Giáo án Sinh học 11 Bài 44: Sinh sản vô tính ở động vật

A. Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B. Hình thành kiến thức (33p)

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm sinh sản vô tính.

GV: cho học sinh làm bài tập lệnh số 1 SGK để rút ra khái niệm về sinh sản vô tính ở động vật (đáp án ý đầu tiên)

HS: Nghiên cứu câu hỏi trắc nghiệm SGK và trả lời.

I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ?

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản trong đó một cá thể sinh ra một hay nhiều cá thể mới có bộ NST giống hệt nó, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về các hình thức sinh sản vô tính ở động vật.

GV: Cho biết những điểm giống nhau, khác nhau của các hình thức sinh sản vô tính? Vì sao các cá thể trong sinh sản vô tính lại hoàn toàn giống cơ thể bố mẹ ban đầu? Cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính là gì?

GV: Nhận xét và bổ sung hoàn thiện kiến thức. GV: SSVT có những ưu điểm, nhược điểm gì?

GV: Nhận xét và bổ sung kết luận.

HS: Nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm và trả lời.

HS: Thảo luận theo nhóm, trả lời.

II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT.

1. Phân đôi.

- Đại diện: ĐV đơn bào, giun dẹp.

- Đặc điểm: Dựa trên phân chia đơn giản TBC và nhân (bằng cách tạo ra eo thắt).

2. Nảy chồi.

- Đại diện: Bọt biển, ruột khoang.

- Đặc điểm: Dựa trên phân bào nguyên nhiễm nhiều lần để tạo ra một chồi con.

3. Phân mảnh.

- Đại diện: Bọt biển, giun dẹp

- Đặc điểm: Dựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể, qua phân bào nguyên nhiễm để tạo ra cơ thể mới.

4. Trinh sản

- Đại diện: Ong kiến, rệp...

- Đặc điểm: Dựa trên phân chia tế bào trứng (không thụ tinh) theo kiểu nguyên phân nhiều lần tạo nên cá thể mới có bộ NST đơn bội.

Hoạt động 3: Tìm hiểu ứng dụng của sinh sản vô tính ở động vật.

GV: nêu một số hiện tượng nuôi cấy mô trong thực tiễn cuộc sống, rồi đặt câu hỏi:

- Nuôi cấy mô tế bào được thực hiện trong điều kiện nào? Vì sao?

- Ứng dụng của việc nuôi mô sống?

- Tại sao chưa thể tạo được cá thể mới từ tế bào hoặc mô của động vật có tổ chức cao?

- Nhân bản vô tính có ý nghĩa gì đối với đời sống?

GV: Nhận xét bổ sung hoàn thiện kiến thức.

HS: Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi.

III. ỨNG DỤNG.

1. Nuôi mô sống

- Cách tiến hành: Tách mô từ cơ thể động vật và nuôi cấy trong môi trường đủ dinh dưỡng.

- Điều kiện: Vô trùng và nhiệt độ thích hợp

- Ứng dụng trong y học.

2. Nhân bản vô tính

- Cách tiến hành: Chuyển nhân của một tế bào xôma (2n) vòa tế bào trứng đã lấy mất nhân, rồi kích thích tế bào trứng đó phát triển thành một phôi Cơ thể mới

- Ý nghĩa của nhân bản vô tính đối với đời sống:

+ Nhân bản vô tính đối với động vật có tổ chức cao nhằm tạo ra những cá thể mới có bộ gen của cá thể gốc.

+ Nhân bản vô tính để tạo ra các cơ quan mới thay thế các cơ quan bị bệnh, bị hỏng ở người.