Giáo án Văn 8 bài Xây dựng đoạn văn trong văn bản - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HĐ1.HDHS tìm hiểu thế nào là đoạn văn:

- HS đọc văn bản .

H:Văn bản trên gồm mấy ý? Mỗi ý được viết thành mấy đoạn văn?

Vì sao em biết có 2 đoạn văn? Dựa vào dấu hiệu nào?

- Bắt đầu từ chỗ viết hao lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng, biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh, thường do nhiều câu tạo thành.

I. Thế nào là đoạn văn:

1. Bài tập :

- Văn bản “Ngô Tất Tố và tác phẩm “Tắt đèn””.

* Nhận xét :

- Văn bản có 2 ý viết thành 2 đoạn văn.

- Bắt đầu chữ viết hoa lùi đầu dòng, và kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng.

- Biểu đạt ý tương đối hoàn chỉnh.

→ đoạn văn.

HĐ2.HDHS tìm hiểu từ ngữ và câu trong đoạn văn:

H: Em hiểu đoạn văn là gì ?

- Là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng; thường biểu đạt nội dung tương đối hoàn chỉnh.

II. Từ ngữ và câu trong đoạn văn.

1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn:

Bài tập 1:

- Đọc lại đoạn văn 1.

H: Tìm từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng của đoạn văn ?

H: Các câu trong đoạn văn có nhiệm vụ gì với đối tượng đc nói tới ?

H: Từ ngữ duy trì đối tượng xuất hiện như thế nào trong đoạn văn?

H: Đó chính là từ ngữ chủ đề. Em hiểu từ ngữ chủ đề là gì?

* Nhận xét:

- Từ ngữ duy trì đối tượng của đoạn văn là: Ngô Tất Tố,nhà văn, ông.

- Các câu trong đoạn đều hướng nội dung vào đối tượng.

- Từ ngữ được lặp đi lặp lại trong đoạn hoặc dùng làm đề mục.

- Các câu khác đều thuyết minh cho đối tượng .

- Gọi hs đọc đoạn văn 2.

H: Tìm câu then chốt trong đoạn ?

H: Tại sao em biết đó là câu then chốt?

H: Em hiểu câu chủ đề là gì? Vị trí của nó trong đoạn văn?

- chuyển ý:

- Gọi hs đọc đoạn văn (34).

- Câu then chốt của đoạn văn: câu 1.

- Mang ý khái quát cho nội dung toàn đoạn

- Nội dung khái quát ý cho toàn đoạn văn, lời lẽ ngắn gọn, thường đủ 2 thành phần chính, đứng đầu hoặc cuối đoạn văn.

H: Cho biết đoạn văn 1 có câu chủ đề không?

H: Y/tố nào duy trì đối tượng trong đoạn văn ?

H: Quan hệ giữa các câu trong văn bản ntn?

H: Câu chủ đề của đoạn thứ 2 đặt ở vị trí nào?

- Gọi hs đọc đoạn văn b(35):

2. Trình bày nội dung trong đoạn văn:

a. Bài tập

* Nhận xét:

+ ĐV1: Không có câu chủ đề.

- Từ ngữ duy trì đối tượng của đoạn văn là: Ngô Tất Tố,nhà văn, ông.

- các câu có quan hệ ngang bằng.

→ trình bày nội dung theo cách song hành.

+ ĐV2: câu chủ đề đứng đầu đoạn, các câu sau tập trung làm rõ câu chủ đề → trình bày nội dung theo cách diễn dịch.

H: Đoạn văn có câu chủ đề không?ở vị trí nào?Nội dung của đoạn văn đc trình bày theo trình tự nào?

H: Có những cách nào để trình bày nội dung trong một đoạn văn ?

- HS đọc ghi nhớ, GV chốt ý chính.

- Chuyển ý:

b. Đọc đoạn văn (35)

* Nhận xét:

- ĐVb: Đoạn văn có câu chủ đề.Câu chủ đề đứng cuối đoạn,tác dụng tổng kết các ý phân tích ở các câu trên.

→ trình bày nội dung theo cách quy nạp.

- Có nhiều cách trình bày nd trong đoạn văn( quy nạp, diễn dịch, song hành,...)

*Ghi nhớ (SGK T36).

HĐ3.HDHS luyện tập:

- Theo dõi cả đoạn văn (SGK- tr 36).

- Hướng dẫn luyện tập.

- Đọc bài 1 (36), nêu yêu cầu bài tập?

III. Luyện tập:

1. Bài 1 (tr 36).

- Văn bản có 2 ý.

- Mỗi ý diễn đạt thành một đoạn văn.

- Đọc bài 2 (36), xác định yêu cầu?

- Thảo luận nhoám 3 bàn, (t): 5 phút.

- Gọi nhóm trưởng báo cáo kết quả.

- Các nhóm nhận xét chéo.

2. Bài 2 (36).

Đoạn a: Trình bày nội dung theo cách diễn dịch.

Đoạn b: Trình bày nội dung theo cách song hành.

Đoạn c: Trình bày nội dung theo cách song hành.

- Đọc bài 3 (36), xác định yêu cầu.

- Gv hướng dẫn hs làm bài tập 3 trang 36.

- GV hướng dẫn hs làm bài tập 4 trang 36 ở nhà.

3.Bài tập 3(36)

- Viết đoạn văn theo cách quy nạp.

4. Bài tập 4(36)

Đoạn văn:

Câu tục ngữ"Thất bại là mẹ thành công" hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc. Ý nghĩa của câu tục ngữ chủ yếu nằm ở từ "mẹ". Chọn cách diễn đạt như thế , tác giả dân gian muốn nói" thất bại sẽ sinh ra thành công"sẽ tạo đc thành công. chính thất bại chứ không phải yếu tố nào khác, góp phần làm nên thành công ở những lần sau đó.

Thế nhưng tại sao người xưa lại nói "thất bại là mẹ thành công"? Bởi sau mỗi lần vấp ngã, sau một lần thất bại, những bài học bổ ích sẽ đc đúc rút. Kiến thức sẽ đc tích lũy nhiều lên, kinh nghiệm sẽ đầy dần và có thể tránh đc những sai lầm đã phạm phải. và như thế thành công sẽ đến sau thất bại là lẽ đương nhiên.