Giáo án Toán lớp 5 Bài 29: Trừ hai số thập phân - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

GV có thể tiến hành tương tự Bài 28.

GV có thể cho HS chơi “Hỏi nhanh – Đáp gọn” để giúp HS ôn lại:

+ Cách đặt tính;

+ Thứ tự tính khi thực hiện phép tính cộng hai số thập phân.

GV trình chiếu (hoặc treo bảng phụ có ghi) tình huống khởi động lên cho HS đọc.

→Giới thiệu bài.

HS đọc thông tin.

→Hình thành phép trừ: 43,88 – 42,78 = ?

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới: Trừ hai số thập phân

1. Ví dụ 1: Phép trừ 43,88 – 42,78 = ?

Có thể tiến hành theo trình tự sau:

– GV nêu vấn đề 43,88 – 42,78 = ?

+ Sửa bài, GV khuyến khích HS trình bày cách làm.

→ GV hệ thống lại cách làm như SGK.

– GV giới thiệu biện pháp tính:

Để thực hiện phép cộng 43,88 – 42,78, ta có thể làm như sau (GV vừa vấn đáp vừa viết bảng lớp):

+ Đặt tính?

+ Tính?

– So sánh kết quả các cách tính, nhận biết cách tính viết thuận tiện.

+ GV: Ở bài đặt tính rồi tính, ta cần lưu ý điều gì?

2. Ví dụ 2: Phép trừ 27,5 – 4,38 = ?

– Sửa bài, GV khuyến khích nhiều nhóm HS trình bày. (Có thể chọn các nhóm có kết quả khác nhau →Tạo tình huống sư phạm

→GV hướng dẫn.)

+ Khi đặt tính ta cần lưu ý điều gì?

+ Khi tính ta cần lưu ý việc gì?

– Muốn trừ hai số thập phân ta làm sao?

+ HS (nhóm đôi) nhận biết các cách có thể thực hiện:

• Chuyển số thập phân thành phân số thập phân, sau đó thực hiện phép trừ với các phân số thập phân, rồi viết kết quả thành số thập phân.

• HS cũng có thể đặt tính rồi tính như phép cộng số thập phân.

+ HS thảo luận: Thực hiện phép trừ.

+ HS trình bày cách làm.

HS vừa nói vừa viết trên bảng con:

+ Đặt tính: Viết số bị trừ ở trên, viết số trừ ở dưới sao cho các chữ số cùng hàng thẳng cột với nhau, viết dấu trừ, kẻ vạch ngang.

+ Tính (trừ từ phải sang trái).

• Trừ như trừ hai số tự nhiên.

• Viết dấu phẩy ở hiệu thẳng cột với dấu phẩy của các số bị trừ và số trừ.

→ HS nhận biết cách tính viết thuận tiện.

• Khi đặt tính các chữ số ở cùng một hàng thẳng cột với nhau.

• Các dấu phẩy thẳng cột với nhau.

• Đặt tính cẩn thận.

• Khi tính luôn lưu ý việc “có nhớ”.

– HS (nhóm đôi) thực hiện.

– Với HS còn hạn chế: Viết 27,5 thành 27,50 (dễ đặt tính và dễ tính).

+ Các số cùng hàng thẳng cột, dấu phẩy thẳng cột.

+ Có nhớ.

– Muốn trừ hai số thập phân ta làm như sau:

• Viết số trừ dưới số bị trừ sao cho các chữ số ở cùng một hàng thẳng cột với nhau.

• Trừ như trừ các số tự nhiên.

• Viết dấu phẩy ở hiệu thẳng cột với các dấu phẩy của số bị trừ và số trừ.

III. Luyện tập – Thực hành

Thực hành

Bài 1:

– Khi sửa bài, GV khuyến khích HS nói cách tính.

Lưu ý:

+ GV cũng có thể đọc lần lượt từng phép trừ cho HS thực hiện vào bảng con.

+ GV luôn nhận xét và chỉnh sửa việc đặt tính.

Bài 2:

– Khi sửa bài, GV treo (hoặc trình chiếu) hình ảnh lên cho HS thao tác trên hình vẽ để giải thích cách làm.

– HS thực hiện (cá nhân) trên bảng con.

– HS nói cách tính.

Ví dụ:

a) Viết số bị trừ ở trên, viết số trừ ở dưới sao cho các chữ số cùng hàng thẳng cột với nhau, viết dấu trừ, kẻ vạch ngang → Tính từ phải sang trái.

14 – 7 = 7, viết 7, nhớ 1;

6 – 4 = 2; 2 – 1 = 1, viết 1;

5 – 1 = 4, viết 4;

5,64 – 1,47 = 4,17.

…

– HS nhận biết yêu cầu của bài: Tìm kết quả phép trừ → Dựa vào hình vẽ → Dựa vào đặt tính rồi tính.

– HS tìm hiểu bài rồi thực hiện.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ trong nhóm đôi.

a) 1 – 0,75 = 0,25

b)

– HS thao tác trên hình vẽ để giải thích cách làm.

Ví dụ:

a) Có 1 hình vuông, đã tô màu $\frac{75}{100}$ hình vuông, tức là 0,75 hình vuông, còn lại $\frac{25}{100}$ hình vuông chưa tô màu hay 0,25 hình

Vậy 1 – 0,75 = 0,25.

…

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

GV có thể cho HS hát múa tạo không khí lớp học vui tươi.

HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

II. Luyện tập – Thực hành

Luyện tập

Bài 1:

– Với những HS còn hạn chế, GV có thể giúp các em nhận biết cách làm qua một ví dụ đơn giản, chẳng hạn:

…

– Sửa bài, GV có thể tổ chức cho HS chơi tiếp sức, khuyến khích HS nói cách làm.

– GV hệ thống các cách tìm thành phần chưa biết:

• Số bị trừ = Hiệu + Số trừ.

• Số trừ = Số bị trừ – Hiệu.

…

Bài 2:

– GV hướng dẫn tìm hiểu bài và cách thực hiện.

a) GV có thể vận dụng phương pháp nhóm các mảnh ghép để tổ chức cho HS thực hiện

– HS (nhóm đôi) đọc các yêu cầu, nhận biết nhiệm vụ, thảo luận tìm cách làm.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ.

– HS nói cách làm.

Ví dụ:

Số trừ = Số bị trừ – Hiệu

→ 7,91 – 0,4 = 7,51

...

– HS nhận biết yêu cầu của bài:

a) Tính, so sánh giá trị của các biểu thức.