Top 14 bài phân tích, dàn ý bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca (hay, ngắn gọn)

---

---

Phần dưới tổng hợp trên 14 bài văn mẫu phân tích, dàn ý bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca của nhà thơ Thanh Thảo hay nhất giúp các sĩ tử học tốt môn Văn lớp 12 và tự tin bước vào kì thi THPT Quốc gia môn Văn.

Bài giảng: Đàn ghi ta của lor-ca - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Mục lục phân tích, dàn ý bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Dàn ý Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca (3 mẫu)

• Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca (dàn ý + 3 mẫu)

• Dàn ý Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca (2 mẫu)

• Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca (dàn ý + 3 mẫu)

• Dàn ý Cảm nhận hình tượng tiếng đàn trong Đàn ghi ta của Lor-ca

• Cảm nhận hình tượng tiếng đàn trong Đàn ghi ta của Lor-ca (dàn ý + 2 mẫu)

Dàn ý phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

I. Mở bài:

- Thanh Thảo là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Ông được công chúng ngưỡng mộ qua những bài thơ và trường ca mang phong cách độc đáo về chiến tranh và thời hậu chiến.

- Thơ ông là tiếng nói của người trí thức có nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại. Ông luôn tìm kiếm những cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do, hệ thống thi ảnh và ngôn từ mới mẻ.

- Đồng cảm với Ph.G.Lor-ca, một trong những tài năng sáng chói của nền văn học hiện đại Tây Ban Nha thế kỉ XX, Thanh Thảo đã viết bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca" để ca ngợi tài năng, nhân cách và bản lĩnh của Lor-ca và bày tỏ thái độ ngưỡng mộ, kính yêu của mình đối với người nghệ sĩ thiên tài đã hi sinh trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít để bảo vệ nền văn hoá dân tộc và văn minh nhân loại.

- Bài thơ này được Thanh Thảo đưa vào tập thơ "Khối vuông ru bích", xuất bản năm 1985.

II. Thân bài:

Khái quát trước khi phân tích: Làm nên cảm hứng của bài thơ là hình tượng thơ Gacia Lorca – một tên tuổi lớn của đất nước Tây Ban Nha. Đó là người nghệ sĩ tranh đấu chống lại chủ nghĩa phát xít và cách tân nền nghệ thuật đã già nua của đất nước Tây Ban Nha. Anh hi sinh khi sự nghiệp đang ở đỉnh cao, để lại trong lòng nhân dân Tây Ban Nha nói riêng và nhân dân thế giới nói chung niềm tiếc thương vô hạn. Từ hình tượng ấy, Thanh Thảo đã sáng tác bài thơ này.

1. Ý nghĩa câu thơ đề từ:

- Thanh Thảo sử dụng câu thơ mở đầu bài "Ghi nhớ" của Lor-ca: "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" để làm đề từ cho bài thơ của mình với nhiều ý nghĩa:

   + Lời thơ như một lời di chúc ấy có thể hiểu đó là tình yêu say đắm của Lor-ca đối với nghệ thuật, đối với đất nước Tây Ban Nha của mình, nơi sản sinh ra cây đàn Tây Ban Cầm.

   + Đó cũng chính là ước vọng của Lor-ca: Nếu có phải chết thì sẽ chết trong tiếng đàn dân tộc, chết trong nỗi niềm dân tộc, chết với niềm vui được làm một người Tây Ban Nha.

   + Đó còn là lời nhắn nhủ của Lor-ca đối với các thế hệ nghệ sĩ trên đất nước của ông: hãy biết chôn nghệ thuật của ông để đi tới, hãy vượt qua sự nghiệp của ông.

2. Qua hai khổ đầu của bài thơ, ta bắt gặp hai bức tranh tương phản của đất nước Tây Ban Nha:

- Bài thơ mở ra với những tiếng đàn ghi ta:

   "những tiếng đàn bọt nước

   Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt"

   + Một liên tưởng so sánh rất lạ và gợi cảm: tiếng đàn ghi ta bồng bềnh như bọt nước, mong manh lan toả trong không gian.

   + Nói đến Tây Ban Nha, ngoài hình ảnh của cây đàn ghi ta, còn có hình ảnh của những dũng sĩ đấu bò tót với chiếc "áo choàng đỏ gắt", gợi một hoạt động văn hoá hết sức tiêu biểu cho đất nước Tây Ban Nha.

   + Như thế, chỉ cần có hai thứ trên người: một cây đàn ghi ta với những giai điệu mênh mông quyến rũ và một chiếc áo choàng đỏ trên lưng ngựa là trở thành một người Tây Ban Nha, con người của một đất nước vừa rất nghệ sĩ vừa rất quả cảm.

- Tiếp theo, ta bắt gặp một câu thơ rất lạ, chỉ toàn có âm thanh: "li-la li-la li-la"

   + Câu thơ như chỉ để ghi lại tiếng đàn ghi ta.

   + Qua chuỗi âm thanh tiếng đàn réo rắt "li-la li-la li-la", tác giả mô phỏng được một dáng điệu, một phong thái, một tâm hồn tự do phóng khoáng, đang đánh đàn giữa đất trời Tây Ban Nha tươi đẹp mênh mông.

- Hình ảnh con người trong câu thơ cũng chính là hình ảnh của Lor-ca:

   "đi lang thang về miền đơn độc

   với vầng trăng chếnh choáng

   trên yên ngựa mỏi mòn"

   + Những hình ảnh trong các câu thơ giúp ta cảm nhận được nỗi buồn và sự cô đơn: con người thì lang thang, không gian thì đơn độc, vầng trăng thì chếnh choáng, yên ngựa thì mỏi mòn.

   + Hình ảnh người nghệ sĩ "lang thang", "đơn độc", ngồi trên "yên ngựa mỏi mòn" giúp người đọc hình dung được sự cô độc của người nghệ sĩ thiên tài mang khát vọng cách tân nền nghệ thuật già nua của Tây Ban Nha giữa bối cảnh chính trị độc tài của bọn phát xít Phrăng-cô.

- Giữa lúc người nghệ sĩ đa tài (nhà thơ, nhạc sĩ, hoạ sĩ, nhà cách tân sân khấu) đang đi khắp mọi miền đất nước để cổ vũ nhân dân đấu tranh chống lại thế lực độc tài và kêu gọi cách tân trong các lĩnh vực nghệ thuật thì ông đã bị kẻ thù sát hại:

   "Tây Ban Nha

   hát nghêu ngao

   bỗng kinh hoàng

   áo choàng bê bết đỏ

   Lor-ca bị điệu về bãi bắn

   chàng đi như người mộng du"

   + Giữa lúc chàng nghệ sĩ đang "hát nghêu ngao" trên khắp quê hương đất nước mình, "bỗng kinh hoàng" khi "bị điệu về bãi bắn". Một sự thay đổi bất ngờ đã xảy ra. Cái "áo choàng đỏ gắt" của người dũng sĩ đấu bò tót giờ đã trở thành "áo choàng bê bết đỏ". Tấm áo choàng không còn đỏ gay gắt trước sự hung hãn của chế độ độc tài nữa, tấm áo đã bê bết máu nơi pháp trường.

   + Hình ảnh hoán dụ "áo choàng bê bết đỏ" còn nhằm để chỉ bọn phát xít độc ác, bọn đao phủ giết người không gớm tay. Đất nước Tây Ban Nha, đất nước của những con người dũng sĩ và nghệ sĩ đã bị thay thế một cách thô bạo bởi bọn phát xít độc tài Phrăng-cô, chúng đang thẳng tay giết hại những người dân Tây Ban Nha vô tội trong đó có Lor-ca.

   + Tại sao khi "bị điệu về bãi bắn - chàng đi như người mộng du"? Biện pháp so sánh thể hiện thái độ thản nhiên, chẳng quan tâm đến cái chết đang chờ đón mình của Lor-ca.

