Phân biệt phản ứng thu nhiệt và phản ứng toả nhiệt lớp 8 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Phân biệt phản ứng thu nhiệt và phản ứng toả nhiệt lớp 8 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phân biệt phản ứng thu nhiệt và phản ứng toả nhiệt.

Phân biệt phản ứng thu nhiệt và phản ứng toả nhiệt lớp 8 (cách giải + bài tập)

(199k) Xem Khóa học KHTN 8 KNTTXem Khóa học KHTN 8 CDXem Khóa học KHTN 8 CTST

A. Lý thuyết và phương pháp giải

- Phản ứng toả nhiệt giải phóng năng lượng (dạng nhiệt) ra môi trường xung quanh.

Ví dụ: Đốt đèn cồn, cồn (ethanol) cháy. Khi đó, ethanol và khí oxygen trong không khí đã tác dụng với nhau tạo thành hơi nước và khí carbon dioxide, đồng thời giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt. Ta nói, phản ứng đốt cháy cồn là phản ứng toả nhiệt.

- Phản ứng thu nhiệt nhận năng lượng (dạng nhiệt) trong suốt quá trình phản ứng xảy ra.

Ví dụ: Với phản ứng phân huỷ copper(II) hydroxide thành copper(II) oxide và hơi nước thì cần cung cấp năng lượng dưới dạng nhiệt bằng cách đun nóng. Khi ngừng cung cấp nhiệt, phản ứng cũng dừng lại. Ta nói, phản ứng phân huỷ copper(II) hydroxide là phản ứng thu nhiệt.

- Các phản ứng toả nhiệt có vai trò quan trọng trong cuộc sống vì chúng cung cấp năng lượng cho sinh hoạt và sản xuất, vận hành động cơ, thiết bị máy công nghiệp, phương tiện giao thông,…

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho các quá trình sau:

a. Hoà tan viên vitamin C sủi vào nước thấy khi viên sủi tan, nước trong cốc mát hơn.

b. Phản ứng tôi vôi toả ra nhiệt lượng rất lớn, có thể làm sôi nước.

c. Phản ứng phân huỷ copper(II) hydroxide tạo thành copper(II) oxide và hơi nước.

Trong các quá trình trên, quá trình nào thu nhiệt, quá trình nào toả nhiệt?

Hướng dẫn giải

Quá trình thu nhiệt: a, c.

Quá trình toả nhiệt: b.

Ví dụ 2: Trong các quá trình cho dưới đây, quá trình nào là quá trình toả nhiệt, quá trình nào là quá trình thu nhiệt?

STT	Quá trình	STT	Quá trình
1	Đá viên tan chảy.	6	Cho nước vào vôi sống (tôi vôi).
2	Đốt than.	7	Đốt cháy cồn.
3	Nước bay hơi.	8	Luộc trứng.
4	Cho baking soda vào dung dịch giấm ăn.	9	Làm lạnh trong túi chườm lạnh.
5	Xăng cháy trong không khí.	10	Nướng bánh.

Hướng dẫn giải

Các quá trình toả nhiệt: (2), (5), (6), (7).

Các quá trình thu nhiệt: (1), (3), (4), (8), (9), (10)

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng có đặc điểm?

A. Giải phóng năng lượng (dạng nhiệt) ra môi trường.

B. Chất phản ứng truyền nhiệt cho sản phẩm.

C. Chất phản ứng thu nhiệt từ môi trường.

D. Các chất sản phẩm thu nhiệt từ môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Phản ứng toả nhiệt giải phóng năng lượng (dạng nhiệt) ra môi trường.

Câu 2: Phản ứng thu nhiệt là phản ứng trong đó

A. hỗn hợp phản ứng nhận nhiệt từ môi trường.

B. các chất sản phẩm nhận nhiệt từ các chất phản ứng.

C. các chất phản ứng truyền nhiệt cho môi trường.

D. các chất sản phẩm truyền nhiệt cho môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Phản ứng thu nhiệt là phản ứng trong đó hỗn hợp phản ứng nhận nhiệt từ môi trường.

Câu 3: Phản ứng nào sau đây là phản ứng toả nhiệt?

A. Phản ứng nung đá vôi.

B. Phản ứng đốt cháy khí gas.

C. Phản ứng hòa tan viên C sủi vào nước.

D. Phản ứng phân hủy đường.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Phản ứng đốt cháy khí gas là phản ứng toả nhiệt.

Câu 4: Quá trình nào sau đây là quá trình thu nhiệt?

A. Đốt cháy cồn.

B. Hoà tan phân đạm urea vào nước làm cho nước trở nên lạnh.

C. Đốt cháy mẩu giấy.

D. Sulfuric acid đặc khi thêm vào nước làm cho nước nóng lên.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Hoà tan phân đạm urea vào nước làm cho nước trở nên lạnh là quá trình thu nhiệt, làm giảm nhiệt độ môi trường.

