Giáo án Sinh học 6 Bài 40: Hạt trần - Cây thông

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu: Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Chúng ta thường quen gọi “quả thông” vì nó mang các hạt. Nhưng gọi như vậy đã chính xác chưa? Ta đã biết quả phát triển từ hoa (từ bầu nhụy). Vậy thông đã có hoa, quả thật sự chưa? học bài này ta sẽ trả lời được câu hỏi đó.

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: Phân biệt sự khác nhau giữa nón của thông và với 1 hoa đã biết.

- Nêu được sự khác nhau cơ bản giữa cây thông ( cây hạt Trần) và cây có hoa Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

- GV giới thiệu qua về cây thông.

- GV hướng dẫn HS quan sát cành lá thông như sau:

1. Đặc điểm thân, cành, màu sắc?

- HS lắng nghe.

- HS làm việc theo nhóm → ghi đặc điểm ra nháp, đại diện nhóm trả lời đạt:

1. Thân cành màu nâu, xù xì do vết sẹo khi lá rụng để lại

1. Cơ quan sinh dưỡng của cây thông.

- Thân, cành màu nâu, xù xì (cành có vết sẹo do lá khi rụng để lại).

- Lá nhỏ hình kim, mọc từ 2-3 chiếc trên cành con rất ngắn.

2. Lá:hình dạng, màu sắc.

2. Lá nhỏ hình kim, mọc từ 2-3 chiếc trên cành con rất ngắn

- GV cho biết rễ to khỏe, rễ cọc, mọc sâu.

- GV cho HS hoàn thiện kết luận.

- HS ghi bài.

- GV thông báo có 2 loại nón: nón đực và nón cái.

- GV hướng dẫn HS quan sát hình 40.2, yêu cầu HS :

1. Xác định vị trí nón đực và nón cái trên cành ?

- HS lắng nghe

- HS quan sát hình 40.2 SGK, trả lời câu hỏi đạt yêu cầu:

1. Nón đực: đầu cành

Nón cái: nách cành

2. Cơ quan sinh sản (nón)

- Cơ quan sinh sản của thông là nón.

- Có 2 loại nón:

* Nón đực: Nhỏ, màu vàng, mọc thành cụm. Gồm có vảy (nhị), mỗi vảy mang 2 túi phấn chứa hạt phấn.

* Nón cái: Lớn, mọc riêng lẻ gồm các vảy (lá noãn), mỗi vảy mang 2 noãn.

2. Đặc điểm của 2 loại nón (số lượng, kích thước của 2 loại).

2. Nón cái: Lớn, mọc riêng lẻ

Nón đực: Nhỏ, mọc thành cụm

- GV hướng dẫn HS quan sát hình 40.3, trả lời câu hỏi:

1. Nón đực có cấu tạo như thế nào ?

2. Nón cái có cấu tạo như thế nào ?

- HS quan sát hình 40.3, trả lời câu hỏi đạt:

1. Nón đực: vảy (nhị) mang hai túi phấn chứa hạt phấn.

2. Nón cái: vảy (lá noãn) mang hai noãn.

- GV cần lưu ý: Thực tế ở nón đực, dưới mỗi vảy mang 2 túi phấn, nhưng đây là hình cắt dọc nên chỉ nhìn thấy 1, ở nón cái cũng thế: mỗi vảy mang 2 lá noãn ở gốc nhưng trên hình vẽ chỉ nhìn thấy 1.

- GV nhận xét.

- HS lắng nghe

- HS ghi bài vào vở.

- Nón chưa có bầu nhụy chứa noãn, nên hạt nằm lộ trên lá noãn hở → nên gọi là hạt trần. Và không thể gọi nón như 1 hoa được → Vì vậy nó chưa có hoa, quả thật sự.

So sánh hoa và nón.

- GV yêu cầu HS hoàn thành bảng SGK tr.133

- GV nhận xét, bổ sung.

- GV yêu cầu HS thảo luận: Nón khác hoa ở đặc điểm nào ?

- GV bổ sung→ giúp HS hoàn chỉnh kết luận.

- HS tự làm bài tập điền bảng → 1,2 HS lên điền bảng.

- HS kẻ bảng vào vở.

- HS căn cứ vào bảng bài tập, trả lời đạt yêu cầu: Nón chưa có cấu tạo nhị và nhụy điểm hình, đặc biệt chưa có bầu nhụy chứa noãn bên trong.

- HS ghi bài vào vở.

Quan sát một nón cái đã phát triển

- GV yêu cầu HS quan sát một nón thông và tìm hạt :

1. Hạt thông nằm ở đâu ?

2. Tại sao gọi cây thông là hạt trần ?

- GV bổ sung→ giúp HS hoàn chỉnh kết luận.

- HS thảo luận → ghi câu trả lời nháp, đại diện nhóm trả lời:

1. Hạt nằm trên lá noãn hở

2. Hạt vẫn còn nằm lộ bên ngoài nên gọi là hạt trần.

- HS ghi bài vào vở

- GV yêu cầu HS căn cứ vào thông tin và hiểu biết từ thực tiễn nêu giá trị thực tiễn của các cây thuộc ngành hạt Trần.

- GV đưa một số thông tin về giá trị của một số cây hạt Trần khác.

- HS nêu được các giá trị thực tiễn của các cây thuộc ngành hạt Trần.

- HS lắng nghe và ghi nhận.

3. Giá trị của cây hạt Trần.

- Cho gỗ tốt

- Làm cảnh

1. C

2. D

3. B

4. C

5. B

6. A

7. D

8. B

9. D

10. A

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

- So sánh một nón cái đã phát triển với một quả của cây có hoa (quả bưởi). Tìm điểm khác nhau cơ bản giữa nón cái đã phát triển và quả

Giá trị của cây hạt trần?

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Quan sát và ghi lại đặc điểm của lá thông