Giáo án Văn 8 bài Lão Hạc (Tiết 2) - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HĐ1.HDHS đọc, hiểu văn bản(tiếp)

H: Em hiểu như thế nào về nguyên nhân cái chết của lão Hạc ?

b. Nguyên nhân cái chết của lão Hạc:

- Do tình cảnh túng quẫn, đói khổ, lão Hạc đã tìm đến cái chết như một hành động tự giải thoát.

- Nếu là ng tham sống,lão còn có thể sống thậm chí sống lâu nữa là đằng khác.

( lão còn ba mươi đồng bạc, ba sào vườn có thể bán dần)

H: Tại sao lão Hạc không tiếp tục sống khi vẫn còn khả năng sống mà lại tìm đến cái chết ?phẩm chất nào trong con ng lão Hạc đc bộc lộ ?

( lão không muốn ăn vào những đồng tiền cuối cùng dành dụm cho con, không thể bán đi căn nhà và mảnh vườn, không để cái chết của mình phiền đến làng xóm láng giềng)

H:Trước khi chết lão hạc đã nhờ ông giáo trông giữ mảnh vườn, dặn dò việc ma chay...em nhận xét ntn về hành động ấy của lão Hạc?

( Gv liên hệ h/c xã hội lúc bấy giờ)

H:Theo em lão Hạc có sự chuẩn bị cho cái chết k ? Nếu có thì từ khi nào ?

H: Lão Hạc đã chết ntn ?

(Lão Hạc vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc, lão tru tréo, bọt mép sùi ra, chốc chốc lại giật một cái, nảy lên.)

H: Qua cái chết của lão Hạc em hiểu gì về số phận người nông dân trong xã hội cũ?

H: Nhận xét gì về từ ngữ t/g sử dụng trong m/t cái chết của lão Hạc? Tác dụng?

- Từ láy → t/d gợi hình → học ở giờ sau

H: Theo em tại sao lão Hạc lại chọn cái chết bằng cách ăn bả chó mà không chọn cách khác ?

(HS thảo luận bàn 3 phút) → Báo cáo. - GV kết luận.

( Lần đầu tiên lão đã lừa cậu vàng để cậu phải chết thì lão cũng phải chọn cái chết như một con chó bị lừa → đó là một ý muốn tự trừng phạt ghê gớm).

H: Điều này càng chứng tỏ phẩm chất gì ở lão ?

- Chứng tỏ lòng tự trọng, đức tính trung thực ở lão Hạc → Không nỡ nói dối với cả một con chó

- GV chuyển ý:

H: Qua cách nói truyện và xưng hô của lão Hạc nhân vật tôi là ng như thế nào?

H: Thái độ, cách xưng hô của ông giáo với lão Hạc? khi nghe lão Hạc kể chuyện ntn ?

H: Tìm những chi tiết thể hiện hành động, cách cư xử chứng tỏ lòng đồng cảm, xót xa yêu thương của “tôi” đối với lão Hạc?

(Tôi muốn ôm choàng lấy lão mà oà lên khóc, tôi an ủi lão, tôi bùi ngùi nhìn lão, tôi nắm lấy cái vai gầy của lão ôn tồn nói... những người nghèo dễ tủi thân nên hay chạnh lòng).

- Xung hô: cụ –tôi.

H: ý nghĩ của nhân vật “ tôi”về tình cảnh và nhân cách của lão Hạc?

H: Khi nghe Binh Tư nói lão Hạc xin bả chó để bắt con chó nào sang vườn nhà lão, ý nghĩ của nhân vật “tôi” như thế nào?

( Thấy cuộc đời đáng buồn và xót xa cho tình cảnh của lão Hạc) → Đây là chi tiết nghệ thuật tạo tính chất bất ngờ, đẩy tình huống chuyện lên đỉnh điểm.

c. Thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc:

- Nhân vật tôi là ng trí thức trong xã hội cũ “ông giáo”.

- Luôn lắng nghe, đồng cảm và tôn trọng lão Hạc → (xưng hô cụ- tôi- > tôn trọng)

(an ủi lão Hạc, bùi ngùi nghe lão Hạc kể chuyện, nhất là lời hữa trước vong linh lão Hạc)

(lão Hạc ơi! bây giờ thì tôi hiểu...ai mà chả phải buồn...Lão Hạc ơi lão hãy yên lòng nhắm mắt...)

- Cảm thông với tình cảnh của lão Hạc,cảm phục nhân cách cao đẹp của lão( con ng đáng kính → lão Hạc)

H: Trước cái chết của lão Hạc ông giáo có thái độ t/c ntn?

H: Tại sao khi chứng kiến cái chết của lão Hạc nv tôi lại thấy cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác?

⇒ Yêu thương xót xa, đau đớn, trước số phận người nông dân nghèo khổ nhưng giàu lòng tự trọng, sống nhân hậu thuỷ chung.

- “Tôi” kính phục phẩm chất trong sáng của ng nông dân “chết trong còn hơn sống đục” → một ng đáng kính như thế sao lại phải chịu cái chết vật vã đau đớn đến như vậy.

H: Theo em cái hay của truyện đc thể hiện rõ nhất chi tiết nào ?

( Nv “tôi” nghe Binh Tư kể về việc lão Hạc xin bả chó) → tình huống nghệ thuật tạo sự bất ngờ mở ra một kết thúc mới)

d. Nghệ thuật:

- Tình huống truyện bất ngờ, hấp dẫn.

- Kể chuyện ngôi thứ nhất → chân thực, cốt truyện linh hoạt.

- Giọng điệu tự sự, trữ tình kết hợp với triết lí sâu sắc.

- Từ các t/p này ng đọc hiểu đc tình cảnh nghèo khổ bế tắc của những ng nông dân nghèo trong xh thực dân nửa phong kiến.

- Họ nghèo khổ, bế tắc nhưng có vẻ đẹp tâm hồn cao quý, lòng tận tuỵ, hy sinh quên mình vì người thân.

HĐ2.HDHS tổng kết:

H: Em cảm nhận đc gì về nội dung và nghệ thuật truyện ngắn: “Lão Hạc”?

- HS đọc ghi nhớ SGKT 48

III. Tổng kết:

- Truyện thể hiện một cách chân thực, cảm động số phận đau thương của người nông dân trong xã ội cũ và phẩm chất cao quý tiềm tàng của họ. Đồng thời, truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân và tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn nam cao, đặc biệt trong việc miêu tả tâm lí nhân vật và cách kể chuyện.

* Ghi nhớ: SGKT48