- Thanh Thảo đã sử dụng một loạt những hình ảnh được diễn đạt theo lối tượng trưng có tác dụng chuyển đổi cảm giác để khẳng định một điều: cùng với cái chết của Lor-ca, mọi thứ đẹp đẽ của đất nước Tây Ban Nha dường như cũng thay đổi theo:

   "tiếng ghi ta nâu

   bầu trời cô gái ấy

   tiếng ghi ta lá xanh biết mấy

   tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan

   tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy"

   + Từ tiếng đàn "ghi ta nâu" của cô gái Tây Ban Nha da nâu duyên dáng, tiếng đàn "ghi ta lá xanh" của một đất nước Tây Ban Nha xinh đẹp, đến "tiếng ghi ta tròn bọt nước / vỡ tan" như những giọt âm thanh nối nhau không dứt… tất cả nay chỉ còn một tiếng đàn ghi ta duy nhất, đó là "tiếng ghi ta ròng ròng - máu chảy". Câu thơ bỗng dưng bị gãy ra làm hai, tiếng đàn vỡ ra làm hai, cuộc sống như bỗng bị chém đứt làm hai mảnh. Đó là hình ảnh tượng trưng cho đất nước Tây Ban Nha đau thương, đổ máu sau cái chết của người nghệ sĩ Lor-ca.

3. Tiếng đàn ghi ta của Lor-ca trở thành bất diệt:

- Ta bắt gặp một khổ thơ như một lời khẳng định dứt khoát một chân lí trường cửu:

   "không ai chôn cất tiếng đàn

   tiếng đàn như cỏ mọc hoang

   giọt nước mắt vầng trăng

   long lanh trong đáy giếng"

   + Cây đàn là biểu tượng sự nghiệp nghệ thụât của Lor-ca. Khi anh chết cũng có nghĩa là sự sống của cây đàn - những sáng tạo nghệ thuật của anh không còn nữa.

   + "Chôn" cây đàn không có nghoã là phủ nhận mà phải biết tiếp nối, nhân lên, phải biết vượt qua anh để sáng tạo, vươn tới chân trời nghệ thuật mới mẻ, lhác thường hơn.

   + Nhưng có lẽ vì đất nước Tây Ban Nha quá yêu mến, ngưỡng mộ Lor-ca nên chưa ai dám vượt qua anh.

   + Khổ thơ có nhịp điệu chậm rãi, đều đặn, chắc chắn như một lời khẳng định chân lí. Người ta có thể chôn cất một con người xuống đất nhưng "không ai chôn cất tiếng đàn", tiếng đàn của Lor-ca sống mãi trong lòng nhân dân Tây Ban Nha, trong lòng nhân loại.

   + Nghệ thuật so sánh "tiếng đàn như cỏ mọc hoang" là nhằm khẳng định sức sống mạnh mẽ, bền vững của những tác phẩm nghệ thuật của Lor-ca. Đó chính là cái đẹp của nghệ thuật mà sự tàn ác của kẻ thù không thể huỷ diệt nổi, sức sống của nó mạnh mẽ "như cỏ mọc hoang" sinh sôi phát triển không ngừng.

- Nỗi xót thương cái chết của một thiên tài đọng lại thành một hình ảnh ẩn dụ thật đẹp và cũng thật buồn:

   "giọt nước mắt vầng trăng

   long lanh trong đáy giếng"

Hình ảnh giọt nước mắt, vầng trăng, long lanh đáy giếng tạo nên hệ thống hình ảnh trùng phức, giao thoa, ánh xạ vào nhau, gợi lên những duy tư đa chiều về nỗi xót thương. Vầng trăng soi vào đáy giếng long lanh như giọt nước mắt tiếc thương, kính trọng, ngưỡng mộ của tác giả và mọi người dành cho Lor-ca.

4. Kết thúc bài thơ là những suy tư của tác giả trước cái chết của Lor-ca:

- Thanh Thảo đã liên tưởng về sự đối lập giữa cái hữu hạn và cái vô cùng:

   "đường chỉ tay đã đứt

   dòng sông rộng vô cùng

   Lor-ca bơi sang ngang

   trên chiếc ghi ta màu bạc"

   + Những hình ảnh tượng trưng: " đường chỉ tay đã đứt - dòng sông rộng vô cùng" nhằm chỉ cuộc đời ngắn ngủi của Lor-ca giữa thế giới vô cùng vô tận của vũ trụ, của đất trời.

   + "đường chỉ tay" gắn liền với số mệnh của một con người, "dòng sông rộng vô cùng" cũng chính là dòng đời, là cuộc sống bao la. "đường chỉ tay đã đứt" là một cách nói hoán dụ để chỉ đến cuộc đời ngắn ngủi của Lor-ca, ông mất khi mới vừa tròn 38 tuổi.

   + Hình ảnh: " Lor-ca bơi sang ngang - trên chiếc ghi ta màu bạc" là một hình ảnh tượng trưng cho sự nghiệp bất tử của Lor-ca. "Chiếc ghi ta màu bạc" tượng trưng cho con thuyền nghệ thuật tuyệt vời của ông. Con thuyền ấy đã vượt qua được "dòng sông rộng vô cùng" của cuộc đời, vượt lên sự thử thách của thời gian để khẳng định sự nghiệp của ông là bất tử.

- Lor-ca đã vượt lên cái chết để trường tồn:

   "chàng ném lá bùa cô gái Di-gan

   vào xoáy nước

   chàng ném trái tim mình

   vào lặng yên bất chợt"

   + "lá bùa cô gái Di-gan" là vật để người dân Tây Ban Nha đeo trong người nhằm tránh rủi ro, nguy hiểm. Nhưng Lor-ca là một con người xem thường hiểm nguy và cái chết nên ông không cần sử dụng đến lá bùa ấy, ông đã ném nó vào "xoáy nước". Đây còn là một cách nói để ca ngợi cái chết đầy dũng khí của Lor-ca. Lor-ca sẵn sàng đón nhận cái chết trên con đường đấu tranh mà không cần phải dùng đến bùa chú để cầu may mắn cho mình.

   + Cách nói "chàng ném trái tim mình - vào lặng yên bất chợt" là để chỉ đến cái chết của Lor-ca. Ông đã đi vào cõi "lặng yên", đi vào cõi trường sinh và trở nên bất tử trong lòng nhân dân mình.

   + Qua các hành động "ném lá bùa", "ném trái tim", Thanh Thảo giúp ta cảm nhận được khí phách hiên ngang của một người nghệ sĩ, một người chiến sĩ xem thường cái chết.

- Bài thơ được kết thúc bằng sự lặp lại của chuỗi âm thanh : "li-la li-la li-la".

Tiếng đàn mà cũng là nghệ thuật của Lor-ca đã đồng vọng, cộng hưởng đến hậu thế. Lor-ca đã ra đi nhưng tình thần đấu vì tự do, vì sự cách tân nghệ thuật vẫn được tiếp nối mãi mãi. Mãi mãi tiếng đàn ghi ta của đất nước Tây Ban Nha vẫn còn, mãi mãi sự nghiệp văn học và nghệ thuật của Lor-ca vẫn được kính trọng.

III. Kết bài:

- Bằng hình tượng cây đàn ghi ta quen thuộc mang ý nghĩa biểu tượng, kết hợp với hình thức phóng khoáng của thể thơ tự do, cách viết thường chứ không viết hoa ở tất cả các đầu câu thơ và các biện pháp tượng trưng, ẩn dụ, hoán dụ, so sánh… giúp tác giả thành công trong việc thể hiện những suy nghĩ, những cảm xúc chân thành của mình đối với cuộc sống đầy bi kịch và đầy khát vọng cao đẹp của nhà thơ vĩ đại Lor-ca.

- Bài thơ với sự kết hợp hài hoà của các yếu tố tự sự - trữ tình; giữa thơ và nhạc cìng hệ thống thi ảnh phóng túng, ngôn ngữ mới mẻ, hiện đại, sức gợi đa chiều đã đem lại cho người đọc một thi phẩm giàu cảm quan thẩm mĩ.

Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

   Thanh Thảo thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng đã tạo được giọng điệu riêng ngay từ khi trình làng thi phẩm đầu tiên "Dấu chân qua trảng cỏ" rồi đến "Những người đi tới biển" sau đó là "Khối vuông ru-bích". Ông luôn tìm tòi khám phá sáng tạo tìm cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do đem đến một mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới mẻ. Đàn ghita của Lorca là bài thơ tiêu biểu cho kiểu tư duy sáng tạo ấy.

    Thanh Thảo mở đầu bài thơ bằng chính di nguyện của Lor-ca "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn". Đây là một di nguyện vừa thiêng liêng vừa cao thượng. Anh không muốn suốt đời là cái bóng ngăn cản sự phát triển của những tài năng trẻ của đất nước mình. Đây chính là cái tâm của người nghệ sĩ lớn suốt đời hi sinh cho nghệ thuật và đấu tranh chống phát xít bạo tàn. Về một ý nghĩa khác Đàn ghita đã gắn với giây phút cuối cùng của cuộc đời Lor-ca. Cái chết của người nghệ sĩ ấy và những phẩm chất tài năng của anh đã bắt gặp hồn thơ Thanh Thảo làm nên thi phẩm tuyệt bút này.

    Bài thơ có lối diễn đạt không viết hoa đầu dòng tạo nên một sự liền mạch như một dòng chảy của cảm xúc không có điểm dừng. Sự tài hoa của Thanh Thảo còn làm ta liên tưởng bài thơ như một bản đàn ngân vang với âm thanh "li-la" mênh mang dìu dặt vút cao chắp cánh đưa người nghệ sĩ bay vút lên trên tất cả bạo tàn và chết chóc.

    những tiếng đàn bọt nước

    Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

    li-la li-la li-la

    đi lang thang về miền đơn độc

    với vầng trăng chuếnh choáng

    trên yên ngựa mỏi mòn

    Những câu thơ mở đầu giàu sức gợi mang đến một trường liên tưởng về một đất nước đẹp tươi với tiếng ghi ta làm mê say lòng người những vũ nữ Digan với làn da rám nắng và vũ khúc Flamenco cháy bỏng những trận đấu bò rực lửa và danh dự của người kiếm sĩ và không thể thiếu những miền thảo nguyên bao la xanh bóng nắng. Giữa nắng và gió giữa bao la thiên địa Lorca hiện lên ngời sáng trong thơ. Sự chuyển đổi cảm giác từ thính giác sang thị giác tạo nên "tiếng đàn bọt nước" đầy biến ảo khi tròn to khi phập phồng thổn thức khi vỡ ra tức tưởi như một "thiên bạc mệnh" có tính dự báo về những chông gai trắc trở mà số phận người nghệ sỹ sẽ phải đón nhận ở phía trước. Và màu «áo choàng đỏ gắt» tiếp theo sau tiếng đàn bọt nước ấy chính là những trận đấu bò sinh tử. Nhưng đấu trường bò tót ngay trong sự chuyển gam của Thanh Thảo đã trở thành một đấu trường chính trị khổng lồ ngột ngạt căng thẳng đẫm máu của Tây Ban Nha thời đó. Màu áo của kiếm sĩ "đỏ gắt" lên hay nền chính trị độc tài thân phát xít đang thiêu đốt tự do dân chủ và kiềm hãm sự phát triển của một nền nghệ thuật đang già cỗi. Đây là một trận chiến lớn giữa một bên là khát vọng dân chủ của nhân dân nói chung của Lor-ca nói riêng với nền chính trị độc tài. Xét trong lĩnh vực nghệ thuật đó là cuộc xung đột giữa khát vọng cách tân của nhà thơ với nền nghệ thuật già nua. Xét ở phương diện nào thì Lorca cũng là một chiến sĩ đơn độc đáng thương.

    Giữa lúc trận đấu đang căng thẳng thì bỗng vang lên âm thanh du dương bổng trầm của tiếng đàn: li-la li-la li-la một thanh âm trong trẻo thanh tao quyện hòa mùi hương hoa Lila dìu dịu lan tỏa với những cánh hoa màu tím nồng nàn đầy sức sống giữa khung cảnh bạo tàn và chết chóc. Đấu trường khốc liệt nhường chỗ cho sự thăng hoa của nghệ thuật. Ai nói nghệ thuật không có sức mạnh. Không ! Nghệ thuật chính là sức mạnh vô địch có thể hóa giải mọi hận thù. Và chàng nghệ sỹ của chúng ta đang thăng hoa trong bản hòa tấu Ghita đầy lãng mạn. Người đọc như đang dõi mắt theo từng bước chân lãng tử của người nghệ sỹ trên hành trình «lang thang về miền đơn độc» cùng với «vầng trăng – yên ngựa». Đây là một hệ thống thi ảnh thường bắt gặp trong thơ Lorca chàng kị sỹ một mình trên lưng «con ngựa đen/ vầng trăng đỏ" với những bản đàn ghita phiêu bồng cùng giấc mơ tranh đấu. Trong thơ Thanh Thảo Lorca hiện lên với dáng điệu «chuếnh choáng». Đây là một hình ảnh mang cái hồn say của người nghệ sỹ không phải cái say tầm thường của những cốc rượu vang đỏ mà là say trong tranh đấu say trong sáng tạo nghệ thuật. Nếu như chàng Đôn-ki-hô-tê trong trang văn của Xec-van-tec mải miết với giấc mơ hiệp sĩ thì Lorca mãi "mỏi mòn" trong hành trình chống lại tộc ác của bè lũ Phờ-răng-cô. Nhưng đáng thương thay trong hành trình khát vọng ấy Lorca là một nghệ sĩ cô đơn trong sáng tạo nghệ thuật và cô độc trong chiến đấu. Nhưng không vì thế "con họa mi của xứ Granada lại ngừng hót". Chàng vẫn "Mãnh liệt như trăm ngàn sư tử/ Vững chắc như cẩm thạch" (Thơ Lorca)

    Càng chiến đấu Lorca càng say mê càng "hát nghêu ngao". Nhưng phũ phàng thay "đường chỉ tay đã đứt" định mệnh đã khiến chàng nghệ sĩ du ca của chúng ta phải dở dang hành trình khát vọng. Phát súng của bọn phát xít đã đánh hạ Lorca đáng thương. Thanh Thảo thốt lên sững sờ «bỗng kinh hoàng". Như không tin vào mắt mình nữa. Cả dân tộc Tây Ban Nha bàng hoàng cả thế giới nín lặng bản giao hưởng chùng xuống rồi lại vút cao lên theo "máu anh phun như lửa đạn cầu vồng". Thanh Thảo tạo dựng cái chết đầy bi phẫn của người anh hùng một cách tức tưởi bằng thủ pháp nghệ thuật đối lập. Đối lập giữa niềm tin tình yêu và lạc quan khát vọng "hát nghêu ngao" với sự thật phũ phàng "áo choàng bê bết đỏ". Đó là màu máu của Lorca làm tấm áo choàng đỏ gắt càng thêm «bê bết đỏ». Đối với Lorca anh luôn dự cảm về cái chết nhưng anh cũng không thể ngờ rằng cái chết lại đến với mình nhanh đến thế. Anh đã từng thốt lên «Tôi không muốn nhìn thấy máu !". Nhưng máu đã đổ. Người kiếm sĩ muốn một cái chết vinh quang giữa đấu trường cùng với đôi kiếm sắc nhưng lại bị kẻ thù hành hình một cách lén lút bất minh. Nhưng Lorca chấp nhận như người cách mạng đã chấp nhận «Dấn thân vô là phải chịu tù đày/ Gươm kề cổ súng kề tai/ Là thân sống chỉ coi còn một nửa». Và vì chấp nhận người anh hùng đã ung dung bình thản ra giữa pháp trường «chàng đi như người mộng du». Mộng du là trạng thái của tâm hồn đã rời thể xác nhưng không có nghĩa là biến mất khỏi thể xác. Tâm hồn và tinh thần của Lorca đã gửi tất cả vào cuộc tranh đấu và vì thế bước chân mộng du đã hóa thành những bước chân anh hùng. Càng tiếc thương chàng nghệ sĩ bao nhiêu chúng ta lại càng căm phẫn tội ác bấy nhiêu. Và Lorca đã hi sinh nhưng những kẻ thất bại lại chính là bè lũ phát xít. Bởi chúng chỉ có thể hủy diệt được thân xác của Lorca nhưng không thể hủy diệt được sức sống của anh đang bung nở giữa bản hòa tấu trầm hùng mang âm hưởng của những tiếng Ghita nồng nàn vi diệu:

