Giáo án Tin học 10 Cánh diều Bài 1: Dữ liệu, thông tin và xử lí thông tin

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động của giáo viên và học sinh

1. Nguồn thông tin và dữ liệu:

- Thế giới rộng lớn quanh ta với con người, sự vật, sự việc,… đa dạng là nguồn thông tin vô tận.

- Nhiều thiết bị được tạo ra nhằm thu nhận các tín hiệu từ thế giới xung quanh để từ đó con người biết thêm thông tin. Từ đầu ra của các thiết bị này, ta có dữ liệu.

2. Quan hệ giữa thông tin và dữ liệu

a) Từ thông tin thành dữ liệu

- Thông tin được lưu trữ hay gửi đi dưới dạng dữ liệu chữ và số, dữ liệu hỉnh ảnh, dữ liệu âm thanh.

=> Thông tin có thể được biểu diễn dưới các dạng khác nhau.

b) Từ dữ liệu đến thông tin

Ví dụ: An báo tin cho Hoàng bằng một mảnh giấy viết tay: “Hoàng ơi, tan học chờ tớ ở cổng trường nhé!”

⇒ Dòng chữ là dữ liệu văn bản, là thông tin dưới dạng chữ. => Người đọc biết được thông tin

- Dữ liệu là: văn bản chữ và số, hình vẽ, hình ảnh, âm thanh, đoạn video,… Dữ liệu là nguồn thông tin

- Dữ liệu được thu thập và sử dụng để từ đó rút ra thông tin, từ dữ liệu đầu vào có thể rút ra nhiều thông tin khác nhau.

* Hoạt động (SGK tr.6)

1) Đây là bài toán xử lí thông tin.

2) Đầu vào của bài toán là thông tin: điểm tổng kết các môn học của học sinh cả lớp.

Dữ liệu là bảng điểm tổng kết các môn học.

3) Đầu ra của bài toán là thông tin: danh sách đề nghị tuyên dương, khen thưởng

Dữ liệu là: những học sinh có 3 môn học đạt điểm trung bình môn cao nhất lớp.

3. Phân biệt dữ liệu với thông tin

- Trong lưu trữ và trao đổi thông tin của con người, thông tin là nội dung, dữ liệu là hình thức thể hiện; dữ liệu là thông tin dưới dạng chứa trong phương tiện mang tin.

- Dữ liệu là đầu vào cho bài toán xử lí thông tin. Thông tin là kết quả đầu ra của bài toán này.

*‌ ‌Bước‌ ‌1:‌ ‌Chuyển‌ ‌giao‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌ ‌

- GV đặt câu hỏi: Thông tin có được bằng cách nào?

- GV cho HS tìm hiểu SGK, đặt câu hỏi: Thông tin là gì? Dữ liệu là gì?

Tại sao phải chuyển thông tin thành dữ liệu?

- GV dẫn dắt HS tìm hiểu mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu.

+ Em hãy nêu một số hoạt động chuyển thông tin thành dữ liệu mà em biết.

+ Các hình thức biểu diễn thông tin?

- GV lấy ví dụ và phân tích ví dụ SGK:

Ví dụ: An báo tin cho Hoàng bằng một mảnh giấy viết tay: “Hoàng ơi, tan học chờ tớ ở cổng trường nhé!”

Dòng chữ là dữ liệu văn bản, là thông tin dưới dạng chữ. => Người đọc biết được thông tin khác nhau.

- GV đặt câu hỏi: Làm thế nào để từ dữ liệu có thể rút ra thông tin?

(Phải xử lí dữ liệu).

- HS tìm hiểu SGK, nêu các bước của một bài toán xử lí thông tin có đầu vào là thông tin, đầu ra là thông tin hữu ích.

- HS trao đổi nhóm 2, thực hiện HĐ trong SGK tr.6.

- GV cho HS tìm hiểu SGK tr.7 về phân biệt dữ liệu với thông tin:

+ Thông tin và dữ liệu khác nhau như thế nào?

- GV lấy ví dụ:

Thông tin “Họ và tên: Nguyễn Văn An, Lớp: 10A, Điểm môn Tin học: 10” khi trình bày dưới dạng bảng sẽ được chia thành 3 mục dữ liệu, thuộc 3 cột “Họ và tên”, “Lớp”, “Điểm môn Tin học”.

Muốn có thông tin, phải gộp lại đầy đủ các mục như ban đầu, nếu thiếu đi một vài mục thì không còn là thông tin đó nữa.

*‌ ‌Bước‌ ‌2:‌ ‌Thực‌ ‌hiện‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌

- HS suy nghĩ trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ nếu cần thiết.

*‌ ‌Bước‌ ‌3:‌ ‌Báo‌ ‌cáo,‌ ‌thảo‌ ‌luận:‌ ‌ ‌

- GV gọi HS trả lời câu hỏi.

- HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung cho bạn. ‌ ‌

*‌ ‌Bước‌ ‌4:‌ ‌Kết‌ ‌luận,‌ ‌nhận‌ ‌định:‌

- GV nhận xét và tổng kết lại kiến thức.‌