Vở thực hành Ngữ văn 8 Tiếng Việt trang 42, 43, 44 - Chân trời sáng tạo

Câu

Thành phần biệt lập

Chức năng

a. “Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.”

(Hữu Thỉnh, Sang thu)

b. “Cả ba cùng chạy vào, cùng nói:

- Bác Tai ơi, bác có đi với chúng chát đến nhà lão Miệng không? Chúng cháu đến nói cho lão biết, từ nay chúng cháu không làm cho lão ăn nữa. Chúng cháu cũng như bác, lâu nay vất vả nhiều rồi, nay phải nghỉ ngơi mới được.”

(Truyện ngụ ngôn Việt Nam, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)

c. “Trẻ con chúng tôi la ó, té nhau, reo hò. Ôi, con suối; con suối khi nó cạn, chúng tôi ngẩn ngơ. Chúng tôi thỏa thuê tắm, khi ra về tiếng ào ào vọng mãi.”

(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)

Câu

Thành phần biệt lập

Chức năng

a. “Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.”

(Hữu Thỉnh, Sang thu)

Thành phần biệt lập tình thái: Hình như

thể hiện cách đánh giá của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. Đây là tổ hợp biểu thị ý phỏng đoán một cách dè dặt, dựa trên những gì trực tiếp cảm thấy được.

b. “Cả ba cùng chạy vào, cùng nói:

- Bác Tai ơi, bác có đi với chúng chát đến nhà lão Miệng không? Chúng cháu đến nói cho lão biết, từ nay chúng cháu không làm cho lão ăn nữa. Chúng cháu cũng như bác, lâu nay vất vả nhiều rồi, nay phải nghỉ ngơi mới được.”

(Truyện ngụ ngôn Việt Nam, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)

Thành phần gọi – đáp: Bác Tai ơi

Dùng để gọi – đáp, tạo lập mối quan hệ giao tiếp.

c. “Trẻ con chúng tôi la ó, té nhau, reo hò. Ôi, con suối; con suối khi nó cạn, chúng tôi ngẩn ngơ. Chúng tôi thỏa thuê tắm, khi ra về tiếng ào ào vọng mãi.”

(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)

Thành phần cảm thán: Ôi

Thể hiện cảm xúc của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu (biểu lộ sự xúc động mạnh mẽ trước điều bất ngờ).

Câu

Thành phần phụ chú

Chức năng

a. “Đêm ấy ông khách - đích thị Bọ Dừa, cụ giáo thông thái chả bao giờ nói sai - ngủ lại dưới vòm lá trúc thật.”

(Trần Đức Tiến, Giọt sương đêm)

b. “Và bởi vậy, truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” vẫn còn sống mãi trong lòng người đọc - vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian.”

(Theo Minh Khuê, Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”)

c. “Vài ngày ngâm rửa như thế, mới bắt đầu một trong những quy trình then chốt - gọt thủy tiên.”

(Theo Giang Nam, Cách gọt củ hoa thủy tiên)

d. “Giữa dây buộc một miếng vải đỏ hay một vật bất kì làm dấu (gọi là điểm tâm) để xác định đội thắng.”

(Trần Thị Ly, Kéo co)

Câu

Thành phần phụ chú

Chức năng

a. “Đêm ấy ông khách - đích thị Bọ Dừa, cụ giáo thông thái chả bao giờ nói sai - ngủ lại dưới vòm lá trúc thật.”

(Trần Đức Tiến, Giọt sương đêm)

- đích thị Bọ Dừa

- cụ giao thông thái chả bao giờ nói sai

- Bổ sung thông tin cho “ông khách” (thông tin về tên của “ông khách” với lời khẳng định về độ chính xác của thông tin).

- Bổ sung thông tin cho toàn câu (việc ông khách – Bọ Dừa ngủ lại dưới vòm lá trúc là suy đoán của cụ giáo thông thái và những suy đoán của cụ giáo chẳng bao giờ sai).

b. “Và bởi vậy, truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” vẫn còn sống mãi trong lòng người đọc - vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian.”

(Theo Minh Khuê, Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”)

vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian

Bổ sung thông tin cho nội dung “sống mãi trong lòng người đọc”, làm rõ thêm thông tin về sức sống của truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng.

c. “Vài ngày ngâm rửa như thế, mới bắt đầu một trong những quy trình then chốt - gọt thủy tiên.”

(Theo Giang Nam, Cách gọt củ hoa thủy tiên)

gọt thuỷ tiên

Bổ sung thông tin về tên của “một trong những quy trình then chốt” khi gọt tỉa cũ thuỷ tiên là “gọt thuỷ tiên”.

d. “Giữa dây buộc một miếng vải đỏ hay một vật bất kì làm dấu (gọi là điểm tâm) để xác định đội thắng.”

(Trần Thị Ly, Kéo co)

gọi là tâm điểm

Bổ sung thông tin về tên gọi của “một miếng vải đỏ hay một vật bất kì làm dấu”.