    tiếng ghi -ta nâu

    bầu trời cô gái ấy

    tiếng ghi -ta lá xanh biết mấy

    tiếng ghi -ta tròn bọt nước vỡ tan

    tiếng ghi -ta ròng ròng máu chảy

    Điệp khúc dồn dập qua nhịp thơ Thanh Thảo như đã lột tả được cái bàng hoàng căm phẫn trong bản ghi ta bi tráng! Tôi gọi đây là khúc biến tấu của tiếng đàn nó thay màu chuyển gam rất lẹ biến ảo không ngừng và đặc biệt luôn sinh sôi nảy nở giọt này vỡ đi giọt kia lại trào ra không dứt. Đó chính là sức sống! Thanh Thảo sử dụng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác mang đến sự linh hoạt khi miêu tả tiếng đàn. Màu nâu xuất hiện suy tư trầm tĩnh đến lạ thường. Đó là màu nâu của cây đàn màu nâu của đất đai màu nâu của làn da rám nắng trên thân hình những vũ nữ Digan bốc lửa. Trước giây phút từ li chàng đã ngước nhìn lên bầu trời xanh tha thiết "bầu trời cô gái ấy". Đó là bầu trời của khát vọng bầu trời yêu thương nơi có bóng hình nàng Maria thủy chung. Đối lập với màu nâu trầm tĩnh là màu xanh của "tiếng ghita lá xanh biết mấy". Màu xanh là sự hóa thân của Lorca và tiếng đàn vào thiên nhiên mang sức sống cỏ cây: màu xanh của những vườn cam màu xanh của thảo nguyên và những rặng Oliu hay hàng bạch dương nơi Lorca đang yên nghỉ. Hai tiếng biết mấy nằm ở cuối câu vừa là sự tha thiết trong tình cảm của người nghệ sĩ Thanh Thảo vừa để tôn thêm vẻ đẹp của tuổi trẻ Lorca – vẻ đẹp của người chiến sĩ suốt đời hi sinh vì lí tưởng.

    Tiếng đàn không chỉ mang sắc màu biến tấu mà còn mang hình khối đường nét như hình hài của sinh mệnh. Nó cũng tức tưởi vỡ òa cũng biết nói tiếng nói của sự căm phẫn bạo tàn. Hay nói đúng hơn đó là tiếng kêu cứu của nghệ thuật khi bị đẩy đến bờ vực của sự tuyệt diệt.

    tiếng ghi -ta tròn

    bọt nước vỡ tan

    tiếng ghi -ta ròng ròng máu chảy

    Hai tiếng vỡ tan vừa là sự vỡ ra của bọt nước vừa là sự phập phồng thổn thức của tiếng đàn. Nó đã cất lên lời ca tranh đấu lên án bè lũ phát xít đã hủy diệt cái tài hủy diệt cái đẹp. Và vì thế bản ghita bi tráng đẩy đến độ cao trào của sự bi phẫn nó ròng ròng máu chảy nó uất nghẹn tức tưởi đến bật máu thành từng dòng đau thương trong một bản đàn giao hưởng hào sảng. Nỗi đau của tiếng đàn cũng là nỗi đau của người nghệ sĩ khi khát vọng chưa thành. Ta cũng đã từng bắt gặp nỗi đau của người nghệ sĩ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du "Một cung gió thảm mây sầu/ Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay". Nỗi đau của Kiều khi hầu đàn Hồ Tôn Hiến khiến cho dây đàn cũng nhỏ máu. Đó chính là sự đồng cảm giữa nghệ thuật và tâm hồn của người sinh ra nó. Thì ra nghệ thuật trong bản thể của nó cũng là một sinh mệnh.

    Với thủ pháp nghệ thuật so sánh và liên tưởng Thanh Thảo đã làm sống dậy một không gian sinh tồn đầy sức sống mãnh liệt.

    không ai chôn cất tiếng đàn

    tiếng đàn như cỏ mọc hoang

    giọt nước mắt vầng trăng

    long lanh trong đáy giếng

    Không ai chôn cất tiếng đàn hay không ai có thể chôn cất được tiếng đàn ? Có lẽ nên hiểu theo cách thứ hai. Thứ nhất bởi nó là di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm của tinh thần được kết tinh từ hương sắc cuộc đời của người nghệ sĩ nhân dân. Thứ hai bởi sức sống mãnh liệt và hoang dại của nó như loài cỏ mọc hoang không gì có thể ngăn nổi chúng. Đây chính là sự bất tử sự vĩnh hằng của nghệ thuật. Dù Lorca hi sinh nhưng sản phẩm tinh thần mà ông để lại đó chính là tâm hồn mình nghệ thuật của mình. Những bài ca tranh đấu của Lorca vẫn đồng hành cùng thời gian và đi cùng năm tháng thăng trầm của lịch sử và nó mãi mãi được hát vang trong lòng của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới.

    Không chỉ bất tử tiếng đàn của chàng ca sĩ hát rong còn mang vẻ đẹp của giọt nước mắt vầng trăng. Một hình ảnh mang nhiều liên tưởng gợi nhiều thi vị. Phải chăng đó chính là vẻ đẹp của nghệ thuật được kết tinh từ những giọt mồ hôi từ máu và nước mắt của sự lao động nghệ thuật chân chính qua bao thời gian công sức đã nhào nặn thành viên ngọc lấp lánh mang hình hài của giọt nước mắt vầng trăng tinh khiết. Hay đó chính là vẻ đẹp của cuộc đời Lorca đã hóa thân thành viên ngọc quý lung linh tỏa sáng giữa đời. Bất ngờ thay nơi đáy giếng tối tăm và lạnh lẽo nơi mà bọn phát xít ngỡ tưởng đã vùi lấp được linh hồn và thể xác của người công dân Lorca lại là nơi tỏa sáng tâm hồn anh. Ở khổ cuối của bài thơ Thanh Thảo đưa người đọc vào thế giới suy tư về sự giải thoát của Lorca:

    đường chỉ tay đã đứt

    dòng sông rộng vô cùng

    Lorca bơi sang ngang

    trên chiếc ghita màu bạc

    chàng ném lá bùa cô gái Digan

    vào xoáy nước

    chàng ném trái tim mình

    vào lặng yên bất chợt

    li-la li-la li-la

    Và cuối cùng chàng nghệ sĩ của chúng ta đã dừng bước giang hồ trước dòng sông của định mệnh khi đường chỉ tay đã đứt. Sinh mệnh chấm dứt. Chàng rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian để trở về cõi vĩnh hằng. Dòng sông vô hình dung là dòng sông cuộc đời dòng sông của số phận và cũng là đường ranh giới ngăn cách giữa sự sống và cõi chết. Trên dòng sông ấy Lorca đang bơi sang ngang cùng di vật đàn ghita. Màu bạc của cây đàn là sự biến ảo từ màu nâu trầm tĩnh sang xanh thiết tha hi vọng và cuối cùng là màu của sự hư ảo trong cõi siêu sinh. Lorca đang bơi trên con thuyền thi ca mà cây đàn chính là con thuyền bàng bạc chở tình yêu và nỗi nhớ của chàng đang trôi dần vào bến bờ bất tử. Chàng dứt khoát rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian ném lá bùa vào xoáy nước ném trái tim vào cõi lặng yên. Xoáy nước là cuộc tranh đấu hay sự hiểm nguy trên dòng sông của định mệnh ? Cõi lặng yên phải chăng là phút giây mà trái tim người nghệ sĩ ngừng đập ? Có lẽ ta không cần phải lí giải về nó. Bởi Lorca đã về nơi an nghỉ cuối cùng. Chỉ còn vang vọng nơi đây âm vọng của tiếng đàn li-la li-la li-la như bản nhạc thiết tha thấm đẫm hương thơm của loài hoa Lila đưa người nghệ sĩ – chiến sĩ về với cõi vĩnh hằng với bao niềm tiếc thương vô hạn. Tôi chợt nhớ tới bài thơ Ghi nhớ của anh:

    Khi nào tôi chết

    hãy vùi thây tôi

    cùng với cây đàn dưới lớp cát hàng bạch dương

    Khi nào tôi chết

    hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam

    và đám bạc hà.

