(Siêu ngắn) Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt - Kết nối tri thức

Bài viết soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt trang 78, 79, 80, 81, 83 siêu ngắn gọn sách Ngữ văn 10 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 10 dễ dàng soạn văn 10.

(Siêu ngắn) Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt - Kết nối tri thức

A/ Hướng dẫn soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 78 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Bạn đã biết gì về nghệ thuật truyền thống của người Việt? Hãy nêu cảm nhận về một phương diện nào đó trong gia sản tinh thần vô giá này mà bạn thấy hứng thú.

Trả lời:

- Nghệ thuật truyền thống của người Việt vô cùng phong phú và đa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa chung và riêng mỗi vùng miền, là món quà vô giá thế hệ cha ông đã để lại cho con cháu, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam ta với bạn bè quốc tế,...

- Nghệ thuật làm gốm ở Bát Tràng đã trở thành truyền thống, là tài sản văn hóa của dân tộc Việt Nam. Những sản phẩm gốm Bát Tràng được tạo từ các kỹ thuật thủ công truyền thống, mang giá trị văn hóa sâu sắc từ lịch sử phong kiến đến nay.

Câu 2 (trang 78 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Trong xu thế giao lưu quốc tế mở rộng hôm nay, bạn nghĩ như thế nào về sự tồn tại của những giá trị vốn được truyền lại từ bao đời?

Trả lời:

- Sự tồn tại của những giá trị vốn được truyền lại từ bao đời đã trở thành điểm tựa tinh thần lớn lao của mỗi người dân Việt và là niềm tự hào, thể hiện sự tự tôn của dân tộc ta. Nhờ đó, con người Việt Nam sẽ không bao giờ bị hòa lẫn, luôn giữ được bản sắc riêng trong xu thế giao lưu quốc tế hiện nay.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1.Thông tin chính được nêu ở câu chủ đề của đoạn văn là gì? 

- Nghệ thuật Việt Nam hơn ở những lĩnh vực khác là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính nhân dân.

2.Chú ý những cứ liệu được sử dụng để đưa ra nhận định về khiếu thẩm mĩ của người Việt.

- Các ngôi chùa nhỏ bé của họ, những căn nhà thấp và tối của họ đều được trang trí cẩn thận.

- Nóc nhà, cột cổng, bình phong đều được trang trí với những màu sắc tươi tắn, nhiều khi sặc sỡ nhưng hài hòa với các màu sắc của phong cảnh, với sự rực rỡ của ánh sáng.

- Trong nhà, gỗ các cây cột được kiên trì đánh bóng, lóng lánh trong màu sắc tự nhiên của nó, hay rực sáng sơn son thiếp vàng.

- Vách, cửa, dầm nhà, đồ gỗ được chạm những đường lượn tinh vi, những cành lá nhẹ nhàng, hay được xoi lộng cẩn thận.

- Những vật bày nhỏ tinh tế và quý giá, tô điểm cho các bàn, hay được cất cẩn thận trong rương hòm của gia đình.

3.Những yếu tố nào đã ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt.

- Những yếu tố tôn giáo: Đạo Phật, đạo Lão, đạo Nho.

4.Điều gì đã ảnh hưởng đến việc bảo tồn các di sản nghệ thuật Việt?

- Khí hậu nhiệt đới tàn hại và mối mọt.

- Hoả hoạn, loạn lạc và chiến tranh.

5.Theo tác giả, thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là gì?

Đối với người nghệ sĩ, tinh thần là tất cả. Họ tìm cách làm toát ra và biểu hiện trong mọi tác phẩm tinh thần vô hình của mọi người.

6.Kiến trúc Việt Nam có đặc trưng gì? Đặc trưng đó được thể hiện cụ thể như thế nào?

- Đặc trưng của kiến trúc Việt: mang đậm tính tôn giáo, hình khối và thể nằm ngang. Có xu hướng thể hiện cái vĩ đại, bí ẩn và không tách rời với sở thích về tình đều đặn, đối xứng.

- Biểu hiện:

+ Dành không gian rộng ở đền chùa để đám đông đến thờ cúng, tổ chức cỗ lạt.

