Giáo án Vật Lí 6 Bài 26: Sự bay hơi và sự ngưng tụ mới nhất

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu:   HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp

Khi dùng khăn lau bảng ướt, lau lên bảng. Một ít phút sau bảng khô.

- Vậy nước trên bảng đã đi đâu?

- Đó chính là nguyên nhân nước mưa trên mặt đường nhựa đã biến đi đâu mất trong hình 26.1 SGK

Mọi chất đều có thể tồn tại ở cả ba thể rắn, lỏng, khí và cũng có thể chuyển hóa từ thể này sang thể khác. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về sự chuyển thể của chất từ thể lỏng sang thể hơi

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu:  - Mơ tả được quá trình chuyển thể trong sự bay hơi của chất lỏng.

- Nêu được dự đốn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự bay hơi.

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực:  Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

- Gọi một HS đọc mục 1. Nhớ lại những điều đã học học từ lớp 4 về sự bay hơi

- Ví dụ về sự bay hơi

- Treo bảng hình 26.2a SGK hướng dẫn HS quan sát hình A1, A2 mô tả lại cách phơi quần áo ở hai hình

- Trả lời C1

- Mô tả lại hình B1, B2, C1, C2 so sánh để rút ra nhận xét về tốc độ bay hơi phụ thuộc vào những yếu tố nào?

- Chốt lại câu trả lời đúng

- Yêu cầu HS làm C4

- Tốc độ bay hơi phụ thuộc vào nhiệt độ, gió và diện tích mặt thoáng của chất lỏng. Nhận xét đó chỉ là dự đoán. Muốn kiểm tra xem dự đoán đó đúng hay không thì chúng ta phải làm thí nghiệm”

- Đọc mục 1.Nhớ lại những điều đã học học từ lớp 4 về sự bay hơi

- Rượu, dầu…

- Quan sát hình vẽ, mô tả lại cách phơi quần áo

- Nhiệt độ

- Mô tả

- Gió

- Mặt thoáng

- Rút ra nhận xét

C4:

I- Sự bay hơi

- Sự chuyển từ thể lỏng sang thể hơi gọi là sự bay hơi

- Tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ thuộc vào nhiệt độ, gió và diện tích mặt thoáng của chất lỏng

Thí nghiệm kiểm tra

- Đọc mục c . Thí nghiệm kiểm tra

- Nêu phương án thí nghiệm

Yêu cầu về nhà làm thí nghiệm kiểm tra

Hoàn thànhOaHoa C5, C6, C7, C8

- Đọc mục c . Thí nghiệm kiểm tra

- Để diện tích mặt thoáng của nước ở hai đĩa như nhau

- Để loại trừ tác động của gió

- Để kiểm tra tác động của nhiệt độ

- Nước ở đĩa được hơ nóng bay hơi nhanh hơn nước ở đĩa đối chứng

4: Vạch kế hoạch kiểm tra tác động của gió và mặt thoáng

Yêu cầu HS vạch kế hoạch kiểm tra tác động của gió vào tốc độ bay hơi

Tượng tự kiểm tra tốc độ bay hơi phụ thuộc vào diện tích mặt thoáng

- Nêu rõ các bước tiến hành thí nghiệm

- GV cho biết kế hoạch đúng để HS thực hiện ở nhà và kiểm tra dự đoán

- Vạch kế hoạch kiểm tra tác động của gió và mặt  thoáng chất lỏng vào tốc độ bay hơi

về nhà thực hiện

HOẠT ĐỘNG 3:  Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực:  Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Bài 1: Về mùa đông ở các xứ lạnh ta thấy người đi thường thở ra “khói” là do:

A. Hơi thở của người có nhiều hơi nước, khi ra ngoài không khí lạnh bị bay hơi tạo thành khói.

B. Hơi thở của người có chứa nhiều hơi nước, khi ra ngoài không khí lạnh bị ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti tạo thành khói.

C. Hơi thở của người có chứa nhiều hơi nước, khi ra ngoài không khí lạnh bị đông đặc thành đá tạo thành khói.

D. Tất cả đều sai.

Đáp án

Hơi thở của người có chứa nhiều hơi nước, khi ra ngoài không khí lạnh bị ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti tạo thành khói

⇒ Đáp án B

Bài 2: Trong các trường hợp phơi quần áo sau đây, trường hợp nào quần áo lâu khô nhất?

A. Có gió, quần áo căng ra.

B. Không có gió, quần áo căng ra.

C. Quần áo không căng ra, không có gió.

D. Quần áo không căng ra, có gió.

Đáp án

Sự bay hơi phụ thuộc vào nhiệt độ, gió, mặt thoáng → Quần áo không căng ra, không có gió → quần áo lâu khô nhất

⇒ Đáp án C

Bài 3: Làm thí nghiệm như thế nào để chứng minh trong hơi thở của chúng ta có nhiều hơi nước?

A. Hà hơi thở vào lòng bàn tay.

B. Hà hơi thở vào vung nồi đang đun trên bếp.

C. Hà hơi thở vào gương soi hoặc kính.

D. Hà hơi thở vào một tờ giấy trắng.

Đáp án

Thí nghiệm chứng minh trong hơi thở của chúng ta có nhiều hơi nước: Hà hơi thở vào gương soi hoặc kính

⇒ Đáp án C

Bài 4: Tốc độ bay hơi của nước trong một cốc hình trụ càng lớn khi:

A. Nước trong cốc càng nhiều

B. Nước trong cốc càng ít

C. Cốc được đặt trong nhà

D. Cốc được đặt ngoài sân nắng

Đáp án

- Sự bay hơi phụ thuộc vào nhiệt độ, gió, mặt thoáng.

