Lý thuyết KHTN 9 Cánh diều Bài 44: Sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất

Với tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 9 Bài 44: Sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KHTN 9.

Lý thuyết KHTN 9 Cánh diều Bài 44: Sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất

I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI SINH VẬT TRÊN TRÁI ĐẤT

- Nguồn gốc sự sống bắt đầu từ các chất hoá học đơn giản trải qua các giai đoạn từ tiến hoá hoá học đến tiến hoá tiền sinh học và tiến hoá sinh học, phát triển thành các loài sinh vật đa dạng và phong phú.

1. Tiến hóa hóa học

- Những chất vô cơ có trong khí quyển sơ khai như NH₃, CH₄, H₂O, H₂, CO₂, xảy ra phản ứng hóa học nhờ năng lượng từ tia sét, tia cực tím hình thành nên các hợp chất hữu cơ đơn giản.

- Các phân tử hữu cơ đơn giản kết hợp lại tạo thành các phân tử lớn như peptide, carbohydrate, lipid, nucleic acid,…

2. Tiến hóa tiền sinh học

- Các đại phân tử trong môi trường nước được bao bọc ngẫu nhiên bởi lớp màng lipid hình thành các giọt nhỏ. Những giọt nhỏ có khả năng trao đổi chất với môi trường hình thành nên tế bào nguyên thủy.

3. Tiến hóa sinh học

- Từ những tế bào đầu tiên của sự sống hình thành nên các sinh vật nhân sơ. Dưới tác động của các nhân tố tiến hóa, các sinh vật nhân thực đơn bào xuất hiện và sau đó là các sinh vật nhân thực đa bào (nguyên sinh, nấm, thực vật, động vật) xuất hiện tạo nên sinh giới đa dạng và phong phú như ngày nay.

* Giả thuyết sự hình thành tế bào nhân thực từ tế bào nhân sơ

Sự hình thành tế bào nhân thực từ tế bào nhân sơ:

- Màng sinh chất gấp nếp hình thành hệ thống màng trong tế bào.

- Màng nhân hình thành bao bọc vùng nhân tạo thành nhân hoàn chỉnh.

- Cộng sinh của vi khuẩn hiếu khí dị dưỡng tạo thành bào quan ti thể.

- Cộng sinh của vi khuẩn quang hợp tạo thành bào quan lục lạp ở tế bào nhân thực tự dưỡng.

II. SỰ HÌNH THÀNH LOÀI NGƯỜI

- Từ tổ tiên chung, vượn người cổ đại và tinh tinh tách thành các nhánh tiến hóa khác nhau. Sau đó, từ nhánh vượn người cổ đại phân nhánh thành nhiều loài theo thứ tự xuất hiện là người vượn (Australopithecus) → người khéo léo (Homo habilis) → Người đứng thẳng (Homo erectus) → Người Nearderthal (Homo neanderthalensis) và người hiện đại (Homo sapiens). Hiện nay, chỉ loài người hiện đại (Homo sapiens) là còn tồn tại và phát triển phân bố rộng khắp các châu lục của Trái Đất.

- Đặc điểm hình thái, đời sống của các dạng người:

+ Australopithecus (người vượn): Sống cách ngày nay khoảng 2 đến 8 triệu năm. Họ đi bằng hai chân, dáng đi hơi khom về phía trước, kích thước hộp sọ khoảng 450 – 750 cm³; biết sử dụng cành cây, hòn đá, mảnh xương thú để tự vệ và tấn công.

+ Homo habilis (người khéo léo): Xuất hiện cách ngày nay khoảng 1,6 đến 2,5 triệu năm. Họ sống thành đàn, đi thẳng, bộ não lớn hơn một chút 600 – 800 cm³, khuôn mặt thẳng đứng hơn, biết chế tạo và sử dụng công cụ bằng đá. Đời sống dựa vào săn bắt một số động vật nhỏ và thu hái quả, hạt, củ, lá cây làm thức ăn.

+ Homo erectus (người đứng thẳng): Xuất hiện cách ngày nay khoảng 35 000 đến 1,7 triệu năm. Họ đi thẳng, nhanh nhẹn; hàm và răng và má nhỏ hơn; đôi chân dài và bàn chân cong thích hợp cho việc đi và chạy đường dài, bộ não lớn hơn khoảng 850 – 1100 cm³, sống theo tổ chức xã hội, chưa có nghi thức tôn giáo.

+ Homo neanderthalensis (người Neanderthal): Xuất hiện cách ngày nay khoảng 600 000 năm. Họ đi thẳng gần như người hiện đại, có kích thước hộp sọ khoảng 1400 cm³, có lồi cằm (có thể có tiếng nói), đã biết dùng lừa thông thạo, sống săn bắt và hái lượm, công cụ phong phú được chế tác từ đá silic, bước đầu có đời sống văn hóa.

+ Homo sapiens (người tinh khôn): Xuất hiện ở châu Phi khoảng 100 000 đến 150 000 năm trước. Họ có hình thái và bộ xương giống người hiện nay, kích thước hộp sọ khoảng 1700 cm³; biết chế tạo và sử dụng nhiều công cụ tinh xảo bằng đá, xương, sừng; sống thành bộ lạc, có nền văn hóa phức tạp, có mầm mống mĩ thuật và tôn giáo.

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên lớp 9 Cánh diều hay khác:

• Lý thuyết KHTN 9 Bài 39: Di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính

• Lý thuyết KHTN 9 Bài 40: Di truyền học người

• Lý thuyết KHTN 9 Bài 41: Ứng dụng công nghệ di truyền vào đời sống

• Lý thuyết KHTN 9 Bài 42: Giới thiệu về tiến hoá, chọn lọc nhân tạo và chọn lọc tự nhiên

• Lý thuyết KHTN 9 Bài 43: Cơ chế tiến hoá

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Giải sgk Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều
• Giải SBT Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---