Amino acid không thiết yếu là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Amino acid không thiết yếu là gì lớp 12 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Hóa học 12 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Amino acid không thiết yếu.

Amino acid không thiết yếu là gì (chi tiết nhất)

1. Amino acid không thiết yếu là gì?

- Amino acid không thiết yếu là các amino acid cấu thành nên phần lớn protein trong cơ thể người. Cơ thể con người có thể tự tổng hợp được các amino acid này, nên không bắt buộc phải bổ sung từ thức ăn.

2. Kiến thức mở rộng

2.1. Khái niệm amino acid

- Amino acid là hợp chất hữu cơ tạp chức, trong phân tử chứa đồng thời nhóm amino (−NH₂) và nhóm carboxyl (−COOH).

2.2. Danh pháp

- Tên gọi amino acid xuất phát từ tên carboxylic acid tương ứng.

- Tên thay thế: chọn mạch chính chứa nhóm carboxyl, nhóm amino là nhóm thế trên mạch chính này.

- Tên bán hệ thống: vị trí của nhóm amino được kí hiệu bằng chữ cái Hy Lạp (α, β,...) và tên gọi acid được gọi theo tên thông thường.

- Ngoài ra, các α-amino acid có trong thiên nhiên thường được gọi bằng tên thông thường.

2.3. Đặc điểm cấu tạo

Các amino acid tồn tại chủ yếu ởdạng ion lưỡng cựcdo tương tác giữa nhóm -COOH và nhóm -NH₂:

2.4. Tính chất vật lí

Ở điều kiện thường, các amino acid là chất rắn, khi ở dạng tinh thể chúng không có màu, có nhiệt độ nóng chảy cao và thường tan tốt trong nước vì chúng tồn tại ở dạng ion lưỡng cực.

2.5. Tính chất hóa học

Tương tự các hợp chất hữu cơ tạp chức khác, amino acid có tính chất của các nhóm chức cấu thành (tính chất của nhóm amino và nhóm carboxyl) và có thêm tính chất gây ra bởi đồng thời cả hai nhóm chức này.

a) Phản ứng ester hoá

Tương tự carboxylic acid, amino acid phản ứng được với alcohol tạo ester.

Ví dụ: Đun nóng hỗn hợp glycine và ethanol có mặt H₂SO₄ đặc xúc tác, ở nhiệt độ 80 - 90 °C, trong khoảng 2-3 giờ, thu được ester.

b) Tính chất lưỡng tính

Nhóm amino có tính base và nhóm carboxyl có tính acid nên các amino acid có tính lưỡng tính, có thể tác dụng với acid mạnh cũng như base mạnh.

HCl + H₂N-CH₂-COOH$\to$ ClH₃N-CH₂-COOH

H₂N-CH₂-COOH + NaOH$\to$ H₂N-CH₂-COONa + H₂O

Tính lưỡng tính của amino acid rất quan trọng trong nhiều quá trình sinh học như ổn định pH của dung dịch máu, dung dịch nội bào,...

c) Tính chất điện di

Các amino acid có khả năng di chuyển khác nhau trong điện trường tuỳ thuộc vào pH của môi trường (tính chất điện di).

Ví dụ:Ở pH ~ 6, Gly tồn tại chủ yếu ở dạng ion lưỡng cực có tổng điện tích bằng không. Khi đặt trong điện trường, Gly hầu như không di chuyển; ở pH < 6, Gly nhận proton, trở thành cation và di chuyển về cực âm (-); còn ở pH > 6, Gly nhường proton, trở thành anion và di chuyển về cực dương (+).

d) Phản ứng trùng ngưng

Khi đun nóng, các ε-amino acid hoặc ω-amino acid có thể phản ứng với nhau để tạo thành polymer, đồng thời tách ra các phân tử nước (phản ứng trùng ngưng). Trong phản ứng trùng ngưng của amino acid, nhóm -COOH của phân tử này phản ứng với nhóm -NH₂ của phân tử khác để tạo thành polyamide.

Ví dụ: Phản ứng trùng ngưng tổng hợp polycaproamide (capron) từ 6-aminohexanoic acid (ε-aminocaproic acid):

3. Bài tập minh họa

Câu 1. Amino acid không thiết yếu là các amino acid

A. có thể tổng hợp bởi cơ thể con người.

B. phải được lấy thông qua chế độ ăn uống.

C. không cần thiết cho sức khỏe con người.

D. chỉ được tìm thấy trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Amino acid không thiết yếu là các amino acid có thể tổng hợp bởi cơ thể con người.

