Giáo án (Luyện từ và câu lớp 5) Luyện tập về đại từ (tiếp theo) - Cánh diều

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Dựa vào kiến thức đã học, em hãy đặt 1 câu với đại từ ở ngôi thứ nhất.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

+ VD: Tôi đang đi chơi tại công viên.

- GV giới thiệu bài học mới: Bài học về đại từ là một nội dung quan trọng trong chương trình học của các em. Để củng cố kiến thức, trong bài học hôm nay, các em sẽ cùng làm các bài tập về đại từ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tác dụng của đại từ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sẽ:

- Nắm được yêu cầu bài tập; nhận biết được đại từ nghi vấn và đại từ thay thế, hiểu tác dụng của đại từ nghi vấn và đại từ thay thế trong câu.

- Trả lời được những câu hỏi trong bài và vận dụng vào những BT có liên quan.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời 1 HS đọc yêu cầu của BT1, cả lớp đọc thầm theo: Các từ in đậm dưới đây có tác dụng gì? Xếp chúng vào nhóm phù hợp:

Cái gì quý nhất?

Một hôm, trên đường đi học về, Hùng, Qúy và Nam trao đổi với nhau xem ở trên đời này, cái gì quý nhất. Hùng nói: “Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?”. Qúy thì bảo quý nhất là vàng. Còn Nam cho rằng thì giờ mới là thứ quý nhất. Cuộc tranh luận thật sôi nổi, người nào cũng có lí, không ai chịu ai.

Hôm sau, ba bạn đến nhờ thầy giáo phân giải. Nghe xong, thầy mỉm cười rồi nói:

- Lúa gạo quý vì ra phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được. Vàng cũng quý vì nó rất đắt và hiếm. Còn thì giờ đã qua đi thì không lấy lại được, đáng quý lắm. Nhưng lúa gạo, vàng bạc, thì giờ vẫn chưa phải là quý nhất. Ai làm ra lúa gạo, vàng bạc, ai biết dùng thì giờ? Đó chính là người lao động, các em ạ.

a) Dùng để hỏi (đại từ nghi vấn)

b) Dùng để chỉ một người bất kì (đại từ thay thế)

+ GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm 3 – 4, trả lời câu hỏi (HS làm việc trên phiếu nhóm do GV chuẩn bị sẵn – 1 nhóm làm bài trên phiếu khổ lớn). GV theo dõi, hỗ trợ HS.

+ GV mời 2 HS nêu ý kiến, một số HS khác nhận xét.

+ GV nhận xét và chốt đáp án đúng:

• Từ ai là đại từ nghi vấn khi được dùng để hỏi; khi viết, cuối câu có dấu chấm hỏi.

• Từ ai là đại từ thay thế khi được dùng để chỉ một người bất kì nào đó; khi viết, cuối câu không có dấu chấm hỏi.

a) Dùng để hỏi:

Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?

Ai làm ra lúa gạo, vàng bạc, ai biết dùng thì giờ?

b) Dùng để chỉ một người bất kì: Cuộc tranh luận thật sôi nổi, người nào cũng có lí, không ai chịu ai.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

Hoạt động 2: Tìm các đại từ thay thế

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Biết dùng đại từ để tránh lặp lại từ ngữ trong câu.

- Nhận biết từ ngữ được thay thế bởi đại từ (hoặc danh từ dùng để xưng hô).

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe.

- HS lắng nghe và tiếp thu.

- HS lắng nghe GV giới thiệu bài học mới.

- HS đọc yêu cầu BT.

- HS thảo luận nhóm.

- HS phát biểu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.