    Khi nào tôi chết

    hãy vùi thây tôi tôi xin các người đó

    nơi một chiếc chong chóng gió.

    Có lẽ ở một nơi nào đó chàng nghệ sĩ nhân dân đang được sống giữa những sự yên vui và đầy ánh nắng của tự do nơi đó không có bạo tàn và chết chóc.

    Bài thơ đã rất thành công khi tạo dựng một tượng đài Lorca bằng ngôn ngữ của thơ và âm nhạc. Với lối thơ không viết hoa đầu dòng cảm xúc liền mạch Thanh Thảo đã mang đến cho người đọc một mĩ cảm hiện đại giàu tính sáng tạo. Sự trộn lẫn giữa trường phái tượng trưng siêu thực và sức sáng tạo của Thanh Thảo đã cho ra đời một tuyệt bút đầy ngẫu hứng giàu chất nhạc. Trên hết là nhà thơ đã mang đến cho người đọc một tình yêu vô bờ bến đối với nhà thơ nhân dân chống phát xít bạo tàn. Bất kỳ một cuộc chiến nào cũng có người chiến thắng và kẻ bại trận nhưng những người biết hi sinh vì mọi người luôn luôn là người anh hùng với chiến thắng vĩ đại nhất. Gacxia Lorca là một người như thế.

Dàn ý phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca

I. Mở bài

- Thanh Thảo là một trong những nhà thơ nổi tiếng, mở đầu cho phong cách thơ theo chủ nghĩa siêu thực, tượng trưng của văn học Việt Nam.

- Một trong những sáng tác ấn tượng và đại diện cho phong cách sáng tác của Thanh Thảo đó là bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca. Trong đó hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca được xây dựng với vẻ đẹp kiêu hùng lãng mạn gắn liền với bi kịch cuộc đời thảm thương bằng những chi tiết sáng tạo, những hình ảnh siêu thực mang tính tượng trưng và trừu tượng sâu sắc.

II. Thân bài

* Hình tượng người nghệ sĩ đơn độc trong con đường đấu tranh:

- Là người nghệ sĩ đa tài, là người chiến sĩ dũng cảm và nhiệt huyết.

- Diện mạo người nghệ sĩ được phác họa thông qua hình tượng tiếng đàn "những tiếng đàn bọt nước"

   + Gợi vẻ đẹp tài năng trong trẻo, sôi nổi

   + Gợi sự mong manh, dễ vỡ là dự báo về cuộc đời bạc mệnh.

- Vẻ đẹp người nghệ sĩ thông qua hình ảnh "áo choàng đỏ gắt": Vẻ đẹp mạnh mẽ, kiêu hùng, gắn bó với quê hương, luôn đấu tranh hết mình vì lợi ích của dân tộc.

- Bi kịch của người anh hùng thông qua hình ảnh siêu thực "vầng trăng chếnh choáng": Cô đơn mỏi mệt trên chính con đường đấu tranh mà ông lựa chọn.

* Hình tượng Lor-ca trong cái chết bi thảm:

- "áo choàng bê bết đỏ": Cái chết đầy ám ảnh, màu đỏ vừa là màu máu của người nghệ sĩ, vừa là màu đỏ đầy tự hào của nền văn hóa Tây Ban Nha, một ẩn dụ cho sự hy sinh vĩ đại của Lor-ca trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước.

- Tâm hồn của Lor-ca hiện lên qua những sắc thái khác nhau của tiếng đàn, màu nâu suy tư, buồn bã, màu xanh hy vọng, khát khao, "tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan/tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy" là kết cục bi thảm của một tâm hồn nghệ sĩ cao đẹp.

- Hình ảnh siêu thực ấn tượng "giọt nước mắt vầng trăng/long lanh trong đáy giếng" chính là sự xót thương mà tác giả dành cho Lor-ca, đồng thời thể hiện tầm vóc vĩ đại của người nghệ sĩ trong vũ trụ bao la, cái chết bi thảm của ông đến thiên nhiên cũng phải nhỏ lệ xót thương, trân trọng.

III. Kết bài

- Đàn ghi ta của Lor-ca là một tác phẩm xuất sắc với phong cách nghệ thuật trừu tượng, siêu thực mới lạ của nhà thơ Thanh Thảo, mà qua đó hình tượng người anh hùng nghệ sĩ Lor-ca đã hiện lên với một diện mạo ấn tượng, sắc nét.

- Lor-ca chính là tiêu biểu cho hình tượng người anh hùng mạnh mẽ, dũng cảm dám đứng lên đấu tranh vì nhân dân, vì cải cách nền văn hóa của dân tộc.

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca

   Thanh Thảo là một nhà thơ khoác áo lính, ông sinh ra tại Quảng Ngãi, tốt nghiệp khoa văn trường Đại Học Tổng Hợp nhưng sau đó vào chiến trường miền Nam công tác. Thanh Thảo luôn nỗ lực tìm tòi hướng để cách tân thơ Việt. Ông đi theo trường phái thơ tượng trưng siêu thực có nguồn gốc từ phương Tây mà Lor-ca là một trong những người đi đầu trong trường phái thơ đó. Bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca" đã xây dựng thành công hình tượng nghệ sĩ Lor-ca.

    Lor-ca là một nghệ sĩ thiên tài người Tây Ban Nha. Ông có một tầm ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống chính trị cũng như đời sống nghệ thuật của Tây Ban Nha. Trong đời sống nghệ thuật, ông là một trong những người đi đầu đẻ cách tân nền nghệ thuật già nua của Tây Ban Nha thời bấy giờ. Trong đời sống chính trị ông là người khởi xướng phong trào đấu tranh chống lại chế độ độc tài thân phát xít đã hết sức phản động. Năm 1936 bè lũ Phrăng-cô quá hoảng sợ trước tầm ảnh hưởng của Lor-ca nên chúng đã tìm cách bắt và sát hại ông. Tuy nhiên sau cái chết của Lor-ca , sự ảnh hưởng của ông càng trở nên mạnh mẽ hơn. Nó vượt qua biên giới của Tây Ban Nha. Tên tuổi của Lor-ca đã trở thành biểu tượng cho công cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ văn hóa dân tộc và văn minh nhân loại. Sự ảnh hưởng của Lor-ca không chỉ trong thời đại của ông mà nó còn tồn tại cho tới bây giờ. Cuộc đời, sự nghiệp, những cống hiến của Lor-ca chính là những tác động khơi nguồn cảm xúc để Thanh Thảo viết bài thơ.

    Thanh Thảo đặt nhan đề bài thơ là "Đàn ghi ta của Lor-ca", đàn ghi ta là nhạc cụ truyền thống của Tây Ban Nha, Lor-ca là người nghệ sĩ thiên tài của Tây Ban Nha, nhan đề bài thơ đã hé mở hình tượng nghệ thuật trung tâm của bài thơ là Lor-ca và gắn liền với hình tượng ấy biểu tương nghệ thuật mang tính cách tân của Lor-ca, của đất nước Tây Ban Nha: đàn ghi ta. Lor-ca là người nghệ sĩ sáng tạo, đàn ghi ta là phương tiện để người nghệ sĩ sáng tạo.

