Giáo án Toán lớp 5 Bài 5: Tỉ số - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

GV trình chiếu (hoặc treo) hình vẽ Khởi động cho HS quan sát và vấn đáp:

+ Cháu trai hỏi gì?

+ Bà nói gì?

→ Giới thiệu bài: Để so sánh khối lượng gạo nếp và khối lượng đậu xanh, người ta còn dùng tỉ số của hai số đó.

HS quan sát và trả lời.

+ Khối lượng gạo nếp bằng mấy phần khối lượng đậu xanh?

+ Cứ 5 kg gạo nếp thì có 2 kg đậu xanh.

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới: Tỉ số

Giới thiệu tỉ số

Ví dụ 1:

– Bà sử dụng khối lượng gạo nếp và đậu xanh như thế nào?

– Ta nói: (GV vừa nói, vừa viết bảng)

+ Tỉ số của gạo nếp và đậu xanh là 5 : 2 hay $\frac{5}{2}$.

Tỉ số này cho biết khối lượng gạo nếp bằng $\frac{5}{2}$ khối lượng đậu xanh.

(Khối lượng gạo nếp so với khối lượng đậu xanh.)

+ Tỉ số của khối lượng đậu xanh và khối lượng gạo nếp là 2 : 5 hay $\frac{5}{2}$.

Tỉ số này cho biết khối lượng đậu xanh bằng $\frac{5}{2}$ khối lượng gạo nếp.

(Khối lượng đậu xanh so với khối lượng gạo nếp.)

Ví dụ 2:

– GV trình chiếu (hoặc treo bảng phụ) cho HS quan sát, tìm hiểu mẫu.

Số thứ nhất là bao nhiêu?

Số thứ hai?

Tỉ số của số thứ nhất và số thứ hai?

– Sửa bài, GV có thể tổ chức cho HS chơi tiếp sức, khuyến khích một vài nhóm trình bày cách làm.

– GV (vừa nói, vừa ghi bổ sung bảng lớp):
…
Tỉ số của a và b là a : b hay $\frac{a}{b}$ (b khác 0).

GV lưu ý HS: Tỉ số của a và b → a là số bị
chia, b là số chia.

– Cứ sử dụng 5 kg gạo nếp thì dùng 2 kg đậu xanh.

– HS lặp lại.

– HS lặp lại.

– HS quan sát, tìm hiểu mẫu.

4

6

4 : 6 hay $\frac{4}{6}$

– HS làm bài cá nhân rồi chia sẻ với bạn.

III. Luyện tập – Thực hành

Thực hành

Bài 1:

– Sửa bài, HS (vài nhóm) đọc kết quả, khuyến khích HS giải thích cách làm.
Ví dụ:

Bài 2:

– Sửa bài, GV có thể treo (hoặc trình chiếu) từng hình lên cho HS quan sát rồi nói kết quả.

Thư giãn: GV nói một trong bốn câu. Chẳng hạn:
+ Tỉ số giữa số này và số kia là $\frac{3}{7}$.

Tương tự:
+ Số này gấp 5 lần số kia.

Bài 3:

– Tìm hiểu mẫu.

Lưu ý: Khi viết tỉ số, ta không viết đơn vị đo.

– Khi sửa bài, GV có thể trình chiếu (hoặc treo hình vẽ) lên cho HS chơi tiếp sức, khuyến khích trình bày cách làm.

– HS (nhóm đôi) đọc đề bài, nhận biết được vấn đề cần giải quyết.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ với bạn

a) Tỉ số của số viên bi đỏ và số viên bi xanh là $\frac{7}{11}$.

Tỉ số của số viên bi xanh và số viên bi đỏ là $\frac{11}{7}$.

b) Số viên bi đỏ bằng $\frac{7}{11}$ số viên bi xanh.

Số viên bi xanh bằng $\frac{11}{7}$ số viên bi đỏ.

– HS giải thích cách làm.

Ví dụ:

Tỉ số của số viên bi đỏ và số viên bi xanh là 7 : 11 hay $\frac{7}{11}$ , vì có 7 viên bi đỏ và 11 viên bi xanh(→ bi đỏ được nói trước nên 7 ở trên).
…

– HS (nhóm đôi) tìm hiểu bài, thảo luận.

– HS thực hiện cá nhân.

– HS quan sát hình ảnh và đọc bài làm, khuyến khích HS chỉ vào hình vẽ để giải thích cách làm.

a) Tỉ số của số xe đạp và số xe máy là $\frac{3}{2}$.

Tỉ số của số xe máy và số xe đạp là $\frac{2}{3}$.

b) Tỉ số của số cái bàn và số cái ghế là $\frac{1}{4}$.

Tỉ số này cho biết số cái ghế gấp 4 lần số cái bàn.

HS thay nhau nói ba câu còn lại.

+ Tỉ số giữa số kia và số này là $\frac{7}{3}$.

+ Số này bằng $\frac{3}{7}$ số kia.

+ Số kia bằng $\frac{7}{3}$ số này.
…

– HS nhận biết thứ tự việc cần làm: Xác định các số đo → Viết tỉ số của hai số đo dưới dạng phân số tối giản.

Ví dụ: Số đo thứ nhất là 15 kg và số đo thứ hai là 20 kg

→ Tỉ số của hai số đo là 15 : 20 hay $=\frac{15}{20}=\frac{3}{4}$.

– HS làm bài cá nhân, rồi chia sẻ với bạn bên cạnh.