thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng.

- Hành động đê hèn xấu xa.

- Dân chúng bi cướp bóc chiếm đoạt phải bỏ của cải ra kêu oan, đập bỏ hòn non bộ, phá bỏ cây cảnh quý.

- NT: Sử dụng hình ẳnh đối lập, phương pháp so sánh, liệt kê, nêu những sự việc cụ thể chân thực. Tác giả đã phơi bày hành vi thủ đoạn xấu xa của bọn quan lại hầu cận.

- Cách kết thúc kín đáo thể hiện sự phê phán bất bình. “ nhà ta ...vì lẽ ấy”

- Cách dẫn truyện làm tăng tính chân thực cho lời kể.

* Bức tranh một xh p/k tàn tạ trên đà suy vong hiện lên chân thực,sinh động.

HĐ3. Hướng dẫn hs tổng kết:

H: Nêu những cảm nhận của em về nd và n/t sau khi học vb?

H: Thông qua văn bản tác giả muốn nói điều gì ?

- HS đọc ghi nhớ SGK

III. Tổng kết:

* Ghi nhớ sgk T(63)