Giáo án Lịch Sử 10 Bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X-XV

Hoạt động 1: Tìm hiểu về tình hình nông nghiệp thế ký X- XV ( Cá nhân).

1. Mở rộng, phát triển nông nghiệp

Bước 1:

GV: Những biểu hiện của sự mở rộng và phát triển nông nghiệp từ thế kỷ X – XV?

HS nghiên cứu SGK, suy nghĩ trả lời. GV nhận xét, bổ sung, kết luận.

GV có thể giải thích thêm về phép quân điền chia ruộng công ở các làng xã dưới thời Lê, một chính sách ruộng đất công ở thời kỳ phong kiến, tác dụng của phép quân điền.

Diện tích đất ngày càng mở rộng:

+ Nhân dân tích cực khai hoang vùng châu thổ sông lớn và ven biển.

+ Các vua Trần khuyến khích các vương hầu quý tộc khai hoang lập điền trang.

+ Vua Lê cấp ruộng đất cho quý tộc, quan lại đặt phép quân điền.

- Thủy lợi được nhà nước quan tâm mở mang.

+ Nhà Lý đã cho xây đắp những con đê đầu tiên.

+ 1248, nhà Trần cho đắp đê quai vạc dọc các sông lớn từ đầu nguồn đến cửa biển. Đặt cơ quan: Hà đê sứ.

Bước 2:

- GV: Minh họa bằng đoạn trích trong chiếu của Lý Nhân Tông (trang 83) và sự phong phú của các giốn cây nông nghiệp ngoài lúa nước.

GV: Em có nhận xét gì về sự phát triển nông nghiệp X - XV? Do đâu nông nghiệp phát triển? Tác dụng của sự phát triển đó? Vai trò của nhà nước?

- HS suy nghĩ và trả lời.

- GV kết luận.

- GV minh họa bằng những câu thơ.

- Các nhà nước Lý - Trần - Lê đều quan tâm bảo vệ sức kéo, phát triển của giống cây nông nghiệp.

+ Nhà nước cùng nhân dân góp sức phát triển nông nghiệp.

+ Chính sách của nhà nước đã thúc đẩy nông nghiệp phát triển đời sống nhân dân ấm no hạnh phúc, trật tự xã hội ổn định, độc lập được củng cố.

*Hoạt động 2: Tìm hiểu tình hình thủ công nghiệp thế kỷ X- XV (nhóm nhỏ).

2. Phát triển thủ công nghiệp

Bước 1:

GV cho HS thảo luận theo nhóm nhỏ (theo cặp). GV: Trình bày biểu hiện của sự phát triển TCN nước ta thế kỷ X- XV?

HS thảo luận trong 4 phút, trả lời. HS khác nghe, bổ sung GV nhận xét bổ sung, kết luận về sự phát triển thủ công nghiệp trong nhân dân.

Bước 2:

GV có thể sưu tầm một số tranh ảnh, chuông, tượng, đồ gốm, hình rồng... để minh họa cho HS thấy được sự phát triển của ngành nghề thủ công cả về số lượng và chất lượng.

* Thủ công nghiệp trong nhân dân:

- Các nghề thủ công cổ truyền như: Đúc đồng, rèn sắt, làm gốm, dệt ngày càng phát triển chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao.

Các ngành nghề thủ công ra đời như; Thổ Hà, Bát Tràng.

* Thủ công nghiệp nhà nước

- Nhà nước được thành lập các quan xưởng (Cục bách tác) .

- Sản xuất được một số sản phẩm kỹ thuật cao như: Đại bác, thuyền chiến có lầu.

*Hoạt động 3: Tìm hiểu tình hình thương nghiệp nước ta thế kỷ X-XV

3. Mở rộng thương nghiệp

Bước 1:

GV: Sự phát triển nội thương và ngoại thương đương thời?

HS theo dõi SGK và phát biểu.

GV bổ sung, kết luận về sự phát triển mở rộng nội, ngoại thương.

Bước 2:

GV minh họa bằng lời nhận xét của sứ giả nhà Nguyễn (SGK )

- GV dùng tư liệu SGK để minh họa, kết hợp một số tranh ảnh sưu tầm về sự sầm uất của bến cảng đương thời.

- GV bổ sung.

* Nội thương:

- Các chợ làng, chợ huyện, chợ chùa mọc lên ở khắp nơi.

- Kinh đô Thăng Long trở thành đô thị lớn (36 phố phường) - Trung tâm buôn bán và làm nghề thủ công.

* Ngoại thương

- Thời Lý - Trần ngoại thương khá phát triển

- Thời Lê: Ngoại thương bị thu hẹp.