(KHBD) Giáo án Tức nước vỡ bờ (mới, chuẩn nhất)

HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:

- GV hướng dẫn đọc; giọng chị Dậu lúc van lơn, tha thiết, khi gay gắt, quyết liệt; giọng cai lệ: hống hách, độc ác; anh Dậu: yếu ớt.

- GV đọc mẫu.

- HS đọc phân vai (4 em).

Gọi hs nhận xét.

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Đọc:

2. Chú thích:

a. Tác giả:

- Ngô Tất Tố(1893-1954)

- Quê:Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh.

- Là nhà văn hiện thức xuất sắc chuyên viết về người nông dân trước cách mạng.

- Được truy tặng giải thưởng về VHNT năm 1996

H: Kể tên một số tác phẩm chính của NTT?

- Tiểu thuyết “Tắt đèn”- 1939; “lều chõng”- 1940; Các phóng sự: “Tập án cái đình”- 1939; “việc làmg”- 1940.

Em hiểu gì về tiểu thuyết “Tắt đèn”?

H:Em biết gì về tiểu thuyết “Tắt đèn”? Đoạn trích thuộc chương mấy của tác phẩm? Nói về vấn đề gì?

- Kể về việc bọn cai lệ đến nhà chị Dậu, đánh trói anh Dậu. Chị Dậu tìm mọi cách cứu chồng không được, chị liêù mình cự lại chúng.

Giải thích từ”cai lệ”? “lực điền”?

- Tiểu thuyết “Tắt đèn” là tác phẩm tiêu biểu nhất của NTT, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người nông dân trong xã hội phong kiến, phê phán sự dã man, tàn ác của xhpk đương thời.

- Đoạn trích: “Tức nước vỡ bờ” thuộc chương 18 của tác phẩm.

c. Từ khó (SGKT32).

HĐ2.HDHS đọc- hiểu văn bản:

H: Văn bản viết theo thể loại nào?

III. Đọc- hiểu văn bản:

1. Thể loại: Tiểu thuyết

H: Có thể chia văn bản làm mấy phần ? ND từng phần?

- HD tìm hiểu văn bản.

- HS đọc” anh Dậu uốn vai ngáp dài T29.

2. Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “có ngon miệng hay không” ⇒ chi Dậu ân cần csóc người chồng ốm yếu

+ Phần 2: phần còn lại ⇒ chị Dậu can đảm đương đầu với ng nhà cai lệ.

3. Phân tích:

a. Nhân vật cai lệ:

- Hành động:

+ Sầm sập tiến vào với roi song, tay thước, dây thừng;

+ trợn ngược hai mắt quát...

+ Giật phắt dây, chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu.

+ Bịch vào ngực chị Dậu, trói anh Dậu.

+ Tát vào mặt chị Dậu, sấn đến chỗ anh Dậu.

- Ngôn ngữ:

+ Thét“thằng kia, ông tưởng mày...

+ Giọng hầm hè, nham nhảm, giục trói.

H: Em nhận xét gì về hành động,ngôn ngữ,của cai lệ qua các chi tiết vừa tìm?

- Ngôn ngữ của loài thú dữ, chỉ biết quát, thét, hét.

- Hành động hung bạo, tàn ác, dã thú.

- Chửi bới thô tục, nói năng đểu cáng.

H: Em nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả NTT?

* Đó chính là NT khắc hoạ tính cách nhân vật điển hình của tác giả NTT.

- GV chuyển ý:

H: Khi bọn tay sai đến nhà, chị Dậu đang trong tình thế như thế nào?

b. Nhân vật chị Dậu:

* Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai đến nhà.

- Vụ thuế đang ở thời điểm gay gắt, chị đã bán con, bán cho, bán khoai đủ nộp cho chồng, nhưng lại phải nộp sưu cho người em chồng đã chết; chồng ốm do bị đánh đập → tình thế nguy ngập

H: Khi bọn tay sai vào nhà chị đã đối phó ntn để bảo vệ chồng?

H: Khi bọn tay sai không thèm để ý đến những lời van xin thống thiết của chị, chị đã hành động ntn?

* Diễn biến tâm lí và hành động của chị Dậu:

- Hành động, ngôn ngữ:

+ Lúc đầu thiết tha van xin lễ phép:

“cháu van ông nhà cháu vừa mới tỉnh đc một lúc xin ông tha cho”.

+Sau đó: Không thể chịu đc, liều mạng cự lại bằng lí lẽ : “Chồng tôi đau ốm các ông không đc phép hành hạ”

+ Cuối cùng chị Dậu cự lại bằng hành động quyết đấu lực với chúng “ Mày trói chồng bà đi bà cho mày xem” → thách thức.

Vùng dậy chống trả quyết liệt: “ túm cổ, ấn dúi, nắm gậy, vật nhau, túm tóc, lẳng cho một cái…”.

H:Theo em vì sao chị Dậu có sức mạnh đó ?

(Thảo luận nhóm 4- 3 phút),

Báo cáo.

- GV kết luận: Đó là sức mạnh của lòng căm thù, tình yêu thương.

c. Nghệ thuật kể chuyện:

-Tạo tình huống truyện có tính kịch;kể chuyện,miêu tả nhân vật chân thực, sinh động

(ngoại hình, ngôn ngữ, hành động, tâm lí…)

H: Em hiểu thế nào về nhan đề “Tức nước vỡ bờ”?

H:Em nx ntn về nt đoạn văn m/t chị Dậu đánh nhau với cai lệ ?

d. Nhan đề:

- Nhan đề là một câu tục ngữ đã bắt gặp chân lí của nhà văn hiện thực NTT,toát lên lô gic hiện thực có áp bức, có đấu tranh; toát lên chân lí: con đường sống của những người bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh.

→ Đó là thái độ cổ vũ người nông dân nổi dậy.

- Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật rõ nét.

- Ngòi bút miêu tả linh hoạt, sống động.

- Ngôn ngữ kể chuyện,miêu tả của tác giả và ngôn ngữ đối thoại của nv đặc sắc.

HĐ3.HDHS tổng kết:

H: Em cảm nhận đc gì về nội dung và nghệ thuật đoạn trích“Tức nước vỡ bờ”

- Gọi HS đọc ghi nhớ sgk

III. Tổng kết:

1. Nội dung:

- Tác giả NTT đã vạch trần bộ mặt tàn ác,bất nhân của thực dân phong kiến đương thời ; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình thương yêu vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.

2. Nghệ thuật:

- Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật rõ nét.

- Ngòi bút miêu tả linh hoạt, sống động.

- Ngôn ngữ kể chuyện,miêu tả của tác giả và ngôn ngữ đối thoại của nv đặc sắc.

HĐ4.HDHS luyện tập:

- GV cho 4 HS nhập vai 4 nhân vật: chị Dậu, cai lệ, người nhà lí trưởng,

* Ghi nhớ: SGKT 33.

IV. Luyện tập:

- Đọc thể hiện giọng từng nhân vật.