Giáo án Sinh học 7 Bài 15: Giun đất

- GV yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 15.1; 15.2; 15.3; 15.4 ở SGK và trả lời câu hỏi:

? Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống chui rúc trong đất như thế nào?

- Cấu tạo ngoài:

+ Cơ thể dài, thuôn hai đầu.

+ Phân đốt, mỗi đốt có vòng tơ (chi bên).

+ Chất nhầy giúp da trơn.

+ Có đai sinh dục và lỗ sinh dục.

? So sánh với giun tròn, tìm ra cơ quan và hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất?

? Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu tạo như thế nào?

- Cấu tạo trong:

+ Có khoang cơ thể chính thức, chứa dịch.

+ Hệ tiêu hoá: phân hoá rõ: lỗ miệng → hầu → thực quản → diều, dạ dày cơ → ruột tịt → hậu môn.

+ Hệ tuần hoàn: Mạch lưng, mạch bụng, vòng hầu (tim đơn giản), tuần hoàn kín.

+ Hệ thần kinh: chuỗi hạch thần kinh, dây thần kinh.

- GV ghi ý kiến của các nhóm lên bảng và phần bổ sung.

- GV giảng giải một số vấn đề:

+ Khoang cơ thể chính thức có chứa dịch → cơ thể căng.

+ Thành cơ thể có lớp mô bì tiết chất nhầy → da trơn.

+ Dạ dày có thành cơ dày có khả năng co bóp nghiền thức ăn.

+ Hệ thần kinh: tập trung, chuỗi hạch (hạch là nơi tập trung tế bào thần kinh).

+ Hệ tuần hoàn: GV vẽ sơ đồ lên bảng để giảng giải: di chuyển của máu.

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của giun đất.

- GV cần bổ sung thêm cho hoàn chỉnh KL

- Cho HS quan sát hình 15.3 trong SGK, hoàn thành bài tập mục Δ trang 54: Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất.

Giun dất di chuyển bằng cách:

- Cơ thể phình duỗi xen kẽ, vòng tơ làm chỗ tựa kéo cơ thể về một phía.

- GV ghi phần trả lời của nhóm lên bảng.

- GV lưu ý: Nếu các nhóm làm đúng thì GV công nhận kết quả, còn chưa đúng thì GV thông báo kết quả đúng: 2, 1, 4,3 . Giun đất di chuyển từ trái qua phải.

- GV cần chú ý: HS hỏi tại sao giun đất chun giãn được cơ thể?

- GV: Đó là do sự điều chỉnh sức ép của dịch khoang trong các phần khác nhau của cơ thể.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi:

? Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra như thế nào? (Quá trình tiêu hoá: sự hoạt động của dạ dày và vai trò của enzim)

Giun dất hô hấp qua da.

- Thức ăn giun đất qua lỗ miệng → hầu → diều (chứa thức ăn) → dạ dày (nghiền nhỏ) → enzim biến đổi → ruột tịt → bã đưa ra ngoài.

? Vì sao khi mưa nhiều, nước ngập úng, giun đất chui lên mặt đất?( Nước ngập, giun đất không hô hấp được, phải chui lên)

? Cuốc phải giun đất, thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra, đó là chất gì? Tại sao nó có màu đỏ?( Chất lỏng đó là máu, do máu có O2)

- GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 15.6 và trả lời câu hỏi:

? Giun đất sinh sản như thế nào?

- GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận.

? Tại aso giun đất lưỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi?

- Giun đất lưỡng tính.

- Ghép đôi trao đổi tinh dịch tại đai sinh dục.

- Đai sinh dục tuột khỏi cơ thể tạo kén chứa trứng.