Giáo án bài Mây và sóng - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:

- GV hướng dẫn đọc- đọc mẫu- gọi hs đọc.

- Đọc chú thích * và nêu những nét chính về tác giả?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Đọc:

2. Chú thích:

a. Tác giả:

- Ta-go (1861- 1941).

- Là thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.

- Để lại 1 gia tài Vhóa n/thuật đồ sộ cả về thơ văn, họa, nhạc.

- Với tập “Thơ Dâng” ông đã trở thành nhà văn đầu tiên của Châu Á được giải thưởng Nô-ben về VH 1913.

- Thơ Ta-go t/hiện tinh thần d/tộc, dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm.

b. Tác phẩm:

- Bài thơ được viết bằng tiếng Ben-gan, xuất bản năm 1909

HĐ2. HDHS đọc - hiểu văn bản:

H: Xác định thể thơ?

H: Cách tổ chức bài thơ có gì đặc biệt ? Các phần có gì giống và khác nhau? Tác dụng của nó trong việc t/hiện chủ đề bài thơ ?

II. Đọc- hiểu văn bản:

1. Thể thơ: Thơ tự do hiện đại, viết dưới dạng văn xuôi.

- Phương thức biểu đạt: Thơ tự sự - biểu cảm, miêu tả.

2. Bố cục:

- Lời của em bé có thể chia làm 2 phần: từ đầu->…xanh thẳm và còn lại.

- Hai phần giống nhau về số dòng thơ, có sự lặp lại về từ ngữ, cấu trúc, cách XD h/ảnh. Mỗi phần lời của em bé gồm:lời mời gọi, lời từ chối của em bé, t/chơi của em bé.

- Lời tâm tình của em được đặt vào 2 tình huống thử thách khác nhau-> diễn tả tình cảm dạt dào, dâng trào của em bé.

H: Những người “ trên mây” đã nói gì với em bé?

H: Những người trong sóng đã nói gì với em bé?

H: T/giới của mây và sóng có gì hấp dẫn?

H: Cách đến với họ có gì đặc biệt và hấp dẫn?

3. Phân tích:

a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trên sóng:

- Những người sống trên mây: Chơi từ khi thức dậy- chiều tà, bình minh vàng, vầng trăng bạc.

- Những người sống trong sóng: Ca hát từ sáng sớm- hoàng hôn, ngao du nơi này , nơi nọ.

→ Vẽ ra một t/giới hấp dẫn giữa vũ trụ rực rỡ sắc màu, với những tiếng ca du dương bất tận, được đi khắp nơi này nơi khắp đó đây.

- Cách đến với họ:

   + Đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời…

   + Đến bờ biển cả, nhắm nghiền mắt lại…

→ Lời mời gọi của những người sống trên mây, sóng chính là tiếng gọi của t/giới diệu kì, lung linh huyền ảo đầy hấp dẫn.

H: Em bé đă nói gì với những người sống trên mây và sóng ?tại sao bé không từ chối ngay lời mời của mây và sóng?

H: Lí do nào khiến em bé từ chối lời mời gọi?

b. Lời chối từ của em bé:

- Mẹ mình đang đợi ở nhà,làm sao có thể rời.

- Mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ.

→ Sức níu giữ của t́nh mẫu tử. Tình y/thương mẹ đă thắng lời mời gọi đầy hấp dẫn của những người sống trên mây và sóng. Tinh thần nhân văn sâu sắc của bài t/hiện chính ở sự khắc phục ham muốn ấy.

- HS đọc các câu thơ nói về tṛò chơi của em bé.

H: Em bé đã t/tượng ra trò chơi đầy thú vị khác ntn ?

H: Trò chơi của em hay và thú vị hơn lời rủ rê của những người sống trên mây, sóng ở điểm nào?

c. Trò chơi của em bé:

- Em hóa thân chính mình là mây, rồi thành sóng, c̣òn mẹ là trăng và bến bờ kì lạ.

- Hay, thú vị: không chỉ có mây mà c̣òn có trăng- hiện thân của mẹ, không phải chỉ để đùa vui như những người sống trên mây, sóng, mà để sống dưới 1 mái nhà cho em được ôm ấp, được đón nhận ánh sáng dịu dàng.

H: Cảm nhận về cái hay của câu thơ: con lăn…lòng mẹ....chốn nào?

Em không chỉ có sóng mà c̣òn có bến bờ kì lạ- hiện thân của mẹ, bờ biển bao dung, rộng mở luôn sẵn sàng đón tiếp em.

- Câu thơ tạo ra 1 h/ảnh t/trưng mang màu sắc triết lí đậm đà nhất. So sánh tình mẹ con gắn với q/hệ mây- trăng, biển- bờ, t/giả nâng t/cảm ấy lên kích cỡ vũ trụ.

- Đến câu cuối: Không ai biết…chốn nào

- Nói như vậy có nghĩa là mẹ con ta ở khắp mọi nơi, không ai có thể tách rời, chia cắt được mẹ con ta, cũng có nghĩa tình mẫu tử ở khắp nơi t/liêng, bất diệt.

HĐ3. HDHS tổng kết:

H: Nêu những nét đặc sắc về nội dung và n/thuật của bài thơ ?

III. Tổng kết:

1. ND: Bài thơ t/hiện t/yêu t/tha, sâu nặng của đứa con với mẹ, ca ngợi tình mẫu tử t/liêng, bất diệt, tấm lòng yêu thương trân trọng của tác giả với trẻ thơ.

2. NT: Là thơ văn xuôi, trong đó lời kể có xen đối thoại, dùng phép lặp lại, nhưng có sự biến hóa và p/triển. XD h/ảnh t/nhiên giàu ý nghĩa t/trưng.