Giáo án (Luyện từ và câu lớp 5) Từ đa nghĩa - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi: Bài thơ này có điểm gì thú vị?

Bà em đan chiếc rổ

Có nhiều mắt thật mau.

Mẹ gọi em: “con đâu

“Ra xem na mở mắt.”

Bố đi mượn chiếc kìm

Cắt mắt xích của xe

Ô kìa! Thân cây tre

Kì ghê cũng có mắt.

Chiếc lưới đánh cá ấy

Bao nhiêu mắt đấy thôi

Không ăn được bạn ơi

Ấy chính là mắt dứa.

Cửa sổ tâm hồn nữa

Đó là đôi mắt em.

Giúp em đọc, em xem

Kì diệu thay đôi mắt.

- GV gợi ý, nhận xét: Bài thơ có nhiều từ “mắt” mỗi từ “mắt” trong bài thơ lại mang nghĩa khác nhau.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài học: Tiết 3 –Từ đa nghĩa.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hình thành khái niệm về từ đa nghĩa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS nắm được khái niệm về từ đa nghĩa.

- HS vận dung kiến thức vào những bài tập hoặc câu hỏi có liên quan.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT1: Đọc nghĩa của từ “mũi” và thực hiện yêu cầu:

a. Từ “mũi” được trình bày mấy nghĩa? Đó là những nghĩa nào?

b. Nghĩa nào của từ “mũi" được trình bày đầu tiên?

c. Các nghĩa 2 và 3 có điểm nào giống với nghĩa 1?

+ GV tổ chức cho HS thảo luận, thống nhất kết quả trong nhóm nhỏ.

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

a. Từ “mũi” được trình bày ba nghĩa:

● Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.

● Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật.

● Mỏm đất nhô ra biển.

b. Nghĩa chỉ “bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi” được trình bày đầu tiên.

c. Nghĩa 2 và 3 giống nghĩa 1 ở chỗ đều có ý “nhô ra phía trước”.)

+ GV tổ chức cho HS rút ra những điều cần ghi nhớ về từ đa nghĩa:

● Từ đa nghĩa là từ có hai nghĩa trở lên, trong đó có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.

● Giữa các nghĩa của từ đa nghĩa có mối liên quan với nhau.

+ GV mời 1 – 2 HS nhắc lại ghi nhớ.

- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS đọc yêu cầu của BT.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc ghi nhớ.

- HS nhắc lại ghi nhớ.