Câu 5: Phản ứng nào sau đây là phản ứng thu nhiệt?

A. Phản ứng đốt cháy nhiên liệu.

B. Phản ứng tạo gỉ sắt.

C. Phản ứng phân hủy đá vôi trong lò nung vôi.

D. Phản ứng oxi hóa glucose trong cơ thể.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Phản ứng thu nhiệt: Phản ứng phân hủy đá vôi trong lò nung vôi.

Phản ứng tỏa nhiệt: Phản ứng đốt cháy nhiên liệu, phản ứng tạo gỉ sắt, phản ứng oxi hóa glucose trong cơ thể.

Câu 6: Cho các loại phản ứng: phản ứng tạo gỉ kim loại, phản ứng quang hợp, phản ứng nhiệt phân, phản ứng đốt cháy. Trong các loại phản ứng trên, có bao nhiêu loại cần cung cấp năng lượng trong quá trình phản ứng?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Có 3 loại phản ứng cần cung cấp năng lượng trong quá trình phản ứng là: phản ứng quang hợp, phản ứng nhiệt phân, phản ứng đốt cháy.

Câu 7: Trong sản xuất và đời sống, các phản ứng toả nhiệt không có ứng dụng nào trong các ứng dụng sau?

A. Cung cấp năng lượng nhiệt (nhiệt năng) cho các ngành công nghiệp, làm cho các động cơ hay máy phát điện hoạt động.

B. Cung cấp năng lượng cho động cơ điện.

C. Cung cấp năng lượng dùng để đun nấu, sưởi ấm, thắp sáng,…

D. Cung cấp năng lượng trong việc vận hành máy móc, phương tiện giao thông như: xe máy, ô tô, tàu thuỷ,…

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Ứng dụng không phải của phản ứng toả nhiệt: Cung cấp năng lượng cho động cơ điện.

Câu 8: Khi nung vôi, người ta sử dụng phản ứng đốt than để cung cấp nhiệt cho phản ứng phân hủy đá vôi. Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Phản ứng đốt than và phản ứng phân hủy đá vôi là phản ứng tỏa nhiệt.

B. Phản ứng đốt than và phản ứng phân hủy đá vôi là phản ứng thu nhiệt.

C. Phản ứng đốt than là phản ứng thu nhiệt, phản ứng phân hủy đá vôi là phản ứng tỏa nhiệt.

D. Phản ứng đốt than là phản ứng tỏa nhiệt, phản ứng phân hủy đá vôi là phản ứng thu nhiệt.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng toả ra năng lượng dưới dạng nhiệt.

Phản ứng thu nhiệt là phản ứng thu vào năng lượng dưới dạng nhiệt.

Phản ứng đốt than là phản ứng tỏa nhiệt, phản ứng phân hủy đá vôi là phản ứng thu nhiệt.

Câu 9: Phản ứng nào sau đây là phản ứng toả nhiệt?

A. Phản ứng nhiệt phân muối KNO₃.

B. Phản ứng phân huỷ khí NH₃.

C. Phản ứng oxi hoá glucose trong cơ thể.

D. Phản ứng hoà tan NH₄Cl trong nước.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Phản ứng oxi hoá glucose trong cơ thể là phản ứng tỏa nhiệt.

Câu 10: Cho các phát biểu:

(a) Tất cả các phản ứng cháy đều tỏa nhiệt.

(b) Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt.

(c) Tất cả các phản ứng mà chất tham gia có chứa nguyên tố oxygen đều tỏa nhiệt.

(d) Phản ứng thu nhiệt là phản ứng hấp thụ năng lượng dưới dạng nhiệt.

(e) Lượng nhiệt mà phản ứng hấp thụ hay giải phóng không phụ thuộc vào điều kiện thực hiện phản ứng và thể tồn tại của chất trong phản ứng.

(g) Sự cháy của nhiên liệu (xăng, dầu, khí gas, than, gỗ,…) là những ví dụ về phản ứng thu nhiệt vì cần khơi mào.

Số phát biểu đúng là

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Các phát biểu a, b, d đúng.

(199k) Xem Khóa học KHTN 8 KNTTXem Khóa học KHTN 8 CDXem Khóa học KHTN 8 CTST

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 8 hay, chi tiết khác:

• Viết phương trình chữ của phản ứng hoá học, xác định chất tham gia và chất sản phẩm
• Bài tập tính số mol chất
• Bài tập chuyển đổi khối lượng, thể tích và lượng chất
• Bài tập về tỉ khối chất khí
• Bài toán về độ tan
• Bài tập về nồng độ phần trăm

---