    Lời đề từ của bài thơ "khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" là lời chăng chối cuối cùng trước khi giã từ cuộc sống của Lor-ca, đồng thời cũng nói lên tâm nguyện của Lor-ca. Nếu cây đàn mang nghĩa biểu trưng cho xứ sở Tây Ban Nha, cho nền nghệ thuật Tây Ban Nha thì lời đề từ đã thể hiện tình yêu, sự gắn bó của Lor-ca đối với đất nước Tây Ban Nha, với nền nghệ thuật Tây Ban Nha. Cũng có thể hiểu cây đàn là biểu trưng cho sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật của Lor-ca, điều này cho ta thấy Lor-ca sẵn sàng dũng cảm lùi mình vào quá khứ để mở ra con đường thênh thang cho thế hệ sau thỏa sức mà sáng tạo. Lor-ca coi sự nghiệp sáng tạo, những cống hiến của mình là nền móng chứ không phải bức tượng đài, không phải ranh giới để thế hệ sau có thể đứng trên nền móng đó được thỏa sức sáng tạo.

    Bài thơ được viết theo trường phái thơ tương trưng siêu thực nên khi đọc thì độc giả có thể thỏa sức tưởng tượng để hiểu những hình ảnh theo nhiều chiều khác nhau. Khổ thơ đầu bài thơ Thanh Thảo tái hiện hình ảnh của Lor-ca trên nền nghệ thuật Tây Ban Nha. Hình ảnh "tiếng đàn bọt nước" biểu trưng cho sự sống và sự sáng tạo của Lor-ca vô cùng mỏng manh và rất dễ vỡ, tan biến . "Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt" biểu trưng cho môi trường chính trị ở Tây Ban Nha bức bối, ngột ngạt, phản động. Trong hai câu thơ đầu tác giả đặt hình ảnh "tiếng đàn bọt nước" bên cạnh hình ảnh "áo choàng đỏ gắt" như một dụng ý cho thấy cuộc sống của Lor-ca đang cực kì bức bối, ông dường như đang phải cố gồng mình lên để đối mặt với một chế độ xã hội phản động, già nua, có thể nói cuộc sống của ông là đầy thách thức. Câu thơ thứ ba ghi lại chuỗi hợp âm của tiếng đàn ghi ta "li la li la li la", nó biểu trưng cho những sáng tạo của Lor-ca . Như vậy dù sống trong một môi trường xã hội ngột ngạt nhưng người nghệ sĩ Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuật, vẫn say xưa với những sáng tạo nghệ thuật của mình. "Đi lang thang về miền đơn độc", người nghệ sĩ đi nhưng chưa xác định rõ được đích đến, người nghệ sĩ vừa đi vừa suy nghĩ vừa tìm tòi. Đi về miền đơn độc là đi về miền của tâm trạng, miền của cảm xúc. Đây là hành trình đi tìm cái tôi sáng tạo, đi tìm cái tôi của người nghệ sĩ, tìm cảm hứng sáng tạo. Đồng hành cùng với người nghệ sĩ là vầng trăng, là chú ngựa nhưng lại là vầng trăng "chếnh choáng", "yên ngựa mỏi mòn". Vầng trăng thì xa vời, hư ảo, nửa say nửa tỉnh, chú ngựa cũng mỏi mòn, mệt mỏi rã rời, một hành trình vô cùng nhọc nhằn và cô đơn, hành trình "đơn thương độc mã". Lor-ca là một người nghệ sĩ dám sống và cả dám chết vì nghệ thuật, dám cháy hết mình cho nghệ thuật. Mặc dù luôn luôn phải đối mặt với khó khăn khốc liệt nhưng khát vọng cách tân nền nghệ thuật già nua lúc nào cũng bùng cháy mãnh liệt trong Lor-ca.

    Hai khổ thơ tiếp theo, Thanh Thảo tái hiện cái chết của Lor-ca cũng vẫn qua những hình ảnh thơ mang tính tượng trưng. "Tây ban Nha hát nghêu ngao", Tây Ban Nha ở đây chính là Lor-ca, dường như tất cả những tinh hoa những vẻ đẹp của Tây Ban Nha đã hội tụ trong con người Lor-ca. Lor-ca bây giờ không chỉ là con người cá nhân mà là một biểu tương cho xứ sở Tây Ban Nha. Thanh Thảo đã thể hiện rất rõ tình cảm ngưỡng mộ, khâm phục, kính trọng của mình dành cho thần tượng – Lor-ca. Hành động "hát nghêu ngao" cho thấy một tâm trạng phấn khích, vui vẻ, một cuộc sống đang diễn ra bình dị. "bỗng kinh hoàng", tín hiệu báo hiệu tin dữ, việc xấu ập đến. "áo choàng bê bết đỏ", Lor-ca đã bị bắn trọng thương. Sau hình ảnh "áo choàng bê bết đỏ", nghĩa là sau khi Lor-ca đã bị bắn trọng thương là một loạt hình ảnh diễn tả sự biến đổi liên tục, liên hoàn của tiếng đàn: "tiếng ghi ta nâu", "tiếng ghi ta xanh", "tiếng ghi ta tròn bọt nước", "tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy". Từ khi viên đạn xuyên thấu vào cơ thể Lor-ca, nó đã phá tan những điều giản dị nhưng đáng quí như là tình yêu, hi vọng, để rồi cuối cùng kết lại trong một cái chết oan nghiệt và thảm khốc. Thanh thảo đã có cách diễn đạt hình tượng hóa giúp chúng ta như cảm nhận được quá trình ập đến của cái chết và qua đó cũng ta cũng cảm nhận được sự đau đớn, xót xa của Thanh Thảo trước sự ra đi của thần tương trong lòng mình.

    Khổ thơ tiếp theo chính là tiếng nói tri âm đồng vọng của Thanh Thảo với Lor-ca. Hai câu thơ đầu của khổ thơ mang hình thức đối thoại "không ai chôn cất tiếng đàn – tiếng đàn như cỏ mọc hoang", đó là lời đối của Thanh Thảo lại lời chăng chối của Lor-ca là lời đề từ của bài thơ "khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn". Lor-ca nhắn nhủ rằng hãy đưa tôi vào quá khứ, hãy để tôi làm nền móng để cho thế hệ sau xây lên lâu đài nghệ thuật vĩ đại hơn nhưng thực tế thì "không ai chôn cất tiếng đàn" nghĩa là không ai thấu hiểu và thực hiện được tâm nguyện chân chính mà Lor-ca đã gửi gắm. Tiếng đàn được ví như cỏ mọc hoang, nền nghệ thuật của Tây Ban Nha đang phát triển nhưng không theo một đường lối thống nhất, nó phát triển tùy theo sở thích và cảm hứng của người sáng tạo. Thanh Thảo và Lor-ca là hai người nghệ sĩ cách xa nhau về thế hệ, khác xa nhau về nề văn hóa nhưng ở họ vẫn có những tiếng nói tri âm đồng vọng, phải chăng đó là sự gặp gỡ của người nghệ sĩ có cùng quan điểm sáng tác, có chung nguồn cảm hứng sáng tạo. hai câu thơ cuối đoạn thơ đã thể hiện cảm xúc mãnh liệt của Thanh Thảo trong một hình ảnh được khúc xạ nhiều chiều không gian "giọt nước mắt vầng trăng – long lanh trong đáy giếng", Phải chăng hình ảnh này xuất phát từ một sự việc sau khi giết chết Lor-ca, để giấu giếm tôi ác, để phi tang, bọn giết Lor-ca đã vứt thi thể ông xuống giếng. Phải chăng đó là hình ảnh biểu thị cho một nỗi đau không thể nguôi ngoai?