+ Sân, tòa nhà trước điện thờ thấp nối tiếp nhau như con đường đưa tới nơi thiêng liêng,...

+ Đền chùa phủ bằng sườn gỗ, dựng chái và làm mái hạ thấp để bảo vệ.

...

7.Nền điêu khắc Việt Nam có điều gì đáng chú ý?

- Điêu khắc phụ thuộc vào kiến trúc.

- Thành công nhất là điêu khắc gỗ, làm nên những kiệt tác phong cách thanh nhã.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Qua đọc văn bản và những thông tin được cung cấp ở phần giới thiệu tác phẩm, bạn hiểu như thế nào về mục đích viết của tác giả? Câu hay đoạn nào trong văn bản giúp bạn nhận rõ điều này?

Trả lời:

- Mục đích viết: thể hiện thái độ tự hào và khẳng định lịch sử lâu đời, sự phong phú và giá trị độc đáo trong nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Đoạn đầu, tác giả khẳng định “nghệ thuật, hơn những lĩnh vực khác, là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính nhân dân”.

Câu 2 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Vẽ sơ đồ tóm tắt các thông tin chính của văn bản.

Câu 3 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):Chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận được sử dụng trong văn bản.

Trả lời:

+ Yếu tố miêu tả (nóc nhà, cột cổng, bình phong đều được trang trí với những sắc màu tươi tắn, nhiều khi sặc sỡ nhưng hài hoà,...): Tái hiện vẻ đẹp tinh tế độc đáo của nghệ thuật truyền thống Việt.

+ Yếu tố biểu cảm (Đồ nữ trang được chế tác với một sự tinh tế và đa dạng vô song,...): Thể hiện thái độ ngưỡng mộ, tự hào của tác giả về nền văn hóa lâu đời của nước nhà.

+ Yếu tố nghị luận (Nghệ thuật đúc đồng phát triển ở một số vùng của Việt Nam ngay từ những thế kỉ đầu Công lịch,..): Làm tăng sức thuyết phục cho văn bản về sự tồn tại lâu đời của nền văn hóa Việt.

=> Giúp văn bản không chỉ tác động tới lí trí mà còn khơi gợi tưởng tượng, cảm xúc của người đọc, và bởi vậy làm gia tăng hiệu quả biểu đạt của văn bản.

Câu 4 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản có điểm gì đáng chú ý? Nêu điều bạn có thể rút ra về cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin.

Trả lời:

- Tác giả đã đưa ra nhiều thông tin chi tiết để làm rõ thông tin chính; tác giả cũng thường giới thiệu khái quát những đặc điểm chính của từng đối tượng, trước khi trình bày những chi tiết cụ thể.

- Cách triển khai:

+ Đưa ra các thông tin chi tiết phục vụ cho thông tin chính.

+ Đi từ khái quát chung, đặc điểm của các đối tượng rồi mới trình bày các thông tin cụ thể.

+ Tác giả đã tinh tế trong cách bày tỏ thái độ, đánh giá của mình với đối tượng được nói đến.

Câu 5 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Hãy nêu và phân tích một nhận xét mà bạn tâm đắc nhất trong văn bản. Vì sao bạn tâm đắc với nhận xét đó?

Trả lời:

- Nhận xét tâm đắc: Người nghệ sĩ Việt, tinh thần là tất cả. Họ tìm cách làm toát ra và biểu hiện trong mọi tác phẩm tinh thần vô hình của mọi vật.

- Lí do tâm đắc: Nhận xét đã thể hiện xác đáng tâm huyết, sự cận thận, tỉ mỉ ngay từ trong suy tư, tâm tưởng của mỗi nghệ nhân Việt từ bao đời nay. Mỗi sản phẩm vừa là thành quả lao động, sáng tạo chăm chỉ, vừa là cách thể hiện tín ngưỡng và niềm tin gửi gắm thế hệ mai sau.

Câu 6 (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Đối chiếu những thông tin được học giả Nguyễn Văn Huyên trình bày trong văn bản với một tác phẩm mĩ thuật hay một công trình kiến trúc của Việt Nam mà bạn biết, từ đó, rút ra nhận xét về sự bảo lưu hay đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống ở tác phẩm hay công trình ấy.

