Giáo án Lịch Sử 10 Bài 1: Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

HOẠT ĐỘNG I: Tìm hiểu sự xuất hiện loài người và đời sống bầy người nguyên thủy

1. Sự xuất hiện loài người và đời sống bầy người nguyên thủy

Làm việc cá nhân, nhóm

Trước hết GV kể câu chuyện về nguồn gốc của dân tộc Việt Nam và chuyện Thượng đế sáng tạo ra loài người, sau đó nêu câu hỏi: Loài người từ đâu mà ra? Câu chuyện kể trên có ý nghĩa gì?

HS qua hiểu biết, qua câu chuyện GV kể và đọc SGK trả lời câu hỏi. GV nhận xét bổ sung và chốt ý.

Gv chia lớp thành các nhóm nhỏ, giao nhiệm vụ:

+ Nhóm 1,2: Thời gian tìm được dấu tích người tối cổ? Địa điểm? Tiến hóa trong cấu tạo cơ thể?

- Vượn cổ (cách đây 6 triệu năm) → Người tối cổ ( cách đây 4 triệu năm).

- Đặc điểm:

+ Đi, đứng : 2 chân

+ Bàn tay khéo léo

+ Cơ thể biến đổi

→ Bước nhảy vọt thứ nhất

+ Nhóm 3,4: Đời sống vật chất và quan hệ xã hội của Người tối cổ.

Hs từng nhóm đọc SGK, tìm ý trả lời và thảo luận thống nhất ý kiến. Đại diện của nhóm trình bày kết quả của mình.

- Đời sống vật chất :

+ Chế tạo công cụ đá (đồ đá cũ).

+ Làm ra lửa.

+ Tìm kiến thức ăn: săn bắt - hái lượm

- Quan hệ xã hội: bầy người nguyên thủy.

GV dùng ảnh và biểu đồ để giải thích giúp HS hiểu và nắm chắc hơn: Ảnh về Vượn cổ, Người tối cổ, ảnh về các công cụ đá, biểu đồ thời gian của Người tối cổ. GV chỉ trên bản đồ địa điểm tìm thấy dấu tích của Vượn cổ, Người tối cổ.

HOẠT ĐỘNG II :Tìm hiểu Người tinh khôn và óc sáng tạo

2. Người tinh khôn và óc sáng tạo

Làm việc theo nhóm

GV chia lớp thành 3 nhóm, nêu câu hỏi cho từng nhóm:

+ Nhóm 1,2: Thời đại Người tinh khôn bắt đầu xuất hiện vào thời gian nào? Bước hoàn thiện về hình dáng và cấu tạo cơ thể được biểu hiện như thế nào?

- Người vượn → Người tinh khôn (Khoảng 4 vạn năm trước đây) .

- Đặc điểm: Hình dáng và cấu tạo cơ thể hoàn thiện như người ngày nay

+ Xương cốt nhỏ, tay khéo léo

+ Hộp sọ, não phát triển

+ Xuất hiện những màu da khác nhau

→ Bước nhảy vọt thứ 2

- Địa điểm tìm thấy di cốt: khắp các châu lục.

+ Nhóm 3,4: Sự sáng tạo của Người tinh khôn trong việc chế tạo công cụ lao động bằng đá.

- Đời sống vật chất:

+ Chế tạo ra cung tên

+ Tìm kiếm thức ăn: Săn bắn, hái lượm

+ Dựng lều ngoài trời

+ Nhóm 5,6: Những tiến bộ khác trong cuộc sống lao động và vật chất.

HS đọc sách giáo khoa, thảo luận tìm ý trả lời. Sau khi đại diện nhóm trình bày kết quả thống nhất của nhóm. HS nhóm khác bổ sung. Cuối cùng GV nhận xét và mở rộng, hướng dẫn hs ghi bài

- Óc sáng tạo là sự sáng tạo của người tinh khôn trong công việc cải tiến công cụ đồ đá và biết chế tác thêm nhiều công cụ mới.

* Động lực của quá trình chuyển biến từ vượn thành người

- Do vai trò của quy luật tiến hóa

- Vai trò của lao động đã tạo ra con người và xã hội loài người.

HOẠT ĐỘNG III: Tìm hiểu cuộc cách mạng thời đá mới

3. Cuộc cách mạng thời đá mới

GV trình bày: - Cuộc cách mạng đá mới – đây là một thuật ngữ khảo cổ học nhưng rất thích hợp với thực tế phát triển của con người. Từ khi người tinh khôn xuất hiện thời đá cũ hậu kì, con người đã có một bước tiến dài: Đã có cư trú nhà cửa, đã sống ổn định và lâu dài.

- Thời gian: Cách đây 1 vạn năm

- Kỹ thuật chế tác công cụ :

Ghè → mài, cưa, khoan, đục

GV đặt câu hỏi: Sang thời đại đá mới cuộc sống vật chất của con người có biến đổi như thế nào?

HS đọc sách giáo khoa trả lời, HS khác bổ sung, cuối cùng GV nhận xét và chốt ý, hs ghi bài vào vở.

- Cuộc sống con người đã có những thay đổi lớn lao, người ta biết:

+ Trồng trọt nguyên thủy, chăn nuôi, làm thủ công: làm gốm, đan lát, dệt...

+ Làm sạch tấm da thú che thân.

+ Làm nhạc cụ.

→ Năng suất lao động tăng, bớt lệ thuộc vào thiên nhiên

Thời gian

Chủ nhân

Kĩ thuật chế tạo công cụ đá

Đời sống lao động