Fructose là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Fructose là gì lớp 12 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Hóa học 12 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Fructose.

Fructose là gì (chi tiết nhất)

1. Fructose là gì?

- Fructose là một loại monosaccharide, có công thức phân tử là C₆H₁₂O₆.

- Fructose là chất rắn, dễ tan trong nước, có vị ngọt. Fructose có trong nhiều trái cây (táo, lựu, nho, lê…), trong một số loại củ (cà rốt, củ cải đường…) và fructose có nhiều trong mật ong.

- Tương tự glucose, fructose chủ yếu đóng vai trò cung cấp năng lượng cho tế bào.

2. Kiến thức mở rộng

2.1. Cấu tạo phân tử

- Fructose có công thức phân tử C₆H₁₂O₆, ở dạng mạch hở chứa năm nhóm hydroxy và một nhóm ketone. Tương tự glucose, fructose tồn tại đồng thời ở dạng mạch hở và mạch vòng.

- Trong môi trường kiềm, glucose và fructose có thể chuyển hoá qua lại:

2.2. Tính chất hoá học

Fructose có tính chất của polyalcohol và của ketone.

a) Tính chất của polyalcohol

Phân tử fructose có nhiều nhóm hydroxy liền kề nên dung dịch fructose có thể hoà tan copper(II)hydroxide trong môi trường kiềm, tạo thành dung dịch có màu xanh lam.

2C₆H₁₂O₆ + Cu(OH)₂ → (C₆H₁₁O₆)₂Cu + 2H₂O

b) Tính chất của aldehyde

Do chuyển thành glucose trong môi trường kiềm nên fructose có thể bị oxi hoá bởi Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm khi đun nóng, bởi thuốc thử Tollens.

CH₂OH[CHOH]₄CH=O + 2Cu((OH)₂ + NaOH $\stackrel{t°}{\to }$CH₂OH[CHOH]₄COONa + Cu₂O + 3H₂O

CH₂OH[CHOH]₄CH=O + 2[Ag(NH₃)₂]OH $\stackrel{t°}{\to }$CH₂OH[CHOH]₄COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

Lưu ý rằng fructose không bị oxi hóa bởi nước bromine vì không có môi trường kiềm.

3. Bài tập minh họa

Câu 1. Số nguyên tử hydrogen trong phân tử fructose là

A. 10.

B. 12.

C. 22.

D. 6.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Fructose có công thức phân tử là C₆H₁₂O₆.

Câu 2.Dung dịch chất nào sau đây hòa tan Cu(OH)₂, thu được dung dịch có màu xanh lam?

A. Fructose.

B. Propyl alcohol.

C. Anbumin.

D. Propan-1,3-diol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Dung dịch fructose hòa tan Cu(OH)₂, thu được dung dịch có màu xanh lam

Câu 3. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Saccharose và fructose là đồng phân của nhau.

B. Saccharose chỉ có cấu tạo dạng mạch vòng.

C. Maltose có nhiều trong mạch nha.

D. Saccharose và maltose đều là disaccharide.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Saccharose thuộc loại disaccharide còn fructose thuộc loại monosaccharide nên chúng không là đồng phân của nhau.

Câu 4. Glucose và fructose đều

A. có nhóm −CH=O trong phân tử.

B. có công thức phân tử C₆H₁₀O₅.

C. thuộc loại disaccharide.

D. có phản ứng tráng bạc.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

A. sai vì fructose có nhóm ketone >C=O, không có nhóm aldehyde −CH=O

B. sai vì glucose và fructose đều có công thức phân tử C₆H₁₂O₆

C. sai vì glucose và fructose thuộc loại monosaccharide.

D. đúng vì glucose có nhóm −CH=O, fructose trong môi trường kiềm cũng chuyển thành hợp chất có nhóm −CH=O nên 2 chất này đều tham gia phản ứng tráng bạc

Câu 5. Chất nào sau đây là đồng phân của glucose?

A. Tinh bột.

B. Fructose.

C. Cellulose.

D. Saccharose.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Glucose và fructose có cùng công thức phân tử C₆H₁₂O₆, khác nhau về công thức cấu tạo nên là đồng phân của nhau, đều là monosaccharide.

Câu 6. Cho các phát biểu sau:

(1) Glucose và fructose không tham gia phản ứng thủy phân.

(2) Có thể phân biệt glucose và fructose bằng nước bromine.

(3) Carbohydrate là những hợp chất hữu cơ tạp chức, thường có công thức chung là C_n(H₂O)_m.

(4) Chất béo không phải carbohydrate.

Số phát biểu đúng là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Bao gồm: 1, 2, 3, 4.

Câu 7. Cho các phát biểu sau:

(a) Glucose phản ứng với Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm khi đun nóng tạo kết tủa đỏ gạch.

(b) Trong môi trường acid, glucose và fructose có thể chuyển hóa lẫn nhau.

(c) Có thể phân biệt glucose và fructose bằng phản ứng với nước bromine.

(d) Trong dung dịch, glucose và fructose đều hòa tan Cu(OH)₂ ở nhiệt độ thường cho dung dịch màu xanh lam.

(e) Fructose là hợp chất đa chức.

(g) Có thể điều chế ethyl alcohol từ glucose bằng phương pháp lên men.

Số phát biểu đúng là:

A. 4.

B. 5.

C. 2.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Bao gồm: a, c, d, g.

(b) Sai vì trong môi trường base, glucose và fructose mới có thể chuyển hóa lẫn nhau.

(e) Sai vì fructose là hợp chất tạp chức.

Câu 8. Phát biểu nào sau đây là sai

A. Ở điều kiện thường, fructose là chất rắn, vị ngọt, dễ tan trong nước.

B. Fructose có nhiều trong mật ong và các loại quả chín như dứa, xoài, …

C. Fructose có vị ngọt hơn glucose.

D. Đường mía có thành phần chính là fructose.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Đường mía có thành phần chính là saccharose.

Câu 9. Ứng dụng nào sau đây không phải của fructose?

A. Cung cấp năng lượng cho tế bào.

B. Sản xuất ethanol.

C. Sản xuất siro, kẹo, mứt.

D. Sản xuất nước trái cây đóng hộp.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

b. Sai vì glucose mới dùng để lên men sản xuất ethanol.

Câu 10. Cho các phát biểu sau về ftuctose

A. Fructose là đồng phân của glucose.

B. Dạng mạch hở fructose có 5 nhóm -OH cạnh nhau và 1 nhóm -CO-.

C. Dạng mạch vòng fructose có 2 dạng α và β đều là vòng 6 cạnh.

D. Trong dung dịch dạng mạch hở và mạch vòng có thể chuyển hóa qua lại lẫn nhau trong đó dạng tồn tại chủ yếu của fructose là dạng mạch vòng.

Số phát biểu đúng là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

A. Đúng.

B. Sai vì dạng mạch hở fructose có 5 nhóm -OH nhưng chỉ có 4 nhóm -OH cạnh nhau.

C. Sai vì fructose dạng mạch vòng 5 cạnh.

D. Đúng.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Glucid là gì?

• Glucose là gì?

• Saccharose là gì?

• Maltose là gì?

• Tinh bột là gì?

• Cellulose là gì?

---