Trả lời:

Tranh Đông Hồ là đại diện tiêu biểu cho tranh dân gian Việt Nam. Tranh thể hiện cuộc sống, sinh hoạt con người Việt xưa, với quan niệm cổ vũ lao động, thể hiện đạo hiếu, phong tục. Tranh Đông Hồ không áp dụng chặt chẽ về cơ thể học hay các nguyên tắc ánh sáng, bố cục mà được vẽ với cấu trúc nhiều màu sắc, cách điệu hóa tư thế, với động tác ước lệ, tạo nên một môtip chung.

Ví dụ: Tranh cảnh bắt dê

* Viết kết nối với đọc 

Bài tập (trang 83 sgk Ngữ văn 10 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) tóm tắt những thông tin mà bạn cho là thú vị sau khi đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

* Hướng dẫn:

- Hình thức:

+ Viết được đoạn văn theo đúng yêu cầu khoảng 150 chữ. 

- Nội dung:

+ Tóm tắt những thông tin thú vị sau khi đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt. 

Đoạn văn tham khảo:

Nghệ thuật Việt Nam là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính nhân dân. Dân tộc Việt có khiếu thưởng thức cái đẹp, cái thanh, biết biểu lộ một thị hiếu vững vàng và sâu sắc về nghệ thuật. Nghệ thuật Việt mang tính tôn giáo, phản ánh rõ nét tín ngưỡng đa dạng của dân tộc. Đặc biệt, sự ảnh hưởng của Nho giáo tạo nên vẻ uy nghi xứng đáng với địa vị của đấng thiên tử và bậc đại hiền túc nho bằng cách xây dựng những cung điện, lăng mộ, vườn hoa,... Người nghệ nhân Việt luôn coi tinh thần là tất cả và tìm cách làm toát ra và biểu hiện trong tác phẩm tinh thần vô hình của mọi vật. Thành tựu nghệ thuật Việt Nam tiêu biểu gồm: điêu khắc, kiến trúc, vẽ tranh dân gian, đúc đồng,...

B/ Học tốt bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt

1/ Nội dung chính Nghệ thuật truyền thống của người Việt

Văn bản “Nghệ thuật truyền thống của người Việt” đã cung cấp đến bạn đọc những hiểu biết về các lĩnh vực nghệ thuật, những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và bảo tồn của nghệ thuật Việt Nam, sự sáng tạo của người Việt. Trong đó, tác giả đã đề cập cụ thể đến những đặc trưng của kiến trúc Việt Nam. 

2/ Bố cục văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt

- Gồm 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “trở thành độc đáo”: Tâm tính nhân dân biểu hiện trong nghệ thuật.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “thẩm mĩ tuyệt vời”: Ngành nghệ thuật truyền thống kiến trúc. 

+ Phần 3: Còn lại: Ngành nghệ thuật truyền thống điêu khắc.

3/ Tóm tắt văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt

Văn bản đưa ra những thông tin về các ngành nghệ thuật truyền thống ở Việt Nam với các đặc điểm và biểu hiện cụ thể, từ đó khái quát được cả đời sống tinh thần, “tâm tính nhân dân” của người Việt thể hiện trong các công trình nghệ thuật.

4/ Nội dung, nghệ thuật văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt

- Nội dung: 

+ Ca ngợi những ngành nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

- Nghệ thuật:

+ Các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận: làm cho đối tượng được nhắc đến trở nên sinh động, cụ thể; khiến cho văn bản có sức thuyết phục với người đọc.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Kết nối tri thức siêu ngắn, hay khác:

• Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

• Thực hành tiếng Việt trang 89

• Viết một văn bản nội quy hoặc văn bản hướng dẫn nơi công cộng

• Thảo luận về văn bản nội quy hoặc văn bản hướng dẫn nơi công cộng

• Củng cố, mở rộng trang 96

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải Chuyên đề học tập Văn 10 Kết nối tri thức
• Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)

---