    Hai khổ thơ cuối bài thơ Thanh Thảo tập trung diễn tả sự giã từ của Lor-ca, Lor-ca đã chết nhưng đối với Thanh Thảo Lor-ca có thực sự đã vĩnh viễn ra đi? Thanh Thảo nhắc tới "đường chỉ tay đã đứt" là nhắc tới cái chết, nhắc tới sự hữu hạn của đời người, nhắc tới "dòng sông rộng vô cùng" chỉ sự vô hạn của cuộc đời chung, dòng sông cuộc đời. Đó là một quy luât nghiêt ngã mà mỗi người đều phải trải qua và Lor-ca cũng không thể tránh khỏi. Chỉ có điều trong cảm nhận của Thanh Thảo, đây là cuộc giã từ chủ động và thanh thản. Chàng chủ động bơi sang bên kia dòng sông cuộc đời trên chiếc ghi ta đã ngả màu bạc. Chàng chủ động để lại tín ngưỡng, tình yêu "chàng ném lá bùa cô gái Di-gan – vào xoáy nước – chàng ném trái tim mình – vào lặng yên bất chợt". Lor-ca không chết trong cảm nhận của Thanh Thảo, Lor-ca vẫn sống, sống ở phía bên kia của dòng sông cuộc đời. thanh Thảo đã bất tử hóa hình tượg nhân vật Lor-ca. Với Thanh Thảo, Lor-ca vẫn sống bằng những sáng tạo, bằng những cống hiến cho nền nghệ thuật Tây Ban Nha và nền nghệ thuật thế giới. Câu thơ cuối bài ghi lại hợp âm tiếng đàn ghi ta "li la li la li la . . ." và nó tiếp tục biểu trưng cho những sáng tạo của Lor-ca. Như vậy trong cảm nhận của Thanh Thảo ở phía bên kia dòng sông cuộc đời Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuật. Hay nói cách khác Lor-ca và những sáng tạo của ông vẫn còn mãi trong tâm tưởng của tác giả Thanh Thảo và của mọi người. Hai câu thơ đặc biệt đã mang lại tính nhạc cho bài thơ, hơn nữa câu thơ cuối bài như một giai điệu ngân vang tạo nên dư âm trong lòng người đọc.

    Bằng việc sử dụng hình ảnh thơ có tính tượng trưng cao, Thanh Thảo đã xây dựng thành công hình tượng Lor-ca từ sự sống tới cái chết, đồng thời thể hiện những tình cảm của mình dành cho thần tượng. Từ đó giúp người đọc cảm nhận được Lor-ca là một người chiến sĩ, người nghệ sĩ đấu tranh không ngừng nghỉ cho những khát vọng chân chính và cao cả: cách tân nền nghệ thuật già nua, đấu tranh chống lại chế độ độc tài thân phát xít đã quá phản động.

    Bên cạnh việc sử dụng hình ảnh thơ mang tính tượng trưng Thanh Thảo còn tổ chức bài thơ, phân câu theo một trật tự khác thường.Bài thơ có hình thức âm thanh, nhưng câu thơ không vần, không dấu chấm, không dấu phẩy, không viết hoa đầu dòng.

    Bài thơ thành công trong việc sử dụng thủ pháp nghệ thuật của trường phái thơ tượng trưng siêu thực . Tác phẩm cũng là một minh chứng cho việc luôn luôn tìm hướng để cách tân thơ Việt của ông. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca mang tầm vóc vĩ đại sẽ sống mãi trong lòng độc giả bao thế hệ.

Dàn ý cảm nhận hình tượng tiếng đàn ghi ta

I. Mở bài

- Thanh Thảo là nhà thơ luôn khát khao cách tân thơ Việt, những sáng tác của ông luôn nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực, thơ ông còn là tiếng nói cua nhưng suy tư, trăn trở về cuộc đời.

- Đàn ghi ta của Lor – ca là một trong những thi phẩm đặc sắc của ông.

- Cả bài thơ tràn ngập tiếng đàn ghi ta, đây cũng chính là hình tượng nổi bật xuyên suốt tác phẩm này.

II. Thân bài

- Đàn ghi ta là nhạc cụ truyền thống của đất nước Tây Ban Nha, nó có tên gọi khác là Tây Ban cầm, như vậy, tiếng đàn là biểu trưng cho đất nước Tây Ban Nha.

- Trong lời đề từ: “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”: tiếng đàn ghi ta gắn bó với vận mệnh, là tâm hồn, là những sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ.

- Ở khổ thơ đầu, chuỗi âm thanh tiếng đàn vang lên da diết “li la li la ...” gợi hình ảnh người người nghệ sĩ say sưa trong nghệ thuật, gợi không gian tràn ngập âm nhạc của Tây Ban Nha.

- Hình ảnh “tiếng đàn bọt nước”: nghệ thuật của Lor – ca lung linh như bọt nước, nhưng lại có thể vỡ tan bất cứ lúc nào, hình ảnh như điềm báo cho số phận ngắn ngủi của Lor – ca.

- Tiếng đàn là thế giới giới của những cách tân nghệ thuật mà Lor – ca say mê:

    + “tiếng ghi ta nâu/ bầu trời cô gái ấy”: màu nâu có thể là màu của vỏ đàn, của đất đai quê hương, của đôi mắt, màu da, mái tóc cô gái, Lor – ca sáng tác vì quê hương, tình yêu, vì tình yêu, vì chính nghệ thuật.

    + “tiếng ghi ta lá xanh”: nghệ thuật của Lor – ca luôn dồi dào sức sống tuổi trẻ.

    + “tiếng ghi ta tròn bọt”: gợi đến thứ nghệ thuật trong trẻo, hoàn mĩ, tuyệt đích

- Thế nhưng, tiếng tiếng ghi ta - nghệ thuật của Lor – ca lại chịu số phận đau thương:

    + “tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan”: dù đẹp, dù lung linh nhưng nghệ thuật ấy lại “vỡ tan” dưới tay bọn phát xít tàn ác.

“tiếng ghi ta tòng ròng/ máu chảy”: tiếng ghi ta như hòa làm một với người nghệ sĩ, chịu chung nỗi đau, cái chết với người nghệ sĩ. Đó là sự gắn bó giữa người nghệ sĩ và nghệ thuật. Câu thơ cũng thể hiện sự phẫn uất của tác giả trước cái chết mà bọ phát xít gây ra cho Lor – ca.

- Sau khi Lor – ca chết đi, tiếng ghi ta – nghệ thuật Lor – ca vẫn không thể bị chôn vùi, thậm chí còn có sức sống mãnh liệt: “không ai chôn cất tiếng đàn/ tiếng đàn như cỏ mọc hoang”.

    + Nhưng có thể hiểu hai dòng thơ trên: sau khi Lor – ca mất, không còn ai bước tiếp con đường cách tân nghệ thuật, khiến nghệ thuật như bị bỏ hoang. Ý thơ thể hiện sự xót xa của tác giả trước cái chết của nghệ thuật.

- “Lor – ca bơi sang ngang/ trên chiếc ghi ta màu bạc”: chiếc ghi ta – nghệ thuật chính là phương tiện để Lor – ca từ giã thế giới hữu hạn đến với thế giới vô hạn. Chiếc ghi ta như hóa thành thứ vũ khí đầy quyền năng của người nghệ sĩ.

- Âm thanh tiếng đàn cuối bài thơ: kết cấu đầu cuối tương ứng, là sự vang vọng mãi tiếng đàn của Lor – ca trong lòng tác giả và những người yêu nghệ thuật chân chính. Là sự vĩnh cửu của nghệ thuật.

III. Kết bài

- Nêu cảm nghĩ chung về hình tượng tiếng đàn.

- Nghệ thuật: thể thơ tự do, mới lạ, đậm chất tượng trung siêu thực, kết hợp nhuần nhuyễn giữa thơ ca và âm nhạc, kết hợp ngôn từ, hình ảnh độc đáo.

- Đây là bài thơ giàu chất suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm, thể hiện sự xót thương trước cái chết bi thảm của Lor – ca thiên tài, là thông điệp, khát khao cách tân nghệ thuật của Thanh Thảo

Cảm nhận về hình tượng tiếng đàn ghi ta

   Đàn ghi ta của Lor-ca là tiếng long đầy ngưỡng mộ cũng như cảm thương cho số phận bất hạnh của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca. Bên cạnh việc tái hiện thành công hình tượng Lor-ca, Thanh Thảo còn thể hiện xuất sắc hình tượng tiếng đàn. Một biểu tượng nghệ thuật giàu ý nghĩa và giàu giá trị nghệ thuật.

