Giáo án bài Lập dàn ý bài văn thuyết minh - Giáo án Ngữ văn lớp 10

Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới

I. Dàn ý văn thuyết minh

- Nhắc lại bố cục của một bài làm văn và nhiệm vụ của mỗi phần?

1. Bố cục và nhiệm vụ các phần của bài văn

- Mở bài: Giới thiệu sự vật, sự việc, nội dung cần đề cập.

- Thân bài: Triển khai nội dung chính của bài viết.

- Kết bài: Bày tỏ suy nghĩ, đánh giá, cảm xúc của người viết.

- Bố cục 3 phần của một bài làm văn có phù hợp với đặc điểm của bài văn thuyết minh ko? Vì sao?

→ Phù hợp với VB thuyết minh. Vì VB thuyết minh cũng là kết quả của thao tác làm văn, người viết cũng cần giới thiệu, trình bày rõ các nội dung thuyết minh, có lúc cần miêu tả, nêu cảm xúc, trình bày sự việc,...

- So sánh sự giống và khác của phần mở bài và kết bài trong bài văn tự sự với bài văn thuyết minh?

2. So sánh phần mở bài và kết bài của bài văn tự sự và bài văn thuyết minh

- Giống: cơ bản tương đồng ở phần mở bài.

- Khác: ở phần kết bài.

+ VB tự sự: chỉ nêu suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật (người viết).

+ VB thuyết minh: vừa trở lại đề tài thuyết minh vừa lưu lại cảm xúc, suy nghĩ lâu bền trong lòng độc giả

- Nêu trình tự sắp xếp ý ở phần thân bài của VB thuyết minh?

3. Trình tự sắp xếp ý ở phần thân bài

- Thời gian: xưa → nay.

- Không gian: xa → gần; ngoài → trong; dưới → trên,...

- Nhận thức: dễ → khó; quen → lạ.

- Trình tự chứng minh: phản bác- chứng minh.

- Những nội dung chính cần nêu ở phần mở bài bài văn thuyết minh?

II. Lập dàn ý bài văn thuyết minh

1. Xác định đề tài

Xác định rõ đối tượng thuyết minh:

- Một danh nhân văn hóa.

- Một tác giả văn học.

- Một nhà khoa học.

- Một danh lam thắng cảnh.

- Một phương pháp...

- Yêu cầu đối với mở bài của VB thuyết minh?

2. Lập dàn ý

a. Mở bài

- Nội dung chính: nêu được đề tài (giới thiệu được đối tượng thuyết minh).

- Yêu cầu:

+ Giúp người đọc nhận ra kiểu bài thuyết minh.

+ Thu hút được sự chú ý của người đọc

- Các bước cần làm để có dàn ý phần thân bài?

b. Thân bài

- Nội dung chính: triển khai các nội dung chính cần thuyết minh.

- Các bước cần làm:

+ Tìm ý, chọn ý.

+ Sắp xếp các ý theo trình tự không gian, thời gian, nhận thức hoặc trình tự chứng minh.

- Các việc cần làm ở phần kết bài?

c. Kết bài

- Trở lại đề tài của bài văn thuyết minh.

- Lưu lại những suy nghĩ, cảm xúc.

Hoạt động 3. Hoạt động thực hành

Yêu cầu hs thảo luận, lập dàn ý cho 2 bài văn thuyết minh:

III. Luyện tập

Đề 1: Trình bày cách chế biến món đậu phụ rán?

Đề 1

Trình bày cách chế biến món đậu phụ rán.

- MB: Giới thiệu món đậu phụ rán.

- TB:

+ Nguyên liệu.

+ Cách chế biến.

+ Yêu cầu thành phẩm.

- KB:

+ Trở lại vấn đề.

+ Nêu suy nghĩ, đánh giá.

Đề 2:

Giới thiệu về tác giả văn học Nguyễn Trãi?

HS trình bày.

GV chuẩn xác kiến thức.

Đề 2

Giới thiệu về tác giả văn học Nguyễn Trãi.

- MB: Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Trãi (tên, hiệu, quê hương, gia đình và tầm vóc của ông trong lịch sử văn học dân tộc.)

- TB:

+ Giới thiệu các sự kiện nổi bật trong cuộc đời Nguyễn Trãi.

+ Giới thiệu về sự nghiệp thơ văn

- KB:

+ Đánh giá vị trí của Nguyễn Trãi trong lịch sử dân tộc.

+ Nêu cảm xúc, suy nghĩ.