Câu 2. Tính chất hóa học nào sau đây là đặc trưng của amino acid?

A. Tính oxi hóa mạnh.

B. Tính khử mạnh.

C.Tính lưỡng tính.

D. Tính acid mạnh

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C.

Aminoacid có vừa có tính chất của nhóm amino và của nhóm carboxyl nên có tính lưỡng tính.

Câu 3. Cho các phát biểu sau đây:

a. Amino acid thuộc loại hợp chất hữu cơ tạp chức.

b. Trong phân tử amino acid chỉ chứa 1 nhóm -NH₂ và 1 nhóm -COOH.

c. Các amino acid thiên nhiên hầu hết là các α – amino acid (R – CH(NH₂) – COOH).

d. Có khoảng 10 loại amino acid tiêu chuẩn được chia thành amino acid thiết yếu và không thiết yếu.

Số phát biểu đúng là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

a. Đúng vì chứa hai loại nhóm chức – NH₂ và – COOH.

b. Sai vì amino acid có thể chứa một hay nhiều nhóm – NH₂ và – COOH.

c. Đúng.

d. Sai vì có khoảng 20 loại amino acid tiêu chuẩn.

Câu 4. Tính chất vật lý nào sau đây là tính chất đặc trưng của amino acid?

A. Nhiệt độ nóng chảy cao.

B. Không hòa tan trong nước.

C.Là chất khí ở nhiệt độ phòng.

D. Có độc tính cao.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A.

Ở điều kiện thường, các amino acid là chất rắn, khi ở dạng tinh thể chúng không có màu, có nhiệt độ nóng chảy cao và thường tan tốt trong nước vì chúng tồn tại ở dạng ion lưỡng cực.

Câu 5. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Công thức cấu tạo thu gọn của valine là (CH₃)₂CH – CH(NH₂)COOH.

B. Ở điều kiện thường, valine tồn tại chủ yếu ở dạng ion lưỡng cực.

C. Ở điều kiện thường, valine là chất rắn, khi ở dạng kết tinh thì có màu trắng.

D. Valine có tính lưỡng tính.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

C. Sai vì dạng kết tính, valine không màu.

Câu 6. Quá trình di chuyển của các amino acid trong điện trường được gọi là

A. sự điện di.

B. sự điện li.

C.sự điện phân.

D. sự thủy phân.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A.

Quá trình di chuyển của các amino acid trong điện trường được gọi là sự điện di.

Câu 7. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về tính điện di của amino acid?

A. Trong dung dịch, dạng tồn tại chủ yếu của amino acid chỉ phụ thuộc vào pH của dung dịch.

B. Ở pH thấp, amino acid tồn tại chủ yếu ở dạng anion (tích điện âm), di chuyển về điện cực dương trong điện trường.

C. Ở pH cao, amino acid tồn tại chủ yếu ở dạng cation (tích điện dương), di chuyển về điện cực âm trong điện trường.

D. Tính điện di của amino acid là khả năng di chuyển khác nhau trong điện trường tùy thuộc và pH của môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

D sai vì ngoài phụ thuộc pH môi trường thì còn phụ thuộc giá trị pI của mỗi amino acid.

Câu 8. Amino acid X chứa một nhóm −NH₂ và một nhóm −COOH trong phân tử. Y là ester của X với alcohol đơn chức, M_Y = 89. Công thức của X, Y lần lượt là

A. H₂N−CH₂−COOH, H₂N−CH₂−COOCH₃.

B. H₂N−[CH₂]₂−COOH, H₂N−[CH₂]₂−COOC₂H₅.

C. H₂N−[CH₂]₂−COOH, H₂N−[CH₂]₂−COOCH₃.

D. H₂N−CH₂−COOH, H₂N−CH₂−COOC₂H₅.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

M_Y = 89 ⇒ Y: C₃H₇O₂N, Y là ester của amino acid ⇒ Y: H₂N−CH₂−COOCH₃

⇒ X: H₂N−CH₂−COOH.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Amino acid thiết yếu là gì?

• Tính chất điện di của amino acid là gì?

• Cách gọi tên của ester là gì?

• Cách gọi tên của amine là gì?

• Cách gọi tên amino acid là gì?

• Phản ứng trùng ngưng là gì?

---