- Cốc hình trụ nên diện tích mặt thoáng của nước không đổi → nước nhiều hay ít, mặt thoáng của nước đều như nhau → tốc độ bay hơi như nhau.

- Cốc đặt ngoài sân nắng → có nhiệt độ cao hơn trong nhà → tốc độ bay hơi cao hơn.

⇒ Đáp án D

Bài 5: Trong các đặc điểm sau đây, đặc điểm nào không phải là sự bay hơi?

A. Xảy ra ở bất kì nhiệt độ nào của chất lỏng.

B. Xảy ra trên mặt thoáng của chất lỏng.

C. Không nhìn thấy được.

D. Xảy ra ở một nhiệt độ xác định của chất lỏng.

Đáp án

- Sự bay hơi phụ thuộc vào nhiệt độ, gió, mặt thoáng.

- Với chất lỏng nó xảy ra ở bất kì nhiệt độ nào nhưng mức độ nhiều hay ít thì lại phụ thuộc vào 3 yếu tố trên.

⇒ Đáp án D

Bài 6: Chọn phát biểu đúng về định nghĩa của sự bay hơi?

A. Sự chuyển từ thể rắn sang thể hơi gọi là sự bay hơi.

B. Sự chuyển từ thể hơi sang thể rắn gọi là sự bay hơi.

C. Sự chuyển từ thể lỏng sang thể hơi gọi là sự bay hơi.

D. Sự chuyển từ thể hơi sang thể lỏng gọi là sự bay hơi.

Đáp án

Sự chuyển từ thể lỏng sang thể hơi gọi là sự bay hơi

⇒ Đáp án C

Bài 7: Tốc độ bay hơi phụ thuộc vào yếu tố nào?

A. Nhiệt độ.

B. Tác động của gió.

C. Diện tích mặt thoáng của chất lỏng.

D. Cả ba đáp án A, B và C.

Đáp án

Tốc độ bay hơi phụ thuộc vào 3 yếu tố :

+ Nhiệt độ càng cao hoặc thấp.

+ Gió càng mạnh hoặc yếu.

+ Diện tích mặt thoáng của chất lỏng càng lớn hoặc nhỏ.

⇒ Đáp án D

Bài 8: Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không phải là sự bay hơi?

A. Quần áo sau khi giặt được phơi khô.

B. Lau ướt bảng, một lúc sau bảng sẽ khô.

C. Mực khô sau khi viết.

D. Sự tạo thành giọt nước đọng trên lá cây.

Đáp án

Sự tạo thành giọt nước đọng trên lá cây vào ban đêm không phải là sự bay hơi

⇒ Đáp án D

Bài 9: Đặc điểm nào sau đây là của sự bay hơi?

A. Xảy ra ở bất kì nhiệt độ nào của chất lỏng.

B. Chỉ xảy ra trong lòng chất lỏng.

C. Xảy ra với tốc độ như nhau ở mọi nhiệt độ.

D. Chỉ xảy ra đối với một số ít chất lỏng.

Đáp án

- Sự bay hơi của chất lỏng xảy ra ở bất kì nhiệt độ nào.

- Sự bay hơi đó phụ thuộc vào nhiệt độ, gió và mặt thoáng

⇒ Đáp án A.

Bài 10: Không được làm việc nào sau đây khi làm thí nghiệm kiểm tra xem tốc độ bay hơi của một chất lỏng có phụ thuộc vào nhiệt độ hay không?

A. Dùng hai đĩa giống nhau.

B. Đặt hai đĩa đựng cùng một lượng chất lỏng vào cùng một nơi.

C. Dùng hai đĩa đựng hai chất lỏng khác nhau.

D. Chỉ làm nóng một đĩa.

Đáp án

Để kiểm tra tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ thuộc vào các yếu tố: nhiệt độ, gió, mặt thoáng thì phải làm với cùng một chất lỏng nhưng thực hiện ở các điều kiện nhiệt độ, gió, mặt thoáng khác nhau

⇒ Đáp án C

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực:  Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

HS trả lời C6, C7, C8

2. Báo cáo kết quả hoạt  động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

- Thảo luận C6, C7, C8

- Báo cáo kết quả thảo luận

C6: Hơi nước trong các đám mây ngưng tụ tạo thành mưa. Khi hà hơi vào  mặt gương, hơi nước có trong hơi thở gặp gương lạnh, ngưng tụ tạo thành những hạt nước nhỏ làm mờ gương

C7: Hơi nước trong không khí ban đêm gặp lạnh, ngưng tụ thành các gọt sương đọng trên lá

C8: Trong chai đựng rượu đồng thời xảy ra hai quá trình bay hơi  và ngưng tụ. Vì chai được đậy kín, nên có bao nhiêu rượu bay hơi thì cũng có bấy nhiêu rượu ngưng tụ, do đó mà lượng nước không giảm. Với chai để hở miệng, quá trình bay hơi mạnh hơn ngưng tụ nên rượu cạn dần

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực:  Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Tìm hiểu về sự bay hơi trong thực tế

Sau cơn mưa đường phố thường bị ướt và có đọng những vũng nước. Tuy nhiên sau một thời gian thì nước không còn và đường phố khô ráo.

Một chai dầu gió đậy nút kín, dầu trong chai rất lâu cạn nhưng nếu mở nút chai dầu và quên đậy lại thì sau vài hôm dầu trong chai cạn hẳn.

Để làm muối người ta cho nước biển vào trong ruộng muối, nước trong nước biển bay hơi còn muối đọng lại trên ruộng.