    Tiếng đàn là hình ảnh đầu tiên xuất hiện trong tác phẩm, nhưng tiếng đàn đã được Thanh Thảo tái hiện hết sức đặc biệt:

    Những tiếng đàn bọt nước

    Tiếng đàn vốn thuộc về trường thính giác, nhưng dưới cái nhìn của Thanh Thảo nó đã được hữu hình hóa tựa như những bọt nước. Bọt nước gợi ra hình ảnh của những âm thanh tròn trịa, trong trẻo, thanh khiết nhưng đồng thời nó cũng gắn liền với sự mong manh, dễ vỡ, cũng như chính cuộc đời ngắn ngủi của Lor-ca vậy. Tiếng đàn còn vô cùng phóng khoáng tự do: “Tây Ban Nha/ hát nghêu ngao”, tiếng hát vô tư, chìm đắm trong nghệ thuật của Lor-ca đã khiến cho chàng phải chịu một cái chết vô cùng đột ngột, bất ngờ.

    Đoạn thơ tiếp theo là đoạn thơ hay nhất, đặc sắc nhất miêu tả tiếng đàn với nhiều cung bậc cảm xúc, sắc thái khác nhau.

    tiếng ghi ta nâu

    bầu trời cô gái ấy

    tiếng ghi ta lá xanh biết mấy

    tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan

    tiếng ghi ta ròng ròng

    máu chảy

    Trong đoạn thơ này ảnh hưởng từ thơ tượng trưng, Thanh Thảo đã sáng tạo một loạt hình ảnh dựa trên cơ chế tương giao chuyển đổi cảm giác. Hình ảnh đầu tiên chính là tiếng ghi ta nâu, âm thanh của tiếng đàn đã được ghi lại bằng mày sắc. Bản thân màu sắc gợi ra nhiều lới nghĩa khác nhau, có thể là màu khởi nguyên của sự sống – đất; có thể là màu của cây đàn ghi ta; nhưng cũng có thể là màu mắt của cô gái di-gan sống trên thảo nguyên.

    Hình ảnh tiếng ghi ta xanh lại tiếp tục là một hình ảnh thơ đa nghĩa nữa. Có thể hiểu tiếng đàn ghi ta như là xanh biết mấy, sự chuyển đổi giữa âm thanh tiếng đàn đến sức xanh của lá, gợi nên sức sống, sự tươi non, góp phần khẳng định sức sống bền bỉ của tiếng đàn. Cũng có thể hiểu tiếng đàn ghi ta làm lá xanh biết mấy, ở đây sức sống và giá trị của tiếng đàn còn to lớn và mãnh liệt hơn nữa. Nó không chỉ là giá trị tự thân của tiếng đàn mà còn có sức lao tỏa, tác động làm các sự vật, hiện tượng bừng lên sức sống, lá cây xanh hơn, cuộc đời đẹp đẽ hơn.

    Tiếp tục phát huy tài năng của mình, Thanh Thảo sáng tạo ra âm thanh thứ ba, đó là tiếng đàn tròn. Hình ảnh tiếng đàn tròn đã xuất hiện ở đầy tác phẩm đến đây lại được lặp lại một lần nữa. Tiếng đàn bọt nước biểu tượng cho sự tròn trịa, long lanh, nếu ở đầu bài thơ mới chỉ là dự cảm về sự mong manh, dễ vỡ thì đến đây đã trở thành hiện thực. Động từ “vỡ tan” đã một lần nữa khẳng định sự mong manh ấy, nó diễn ra vô cùng nhanh chóng và bất ngờ.

    Cuối cùng là hình ảnh “tiếng ghi ta ròng ròng/ máu chảy” vô cùng ám ảnh người đọc. Đến đây tiếng đàn thực sự đã trở thành sinh thể sống, không chỉ tồn tại với giá trị tinh thần vô hình mà dường như nó còn có cả thể xác – hữu hình. Bởi vậy, khi bị hủy diệt, bị chà đạp nó vỡ tan thành muôn ngàn dòng máu. Một số phận đầy đau thương, bi thảm trước sự tàn sát đẫm máu của chủ nghĩa phát xít. Cảm nhận nỗi đau thuộc vể thể xác của tiếng đàn vốn được coi là thuộc về tinh thần, cho thấy sự đồng điệu, tri âm của Thanh Thảo với tiếng đàn hay chính với người nghệ sĩ Lor-ca.

    Đoạn thơ đã sử dụng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác để cảm nhận tiếng đàn qua những hình khối, màu sắc khác nhau. Ở đây có thể hiểu khi người nghệ sĩ Lor-ca bị sát hại thì nghệ thuật của chàng không còn nguyên vẹn, nó vỡ ra, tan ra thành các mảng, mảnh màu sắc và hình khối.

    không ai chôn cất tiếng đàn

    tiếng đàn như cỏ mọc hoang

    giọt nước mắt vầng trăng

    long lanh trong đáy giếng

    Khi so sánh tiếng đàn của Lor-ca với cỏ, Thanh Thảo đã khẳng định sức sống bất tử, mãnh liệt của tiếng đàn. Tuy nhiên hai câu thơ đầu nghiêng về sắc thái nuối tiếc, xót xa, câu thơ buông ra như một tiếng thở dài. Thanh Thảo xót xa không chỉ bởi cái chết của Lor-ca mà còn bởi di nguyện ông để lại sau khi chết, đó là phải chôn thứ nghệ thuật trác tuyệt mà ông sáng tạo để thế hệ sau có thể tiếp tục cách tân nghệ thuật. Nhưng không một ai dám làm điều đó, bởi họ không đủ bản lĩnh, tài năng để vượt qua. Hình ảnh thơ tiếp, lại là một sự kết hợp hết sức lạ giữa hai hình ảnh giọt nước mắt và vầng trăng. Tác giả tối giản hoàn toàn quan hệ từ, cũng chính vì vậy mà đem đến cho câu thơ nhiều cách hiểu. Nếu là quan hệ từ “của” câu thơ sẽ là niềm xót xa đau đớn của vầng trăng trước cái đẹp. Nếu là quan hệ từ “như”, giọt nước mắt ở đây không còn là giọt nước mắt thông thường mà trở nên vĩ đại, đẹp đẽ, trong sáng. Dù hiểu theo cách nào, giọt nước mắt nào nó cũng đều thể hiện sự tiếc nối, xót thương cho cái đẹp, cái tài.

    Bài thơ khép lại bằng âm thanh “li-la li-la li-la ….” , âm thanh đó chứng tỏ sự bất tử của Lor-ca trong cuộc đời cũng như trong lòng mọi người, đúng theo quy luật “Thác là thể phách, còn là tinh anh”. Đồng thời tạo ra dư ba cho tác phẩm, khi lượng ngôn tư ít ỏi của bàn thơ đã kết thúc.

    Hình tượng tiếng đàn trong tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca là một sáng tạo độc đáo, xuất sắc của Thanh Thảo mang nhiều ý nghĩa biểu tượng. Kết hợp với hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca đã góp phần truyền tải đầy đủ thong điệp của tác phẩm. Những cảm nhận sâu sắc về tiếng đàn cho thấy sự tri âm sâu sắc với tài năng, phẩm chất của Lor-ca. Cùng với đó là sự vận dụng sáng tạo những hình ảnh, ngôn ngữ thơ hiện đại, các yếu tố tượng trưng siêu thực tài tình đã tạo nên sự thành công cho tác phẩm.

Bài giảng: Đàn ghi ta của lor-ca - Cô Vũ Phương Thảo (Giáo viên VietJack)

Tổng hợp các bài văn mẫu phân tích, dàn ý bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca hay khác:

• Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Cảm nhận bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• 3 bài văn mẫu Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca của Thanh Thảo

• Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Cảm nhận về hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Bình luận ý kiến về hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• 3 bài văn mẫu Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca
• 2 bài văn mẫu Cảm nhận về hình tượng tiếng đàn trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca

• Cảm nhận hình tượng tiếng đàn trong Đàn ghi ta của Lor-ca

Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 Ôn thi THPT Quốc gia khác:

• Văn mẫu: Bác ơi! (Tố Hữu)
• Văn mẫu: Tự do (P.Ê-luy-a)
• Văn mẫu: Người lái đò sông đà (Nguyễn Tuân)
• Văn mẫu: Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường)

---

---

---