Giáo án Văn 8 bài Từ tượng hình, từ tượng thanh - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HĐ1.HDHS tìm hiểu dặc điểm , công dụng của từ tượng hình và từ tượng thanh

- HS đọc đoạn trích (SGK- tr 49), chú ý các từ in đâm.

H: Trong những từ trên, những từ nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật?

H: Những từ nào trong các từ trên mô phỏng âm thanh?

I. Đặc điểm, công dụng:

1. Bài tập

* Nhận xét:

- Các từ : móm mém, xồng xọc, vật vã, rũ rượi, xộc xệch, sòng sọc → gợi tả dáng vẻ, trạng thái của sự vật → từ tượng hình.

- Các từ : hu hu, ư ử → mô phỏng âm thanh → từ tượng thanh.

H: Em hiểu từ tượng hình là gì?

Là những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.

H: Em hiểu thế nào là từ tượng thanh?

- Là những từ mô phỏng âm thanh của người hoặc tự nhiên

H: Em hãy so sánh 2 cách sử dụng từ và giá trị biểu cảm của nó trong mỗi cặp sau:

a. Hắn rất cao.

b. Hắn cao lênh khênh.

- Hình ảnh b gợi tả hình ảnh rõ rệt hơn, cụ thể hơn nhờ từ tượng hình.

*So sánh: a. Chị ta khóc to.

b. Chị ta khóc hu hu.

- Trường hợp b mô phỏng âm thanh cụ thể hơn đó là tiếng khóc to , tức tưởi. → nhờ từ tượng thanh.

2. Kết luận:

- Từ tượng hình: là những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.

- Từ ngậm thanh là những từ mô phỏng âm thanh của người hoặc tự nhiên.

H: Vậy sử dụng từ tượng hình, tượng thanh có tác dụng gì?

⇒ Chốt: Thế nào là từ tượng thanh, tượng hình? Tác dụng của nó? Em thường gặp 2 loại từ này trong kiểu vb nào?

- GV: Trong văn m/t và tự sự ng ta thường dùng các từ tượng hình và từ tượng thanh → đối tượng m/t thêm cụ thể , sinh động.

- Gọi hs đọc ghi nhớ SGK

- T/d: gợi tả hình ảnh, mô phỏng âm thanh cụ thể, sinh động có giá trị biểu cảm cao

→ thường dùng trong văn miêu tả và văn tự sự.

*Ghi nhớ SGK/49

HĐ2.HDHS luyện tập:

- Đọc bài 1 (SGK- tr 49) xác định yêu cầu btập.

- Gv y/c hs tìm từ tượng hình và từ tượng thanh → báo cáo

II. Luyện tập:

1. Bài tập 1 (49)

Tìm từ tượng hình, tượng thanh trong những câu sau đây:

- Soàn soạt, bịch, bốp → từ tượng thanh

- Rón rén, chỏng quèo, loẻo khoẻo → từ tượng hình.

- Đọc bài 2 (SGK- tr 50) xác định yêu cầu btập.

H: Tìm 5 từ chỉ dáng đi của người?

2. Bài tập 2 ( 50): Tìm 5 từ chỉ dáng đi của người.

- Lò dò,tấp ta tấp tểnh, nghênh ngang, liêu xiêu, dò dẫm.

- Đọc bài 3 (SGK- tr 50) xác định yêu cầu btập.

H: Phân biệt nghĩa của các kiểu tếng cười ?

3. Bài tập 3(50): Phân biệt nghĩa:

- ha hả: từ gợi tả tiếng cười to, tở ra rất khoái chí.

- hì hì: tiếng cười phát cả ra đằng mũi, thương biểu lộ sự thích thú, có vẻ hiền lành.

- hô hố: tiếng cười to, thô lỗ, gây cảm giác khó chịu cho người khác.

- hơ hớ: tiếng cười thoải mái vui vẻ, không cần che đậy giữ gìn.

- Đọc bài 4 (SGK- tr 50) xác định yêu cầu btập.

H: Đặt câu với mỗi từ tượng hình và từ tượng thanh?

4. Bài tập 4 (50) : Đặt câu

- Hoa xoan lắc rắc đầy vườn.

- Mưa lã chã suốt ngày không ngớt.

- Chị ta đi lạch bạch như con rùa.

- Giọng cô ấy ồm ồm như đàn ông.

- Có một đốm lửa lập loè phía xa xa

- Con đường này khúc khuỷu, gập ghềnh

- Tôi lắng nghe tiếng tích tắc từng giây của chiếc đồng hồ .

- Đọc bài 5 (SGK- tr 50 xác định yêu cầu btập.

- Yêu cầu hs sưu tầm một bài thơ có sử dụng từ tượng thanh, tượng hình.

5. Bài tập 5 (50):

- Bài thơ Qua Đèo Ngang - Bà Huyện Thanh Quan