Giáo án bài Nghị luận trong văn bản tự sự - Giáo án Ngữ văn lớp 9

HĐ1. HDHS tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự:

- Gọi hs đọc bài tập

H: Nhắc lại khái niệm nghị luận

- Nhắc lại: Nghị luận là nêu dẫn chứng , lí lẽ, dẫn chứng để bảo vệ một quan điểm tư tưởng nào đó.

I. Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự.

1. Bài tập Tìm yếu tố nghị luận :

a) Đoạn trích (a) là đoạn suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giáo. Ông đối thoại với chính mình rằng : vợ mình không ác -> Đoạn văn có yếu tố nghị luận.

H: Hãy tìm yếu tố nghị luận có trong hai đoạn trích a và b?

- Đây là những suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giáo, ông đã đối thoại với chính mình để thuyết phục bản thân: vợ mình k ác nên ông chỉ buồn mà không nỡ giận.

H: Vấn đề ông giáo nêu ra là gì? phát triển vấn đề ra sao? bằng những lí lẽ nào?

H: Ông giáo đã đưa ra luận điểm và lập luận như thế nào?

H: Các câu văn trên thuộc kiểu câu gì Chr ra kiểu câu đc sử dụng trong đoạn trích ?

H: Đây có phải là cuộc đối thoại không? Em hình dung cảnh này thường xuất hiện ở đâu?

Ai là quan toà ? Ai là bị cáo?

* Nêu vấn đề: (câu 1) Nếu ta không cố tìm…với họ.

* Phát triển vấn đề: Vợ tôi không phải người ác , nhưng thị khổ quá rồi.(vì sao vậy?)

- Khi người ta đau chân thì chỉ nghĩ đến cái chân đau(quy luật tự nhiên)

- Khi khổ quá thì không nghĩ đến ai được

- Bản tính tốt nhưng bị những buồn đau , lo lắng che lấp mất

* Kết thúc vấn đề:Tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận

   + Hình thức: Đoạn văn chứa nhiều câu , từ mang tính chất nghị luận : Nếu…thì, Vì…nên, Khi(A)…thì (B)

- Câu văn: sử dụng câu ghép có 2 vế có cặp từ hô ứng.Các câu khẳng định ngắn gọn, khúc triết như diễn đạt các chân lí.

⇒ Các đặc điểm, ndung, hình thức, cách lập luận đều rất phù hợp với tính cách nhân vật ông giáo : 1 người có học thức , hiểu biết, giàu lòng thương người luôn suy nghĩ , trăn trở, dằn vặt về cách sống, cách nhìn đời nhìn người

H: Hoạn Thư đã biện minh cho mình bằng những luận điểm nào?

⇒ Với cách lập luận trên Kiều phải công nhận tài của Hoạn Thư là"khôn ngoan đến mực nói năng phải lời"

b) Đoạn trích (b) là 1 phiên toà có bị cáo và người buộc tội diễn ra dưới hình thức nghị luận phù hợp với 1 phiên toà . Mỗi bên đều có lí lẽ và cách lập luận của mình

- Kiều ở 4 câu đầu: sau câu chào mỉa mai là lời đay nghiến"càng cay nghiệt càng chuốc lấy oan trái" (khẳng định: càng…càng)

- Hoạn Thư (lập luận ở 8 câu tiếp) với 4 luận điểm:

   + Tôi là đàn bà ghen tuông là chuyện thường tình

   + Tôi đã đôi xử tốt với cô khi ở gác viết kinh ->Cô trốn khỏi nhà tôi cũng chẳng đuổi theo(kể công)