Đồng vị của Actinium (Ac) (chi tiết nhất)

Bài viết đồng vị của Actinium hay đồng vị của Ac chi tiết nhất giúp học sinh các cấp có thêm thông tin về đồng vị của Ac từ đó học tốt môn Hóa hơn.

Đồng vị của Actinium (Ac) (chi tiết nhất)

Cho đến năm 2020, đã có 118 nguyên tố hóa học được xác định, trong đó có 94 nguyên tố có nguồn gốc tự nhiên, còn lại là nguyên tố nhân tạo. Mỗi nguyên tố hóa học đều có nhiều đồng vị, bài viết sau sẽ cung cấp cho các em kiến thức về đồng vị của actinium.

I. Đồng vị của actinium

- Actinium có mặt trong tự nhiên bao gồm một đồng vị phóng xạ ²²⁷Ac. 36 đồng vị phóng xạ được đặc trưng với đồng vị bền nhất là ²²⁷Ac có chu kỳ bán rã 21,772 năm, ²²⁵Ac có chu kỳ bán rã 10,0 ngày, và ²²⁶Ac là 29,37 giờ. Tất cả các đồng vị phóng xạ còn lại có chu kỳ bán rã nhỏ hơn 10 giờ và đa số trong đó có chu kỳ nhỏ hơn 1 phút. Đồng vị tồn tại ngắn nhất là ²¹⁷Ac, nó chỉ phân hủy tạo ra tia anpha và bắt điện tử. Nó có chu kỳ bán rã 69 phần tỉ giây.

- Nguyên tử khối trung bình của actinium được tính như sau:

${\overline{A}}_{Ac}=\text{[}227\text{]}$

II. Kiến thức mở rộng

1. Ứng dụng của một số đồng vị

- Actinium phóng xạ gấp 150 lần so với radium, nên nó là một nguồn neutron có giá trị tạo ra năng lượng. Ngoài ra thì nó không có những ứng dụng quan trọng trong công nghiệp.

- ²²⁵Ac được dùng trong y học để tạo ra ²¹³Bi trong một máy phát điện có thể tái sử dụng hoặc có thể được dùng độc lập làm chất điều trị miễn dịch radio cho phép trị liệu Anpha (Targeted Alpha Therapy- TAT)

2. Công thức tính nguyên tử khối trung bình

- Nguyên tử khối của một nguyên tố hóa học có nhiều đồng vị là nguyên tử khối trung bình của các đồng vị, có tính đến tỉ lệ số nguyên tử các đồng vị tương ứng.

- Công thức tính nguyên tử khối trung bình của nguyên tố X:

$\overline{A_X}=\frac{X\times x+Y\times y+Z\times z+\mathrm{...}}{x+y+z+\mathrm{...}}$

Trong đó:

$\overline{A_X}$: là nguyên tử khối trung bình của X

X, Y, Z …: lần lượt là số khối của các đồng vị.

x, y, z… là phần trăm số nguyên tử của các đồng vị tương ứng.

III. Bài tập minh họa

Câu 1: Boron (B) có hai đồng vị, mỗi đồng vị đều có 5 proton. Đồng vị thứ nhất có số proton bằng số neutron. Đồng vị thứ hai có số neutron bằng 1,2 lần số proton. Biết nguyên tử khối trung bình của B là 10,812. Tìm % mỗi đồng vị.

A. 18,8% và 81,2%.

B. 20% và 80%.

C. 19% và 81%.

D. 18,7% và 81,3%.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

- Đồng vị thứ 1: số p = số n $\stackrel{}{\to }{}_5^{10}\text{B}$

- Đồng vị thứ 2: số n = 1,2.số p = 6 $\stackrel{}{\to }{}_5^{11}\text{B}$

${\overline{\text{A}}}_B\text{ = }\frac{\text{10x + 11.(100 }-\text{ x)}}{100}=\text{ 10,812 }\stackrel{}{\to }{\text{ x = \%}}^{10}{\text{B = 18,8; \%}}^{11}\text{B = 81,2\%}$

Câu 2. Bromine có hai đồng vị, trong đó đồng vị ⁷⁹Br chiếm 54,5%. Xác định đồng vị còn lại, biết ${\overline{\text{M}}}_{\text{Br}}\text{ = 79,91.}$

A. 80.

B. 82.

C. 81.

D. 83.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

${\overline{\text{A}}}_{Br}\text{ = }\frac{\text{79.54,5 + A.(100 }-\text{ 54,5)}}{100}=\text{ 79,91 }\stackrel{}{\to }{\text{ A}}_{Br}\text{ = 81}$

Câu 3: Bromine có hai đồng vị là ⁷⁹Br và ⁸¹Br. Tỉ lệ số nguyên tử của hai đồng vị này là 27: 23. Tính nguyên tử khối trung bình của bromine.

A. 80,00.

B. 79,92.

C. 79,00.

D. 79,09.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

$\stackrel{27:23}{\to }{\text{ \%}}^{79}{\text{Br = (27/50).100 = 54\%; \%}}^{81}\text{Br = 46\%}$

$\stackrel{}{\to }{\overline{\text{A}}}_{Br}\text{ = }\frac{\text{79.54 + 81.46}}{100}\text{ = 79,92}$

Xem thêm các bài viết về đồng vị của các nguyên tố hóa học hay khác:

• Đồng vị của Francium

• Đồng vị của Radium

• Đồng vị của Thorium

• Đồng vị của Protactinium

• Đồng vị của Uranium

---