Giáo án bài Làng (trích) (Tiết 2) - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1. HDHS đọc hiểu văn bản (tiếp)

- 1HS đọc từ đầu → bay dật dờ.

H: Khi nghe tin do những người tản cư cho biết: cả làng chúng nó Việt gian theo Tây thì thái độ và tâm trạng ông Hai ntn? ( PT cử chỉ và những câu nói của ông Hai )

3. Phân tích:

a. Tâm trạng của Ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo việt gian

- Tin đến đột ngột , bất ngờ làm ông sững sờ, bàng hoàng “Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại,da mặt tê rân rân , nước mắt giàn ra, giọng lạc đi” → Cảm xúc: đau đớn, tê tái, bẽ bàng

- Lảng chuyện cười nhạt thếch, cúi mặt mà đi → Trốn tránh vì xấu hổ và nhục nhã

H: Về nhà nằm vật ra giường như bị cảm, nhìn lũ con chơi với nhau tâm trạng của ông Hai diễn biến ntn?

- Về nhà: “Nằm vật ra giường” … “Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ dàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ dúng hắt hủi đấy ư? …” → Thương con

⇒ Căm giận dân làng → gọi là chúng bay → Căm ghét, khinh bỉ, nguyền rủa họ phản bội ,bán nước

H: Khi trò chuyện với vợ tâm trạng và thái độ của ông Hai ntn?

- Khi trò chuyện với vợ ông Hai bực bội, gắt gỏng vô cớ, đau đớn, trằn trọc thở dài rồi lo lắng → chân tay rủn ra,nín thở, lắng nghe không nhúc nhích.

⇒ Nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xuyên cùng nỗi đau xót , tủi hổ trước cái tin làng mình theo giặc.

H: Những điều trên đã chứng tỏ tin xấu ảnh hưởng đến ông Hai ntn? Những ngày sau nghe tin làng theo Tây ông Hai có tâm trạng gì ?

H: Qua những chi tiết trên đây. Hãy hệ thống tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ đầu theo Tây?

H: Qua câu chuyện với mụ chủ nhà, vợ chồng ông Hai đã bị đẩy tới tình cảnh nào?

H: Trong bản thân ông Hai đã có sự đấu tranh ntn? Sự đấu tranh đó thể hiện điều gì ở ông Hai?( xung đột nội tâm)

* Tâm trạng của ông Hai mấy ngày sau đó:

- Suốt mấy hôm ông không dám đi đâu, chỉ ở trong nhà nghe ngóng tình hình trong sự sợ hãi, lo lắng,luôn bị ám ảnh về chuyện làng theo Tây. Cứ thấy một đám đông túm lại … ông cũng chột dạ … “thoáng nghe những tiếng Tây Việt gian … lủi ra một góc nhà , nín thít. Thôi lại chuyện ấy rồi!”

- Gia đình ông không biết sẽ sống nhờ ở đâu, tâm trạng của ông lúc này thật bế tắc tuyệt vọng.

   + Có ý nghĩ “Hay là quay về làng” nhưng “vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức phản đối ngay” … “nước mắt ông dàn ra. Về làng … làm nô lệ cho thằng tây .. thế rồi ông quyết định “ Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.

⇒ Tình cảm tự do tình cảm cách mạng, lòng yêu làng, yêu nước đã thực sự hoà quện trong tâm hồn ông. Mối mâu thũân trong nội tâm và tình thế của nhân vật dường như đã thành sự bế tắc, đòi hỏi phải được giải quyết.

H: Qua đoạn trò chuyện với đứa con út, em cảm nhận được gì ở nhân vật ông Hai.

- Ông Hai trò chuyện với đứa con út.

   + Muốn đứa con ghi nhớ “ Nhà ta ở làng chợ Dầu”-> Tình yêu sâu nặng với làng quê.

- Tấm lòng thuỷ chung với kháng chiến với cách mạng với Cụ Hồ." Cụ Hồ muôn năm…"

- Tình cảm sâu nặng, bền vững, thiêng liêng của ông, của gia đình ông với kháng chiến, với cách mạng, ông yêu làng nhưng phải yêu đất nước-> ông là người có tâm hồn ngay thẳng , trọng danh dự, yêu ghét rạch ròi

H: Tác giả đã giải quyết tình huống trong văn bản như thế nào?

H: Tâm trạng của nhân vật ông Hai đã có sự thay đổi ra sao khi nghe tin cải chính làng chợ Dầu không phải theo Tây. Lúc này cử chỉ của ông Hai có gì đặc biệt? Những cử chỉ đó p/á nội tâm ntn?

H: Tư đó tác giả khẳng định tình cảm gì của nhân vật ông Hai?

c. Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính:

- Biết sự thật làng không theo tây còn chiến đấu anh dũng ,ông Hai tươi vui rạng rỡ hẳn lên,Ông mua quà cho con

   + Ông Hai vui mừng phấn chấn đi khoe khắp nơi nhà ông bị tây đốt cháy lấy làm tự hào vì đó là bằng chứng làng ông không theo tây"vén quần lên tận bẹn mà nói chuyện về làng-> sung sướng hả hê đến cực điểm.

→ Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai thật chân thật, giản dị mà sâu sắc.

HĐ2. HDHS tổng kết:

H: Nêu những biện pháp nghệ thuật nhà văn sử dụng khi kể chuyện?

H: Nêu nhựng nội dung cần nắm được sau khi học văn bản?

- HS đọc mục ghi nhớ Sgk

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật.

- Xây dựng cốt truyện tâm lý.

- NT miêu tả tâm lý nhân vật sâu sắc, tinh tế.

- Ngôn ngữ nhân vật sinh động, giàu tính khẩu ngữ thể hiện cá tính của nhân vật.

2. Nội dung:

* Ghi nhớ: SGK/174